Alpaslan Savaş
Odasına çağırdığı işçiye “Seni şimdi gönderiyorum, ortalık yatışınca geri geleceksin, seni işçi temsilcisi yapacağım” dedi.
Patronların Ensesindeyiz Haberleşme Mücadele ve Dayanışma Ağı’nın (PE), krizde patron fırsatçılığına karşı işçilerin örgütlülüğünü güçlendirmek amacıyla yola koyulmasının üzerinden tam bir yıl geçti. Bu süre zarfında gelen yüzlerce telefon, e-posta, sosyal medya mesajı, yüz yüze görüşme ve ihbarın tartışmasız ortak noktasını ücret ödemeyen patronlar oluşturuyor.
Türkiye’nin en büyük teknoloji ürünleri mağazalarından biriydi Bimeks. Patron sadece mağazacılıktan değil, şirket üzerinden yaptığı borsa spekülasyonları ve alım-satımlarla büyük paralar kaldırdı. Paraları ne yaptı bilemiyoruz, ama arkada içi boşaltılmış bir şirket ile ücret ve tazminatları ödenmeden sokağa atılan yüzlerce işçi kaldı.
Eskişehir’de aynı gruba bağlı üç ayrı fabrikada çalışıyorlar. Entil Endüstri, Hapalki Döküm ve Tarkon Makine. Yaklaşık 500 kişiler. Metali eritip kalıba döküyorlar. Aralarında dökümhanede yirmi yılı devirenler var. Önceleri yaptıkları iş değirmenlerde un öğüten büyük küreler dökmekti, şimdi ürettikleri parçalar otomotivden denizcilik sektörüne, dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor.
Öyle hafife almayın, hemen de ayıplamayın… Genel kurul sonrası araba yenilemek Türkiye sendikacılık hareketinin önemli işleri arasındadır.
Mesela bu işi üyelerine verilen hizmet olarak duyuranına bile rastlanmıştır. Şaka ettiğimi düşünen varsa haksızlık etmemeli, şu yazıya bir göz atmalıdır:
AKP için eğitim sistemi hep öncelikli konular arasında yer aldı. Amaç muhafazakâr ideolojinin zorunlu eğitim sisteminin temeli haline getirilmesi idi. Büyük ölçüde başardılar. Şimdi elimizde 5 bine yakın imam hatip ortaokulu ve lisesi ile bu okullarda öğrenim gören yaklaşık 1,5 milyon genç var.
Polis memuru bay Carter, soruşturduğu bir ölüm olayıyla ilgili gazetecilere şu bilgileri veriyor:
Çalışma hakkı Anayasal güvence altında ama milyonlarca işsiz var. Üstelik onlar iş aramadıkları için değil, iş bulamadıkları için çalışmıyorlar.
Türkiye 12 Eylül 2010 Anayasa değişikliği referandumuna gidiyordu. Yetmez ama evetçiler AKP’yi ipten almaya çalışıyor, biz AKP’ye karşı mücadeleyi yükseltiyorduk. Parti referandum için “Hayır” gazetesi çıkarmıştı. Partililer sokak sokak, ev ev bu gazeteyle referandum çalışması yapıyordu. Ev ev dolaşmıyordu belki ama onlardan biri de Kamil Kinkır’dı.
Hafta başı HDP heyeti TÜSİAD ziyaretindeydi. Yapılan açıklamaya göre TÜSİAD ile kayyum darbesi, demokratik anayasa, yargı reformu konuları görüşülmüş. Bir de demokrasi ittifakı konuşulmuş.
Türk-İş ile hükümet arasında geçtiğimiz hafta imzalanan 2019 yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü’ne ilişkin tartışmalar çoğunlukla Türk-İş başkanının imza töreni sırasında açık unuttuğu mikrofon gafına odaklandı. Başkan’ın gafı çerçeve protokolün işçilere kaybettirdiklerini gölgelemiş durumda. Oysa elimizde işçiler açısından her yönüyle berbat bir anlaşma var.
1998 yılıydı. İşçiler yüksek enflasyondan eriyip duruyordu. Metal işçisine tebelleş edilen amblemi kurtlu sendikanın başkanı Mustafa Özbek “bu rakamın altına imza atarsam bilmem ne olayım” diye ağır laflar etmişti.
Son iki hafta içinde açıklanan üç istatistik, yaşanan ağır ekonomik krizi sermaye sınıfının başarıyla yönettiğini gösteriyor. Kısaca bakalım.
TÜİK Temmuz enflasyon rakamını yüzde 1,36 olarak açıkladı. Bu artış, yıllık enflasyon oranını 16,7’ye yükseltti. Yıllık enflasyon geçen yılın Ekim ayından bu yana ilk kez yukarı yöne dönmüş oldu.
Kamu emekçileri sendikalarının üye sayılarını gösteren Bakanlık istatistiği 6 Temmuz 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. İstatistik yılda bir kez Temmuz ayında yayımlanıyor.
Sağlam bir ekonomik krizin içindeyiz. Geçen hafta Korkut hoca köşesinde yazdı: Türkiye kapitalizminin kronik kırılganlıkları siyaset çarpanıyla güven bunalımına dönüşmüş durumda. Döviz krizi, daralma ve borçlanmaya işsizlik artışı ve istihdam düşüşü eşlik ediyor. Kriz derinleşiyor.
TÜPRAŞ’ta devam eden toplu sözleşme sürecini YHK (Yüksek Hakem Kurulu) sonlandırdı. Rafinerilerde grev yasağı var. Bu nedenle toplu sözleşmede anlaşma sağlanamazsa süreci YHK sonuçlandırıyor, oradan gelen sözleşme kesin hüküm taşıyor.
Türkiye’nin son altı ayı kesintisiz olarak seçim gündemiyle geçti. Gündem kapandı diyemeyiz. En azından 800 binlik farkın etkisi ve tartışmalar bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Erken seçim olacak mı, AKP eskileri parti kuracak mı, Erdoğan’ın kabine revizyonu bölünmeyi önleyecek mi ve daha birçok soru belirsizliğini koruyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 108’inci Çalışma Konferansı hafta başında Cenevre’de başladı. 21 Haziran’a kadar sürecek olan bu yılki toplantı ILO’nun kuruluşunun 100. yılına denk geliyor.
AB Komisyonu, 2019 Türkiye İlerleme Raporu’nu açıkladı. Son yıllardakine benzer şekilde rapor Türkiye’nin AB yolunda “ilerleyemediğini” söylüyor.
Avrupa Sendikalar Konfederasyonu’nun (ETUC) geçtiğimiz hafta Viyana’da toplanan kongresinden geriye aşağıdaki fotoğraf karesi kaldı. Kongrenin ilk gününde çekilen bu fotoğrafta Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Junker, ETUC Başkanı Rudy De Leeuw’i kelinden öperken görünüyor.
Eğitim bir sektöre dönüştü ve artık bu sektörün büyük paralar kazanan patronları var. Ulaşılan büyüklüğü, MEB’in tercihlerini ve patronların kasasını geçen yazıda rakamlarla resmetmeye çalışmıştım. Şimdi öğretmenlerle devam edelim.
Seksenli yıllar için eğitim sistemindeki piyasalaşmanın ilk dönemi diyebiliriz. Üniversite öncesi eğitimini o yıllarda tamamlayanlar her yerde açılmaya başlayan dershaneleri hatırlayacaktır. Aileler çocuklarını lise ya da üniversite sınavlarına hazırlanmaları için o yıllarda dershanelere yollamaya başladı. Halkı parayla eğitim satın almaya alıştırma dönemi de diyebiliriz.
Kıdem tazminatına yönelik sermaye hamlesi, İstanbul seçimlerinin yenilenme gündemine rağmen sıcaklığını koruyor. Geçtiğimiz hafta konu basına servis edilmeye devam etti. Güney Kore modeli, prim oranı, BES entegrasyonunun nasıl olacağı gibi kaynağı “duyum” olan haberleri hep birlikte izledik.
Atatürk’ten yeni İstanbul Havalimanı’na taşınma işlemini “büyük göç” olarak adlandırdılar. 47 bin ton malzemenin nakledildiği bu taşınma operasyonunu medya canlı yayınlarla adeta bir şova dönüştürdü. Film gibi izledi kamuoyu bu 45 saat süren büyük göçü.
Damat merakla beklenen ekonomi paketini dün açıkladı.
Durumun özeti şu; AKP’nin ülke ekonomisini krizden çıkaracak herhangi bir planı bulunmamaktadır. Enflasyonla mücadele için tanzim satış neyse, bu da o…
İstanbul'un ve Ankara’nın kaybedilmesini es geçtiği balkon konuşmasında hatırlattı Erdoğan: “4,5 yıl cumhurbaşkanıyım, aynı süre boyunca ittifak parlamentoda, partim iktidarda.”
Kolay yenilgi kabullenmeyen biri için bu alışılmadık rıza durumunu “demokrasiye sadakat” olarak niteleyen çıkacağını sanmam.
31 Mart’a sayılı günler kaldı. “Belediyecilik anlayışı” kavramı tümüyle tedavülden kalkmış görünüyor. Bakmayın projelerinin havada uçuştuğuna. Biri İzmir fuarını özelleştireceğim diyor, diğeri çoktan özelleştirdiği tersanenin Haliç Port projesi olarak temel atma törenini yapıyor. Tekinin bile belediyecilikle yakından uzaktan ilişkisi olmadığı gibi birbirlerinden farkları da bulunmuyor.
Geçen hafta açıklanan işgücü verileri, 2018 yılını 7 milyonun üzerinde işsizle kapattığımızı gösteriyor. TÜİK’in rakamı düşük göstermek için şapkadan çıkardığı tavşanlara rağmen işsizlikte 2008-2009 krizinin tepe noktasını yakalamak üzereyiz. Aralık sonu oran yüzde 21.
Geçen haftadan devam ediyoruz.
Güzel oyundur Giresun Karşılaması.
Adını kızlı erkekli, karşılıklı oynanmasından alır.
Türkiye, Honda’nın Şekerpınar’daki otomobil fabrikasını kapatacağını, Justin Tomlinson isimli bir İngiliz milletvekilinin pazartesi günü yaptığı basın toplantısındaki sözlerinden öğrendi. Aslında milletvekilinin gündemi Türkiye’deki fabrika değildi.
1967 yılının 13 Şubat’ı Türkiye işçi sınıfının sendikal alanda ileri atılımıdır. Türk-İş’ten kopup DİSK’i kuran beş sendika bu atılımın gerekçesini şu cümlelerle ifade ediyor:
“Bugün üyeliğini bıraktığımız Türk-İş, iç ve dış sömürücülerin doğrultusunda yürüdüğü için gerçek bir işçi konfederasyonu kurmamız en önde gelen görevimiz olmalıdır.”
Arayış “gerçek sendika” içindir.
Okumayı seven her İstanbullu Mephisto kitabevini bilir. Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi’nin orta yerinde, kitapseverlerin uğramadan geçmediği yerlerden biridir burası.
Doksanların bu küçük kitabevi, şimdi Beşiktaş, Beyoğlu ve Kadıköy’de her biri aynı zamanda birer kafe olarak işletilen dört büyük mağazaya sahip. Hatta mağazaların birinin üst katları apart otel olarak işletiliyor.
Geçtiğimiz Pazar günü İstanbul Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde bir karikatür sergisi açıldı. Karikatürist Canol Kocagöz’ün “Direnişten Greve” isimli sergisi üç katlı kültür merkezinin duvarlarını birer mizah dergisi sayfasına dönüştürmüş durumda.
Bir önceki haftadan hatırlayarak başlayalım. Savunma sanayindeki son gelişmelere dair bir tez şu: Erdoğan savunma sanayinin imkânlarını ihalelerle, özelleştirmelerle, işletme devirleriyle yandaş şirketlere peşkeş çekiyor, bunu da iç politikada “savunma sanayinin millileştirilmesi” olarak pazarlıyor.
Geçtiğimiz Pazar günü Erdoğan BMC’nin yeni fabrikasının temel atma törenini Sakarya’nın Karasu ilçesinde gerçekleştirdi. AKP döneminde semiren Ethem Sancak’ın BMC’sine burada büyük bir arazi tahsis edildi. Üzerine kurulacak fabrikada tank, zırhlı araç ve askeri kamyon üretilecek. Fabrikanın sivil ticari araç, metro ve hızlı tren üretimi de yapacağı belirtiliyor.
İZBAN grevi 30'uncu gününde durduruldu. Yasada "grev ertelemesi" adıyla geçen bu uygulama aslında grevi kaldırıyor. Şimdi İZBAN işçileri haklarına sahip çıkıp grevi fiilen sürdürmeyeceklerse hemen işbaşı yapacaklar, trenleri yeniden çalıştıracaklar.
Erdoğan yine grev hakkında konuştu. Genelde bu konuda patronlarla birlikteyken konuşmayı seviyor, bu kez partililerin katıldığı toplantıda tutamadı kendisini. “Bizimle birlikte grev denen olay ortadan kalktı” dedi. AKP iktidarının grevsiz bir toplum yarattığını ileri sürüp övündü.
Tespit komisyonu mizanseni sona erdi, asgari ücret 2020 lira olarak belirlendi. SGK verilerine göre yaklaşık 7 milyon işçi önümüzdeki yıl her ay bu parayla geçinmeye çalışacak. Üstelik daha azını kazanan kayıt dışı çalışanlarla birlikte bu sayı 10 milyonu buluyor.
Asgari ücrette işçiyi CEO maaşlı sendikacı temsil ederse…
Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugün üçüncü toplantısını yapıyor. İlk iki toplantıda Türk-İş’in önerdiği rakam 2500 lira.
Krize rağmen ihracatçıların önceki yıllara göre daha fazla kazandığı anlaşılıyor. Otomotivciler, yıl bitmeden 2017 ihracat rakamını aşmış oldu. Ocak-Kasım arası kasaya koydukları rakam 28,5 milyar dolar. Bu yeni bir rekor.
Bir İngiliz sendikacı henüz sanayi devriminin başında genç burjuvazinin kâr hırsını şöyle anlatıyordu: Kâr elverişli oldu mu kızışır, yükseldiğinde delice bir cesarete gelir, daha fazlasında bütün insani yasaları ayaklar altına alabilir, en yükseğinde işleyemeyeceği cinayet yoktur, hem de darağacı pahasına…
Madame Coco mağazalarının önünden geçerken hep “vay be, şu Fransızlar memlekette çarşaf işine bile el attılar” diye düşünmüşümdür. Cehalet işte. Sonra Madame Coco çalışanlarının işyerindeki sorunlarıyla ilgili yaptığı açıklamayı okuyunca öğrendim, meğer bizim Fransız soslu mağaza Adanalı İlhan Tanacı isimli bir yerli-milli patronunmuş.
“ABD’li genç kadın yaşamak için 4 ayrı işte çalışırken öldü” haberiyle duymuştuk adını Maria Fernandez’in. Çalıştığı işlerden birinde mesaisini bitirmiş, diğerine yetişmek için yola çıkmıştı. Bir süre dinlenmek istemiş, aracını yol kenarına çekerek uykuya dalmıştı. İki vardiya arasındaki o kısa sürede arabanın içine dolan egzoz gazı, gözlerini bir daha açamamasına yetmişti.
Patronlara aktarılan kaynakların bir bölümü doğrudan işçi ücretlerinden sağlanıyor. Özellikle İşsizlik Sigortası Fonu ve Bireysel Emeklilik Sistemi bu işe yarıyor. Şimdilerde yeniden tartışmaya açılan Kıdem Tazminatı Fonu da bu amacı taşıyacak. İşçi parasıyla kurdukları fonlarla patronları besliyorlar.
Şirketlerde anlatılan kriz masalları hep bildik, yeni, yaratıcı tek bir şey yok. En çok da “aynı gemideyiz” olanını tercih ediyorlar. Masalın gemi battığında hep birlikte boğulma bölümü var, orayı çok seviyorlar. “Geminin sahibi” başlıklı son bölüme ise pek girmiyorlar. Aslında o bölümü de seviyorlar ama orayı şirketin çok kazandığı zaman anlatmayı tercih ediyorlar.
Patronların Ensesindeyiz Dayanışma, Haberleşme ve Mücadele Ağı yola koyuldu. Geçen hafta yayınlanan deklarasyonun ardından hafta sonu çeşitli sektör ve işyerlerinden işçiler ile direnişteki işyeri temsilcileri basın toplantısında bir araya gelerek ağı duyurdular.
Damat bakan, canlı yayında enflasyonla mücadele programını açıklıyor. Patronlar orada. Kendi deyimiyle bir lansman toplantısı yapıyor. Zaten hali tavrı da mal pazarlayan reklamcı gibi.
Memleketi nasıl yönetiyorlarsa, başında oldukları şirketleri de öyle yönetiyorlar. Devlet olanaklarını sonuna kadar kullan, kadrolarını nemalandır, şirket yöneticilerini paraya boğ, rantı yandaşlarla paylaş! Bu şirketlerde çalışmak işçilere bir lütuf niteliğindedir, bu nedenle onlar şükretmesi gereken kullardır. Emin olun böyle düşünüyorlar.
Bir kez daha kriz günlerindeyiz. Kayınpeder “Bunlar hep dış mihraklar” dese de damat, patronlara “farkındayız, tedbir almaya çalışıyoruz” mesajı veriyor. Tedbirden sayılıp sayılmayacağı ayrı bir tartışma konusu olsa da geçen hafta açıklanan YEP, damadın bu kaygıyı taşıdığını gösteriyor.
İşin özü, gerçek bir ekonomik krizle yüz yüze olmamızdır.
2007 yılı genel seçimleriydi. Milletvekili adayları arasında tersane işçisi Orhan da vardı.
Arkadaşları, “Komünist Orhan” diye bilir onu. Şimdilerde kırk beşlerindedir. Usta kaynakçıdır. Tuzla’nın ardından Yalova kıyıları tersanelerle dolunca orada bir işyerinde çalışmaya başladı. Nicedir işe gitmek için Eskihisar-Topçular arasındaki vapurla sabahın kör ışığında yola koyulup durur.
Bu kez işe yaramadı. Patronlar, hükümeti bir kez daha imdada çağırıp 20 Ocak sabahı Birleşik Metal-İş’in EMİS’e (Elektromekanik Metal İşverenleri Sendikası) bağlı 13 fabrikada başlattığı greve birkaç saat içinde yasak getirmeyi başardılar ama işçilerin işbaşı yapmasını sağlayamadılar.
Şu sıralar ülke işçilerin örgütlü olmadığı işyerine benziyor. Bir bakmışsın milyonlarca çalışan zorla bireysel emeklik sistemine sokuluvermiş, bir bakmışsın bir KHK ile devlet memurlarının iş güvencesi ortadan kaldırılmış. OHAL yönetmelikleri, torba yasalar, peşi sıra bir de anayasa… Kime kimseye sorulduğu yok. Zaten sorulmasını bekleyen de yok. İşçi sınıfının üzerinde tepinen tepinene…
Oyak Renault’tan atılan işçiler için açılan davalar Nisan ayından buyana devam ediyor. Bursa’nın yedi ayrı iş mahkemesine onarlı on beşerli dağılmış davlarda karar duruşmaları yapılıyor artık. İçlerinde tazminatsız işten atılanlar da var, tazminatını alarak işten ayrılmaya zorlananlar da.
15 Temmuz sonrası patronlara kaynak aktarma araçlarından biri olarak gündeme gelen Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) zorunlu katılım uygulaması 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren uygulamaya konulacak.
TÜSİAD başkanı Cansen Başaran Symes, Başbakan Binali Yıldırım’ın da davet edildiği Yüksek İstişare Kurulu toplantısında hükümeti ajandadaki tüm başlıklarda eleştirdi. Symes konuşması OHAL uygulaması, KHK’lar, AB ile yaşanan gerilim, idam cezası tartışması, ekonomi yönetimi, Ortadoğu politikası, laiklik gibi konularda sert eleştiriler yaptı.
Güney Koreli otomotiv tekeli Hyundai, Kocaeli fabrikasından ihraç edilen bir milyonuncu araç vesilesiyle yeni bir reklam filmi yayınladı.
İşçiler fabrikanın iç avlusunda toplanmış, arada sloganlar atıyor ve elinde megafonla kendilerine seslenen arkadaşlarını dinliyor:
Türkiye’de çalışma yaşamının kuralsızlaştırılmasında AKP’nin patronlara yaptığı hizmet çok büyüktür. Birçok esnek ve güvencesiz çalışma biçimi AKP döneminde “yasal” statüye kavuşturuldu ve alabildiğine yaygınlaştı. Son olarak kiralık işçilik eklendi listeye.
Dünyanın neresinde üyesi olduğu sendikadan kurtulmak için işçi üretimi durdurur?
Valla bizde oluyor.
Geçtiğimiz yıl Oyak Renault’ta başlayan protestolar patronların tüm çabasına rağmen yatışmamış sonunda şalter inivermişti. Onu Tofaş izledi. Sonra Coşkunöz, Mako, Ototrim, Ford Otosan, Türk Traktör… Birini bitirdiler, diğeri başladı. On binlerce işçi iş bıraktı.
Patron bu, eşeği hep sağlam kazığa bağlamak ister.
Kârını riske atan babası olsa tanımaz.
Öte yandan kârını garanti eden kim olursa onunla aynı kaptan yemekten geri durmaz.
TÜİK, hafta başında işsizlik oranının yüzde 10,2’ye yükseldiğini açıkladı. 3 milyonun üzerinde işsiz demek bu. Üstelik hesaplamada dikkate alınmayan işsizler var. İş arama kanallarını son bir ay içinde kullanmayanları, mevsimlik işçileri, eksik istihdam edilenleri TÜİK işsiz kategorisine sokmuyor. Bu sayede işsizlik oranı olduğundan düşük gösterilebiliyor.
Patronlar için neredeyse her hafta bir yenisi açılan kıyak paketlerinin sonuncusu hafta sonu Diyarbakır’da açıklandı. Başbakan bu kez Doğu ve Güneydoğu’da yatırım yapacak patronlara 140 milyar liralık teşvik müjdesi verdi.
Adli yıl açılışı dün Beştepe’de yapıldı ve günlerdir süren tartışmalar karşılıklı atışmalara dönüştü. Erdoğan açılışa katılmayan Kılıçdaroğlu’nu sorumsuz davranmakla, Kılıçdaroğlu Erdoğan’ı yargıyı siyasallaştırmakla suçladı.
Dün cemaatin patron örgütü TUSKON üyelerine yönelik beklenen operasyon yapıldı. Birçok tanınmış patron gözaltına alındı, şirketlere ve malvarlıklarına el konuldu.
İkinci köprü yolundan Sancaktepe ayrımına saptığınızda sağınızda dört kuleli bir alışveriş merkezinden oluşan Buyaka’yı, solunuzda ise orman içinde Yeşilvadi Konakları’nı görürsünüz. Şu günlerde yolu buradan geçenlerin gözüne binaların arasına asılmış devasa bir Erdoğan pankartı takılıyor.
2002-2013 arası Erdoğancılarla Gülenciler iktidarın iki büyük ortağıydı. Yalnız değillerdi. Sadece sağın tüm yelpazesini kapsamadılar, soldan AB’ciler, Uraslar’dan Roniler’e sol liberaller, Çongarlar’dan Altanlar’a doğrudan ABD jurnalcileri ve daha nicesi ortaklığa bir yerinden eklenmişti. Temel toplumsal konsolidasyon argümanı “vesayete karşı demokrasi” idi.
Başbakan, il başkanlarına sesleniyordu geçen gün. Suriyeli göçmenlere yönelik utanç verici tartışmalara şahit olduklarından dem vuruyor, ölümden kaçıp sığınacak güvenli liman arayan insanlara nefretle yaklaşıldığından şikayet ediyordu.
Atatürk Havalimanı’nda kalaşnikoftan sıkılan merminin, yolcuların üzerine fırlatılan el bombasının ve cihatçı yaratıkların bedenine sardığı bomba düzeneğinin MİT tırlarının içindekiler olduğunu söylemek için ne türden bir kanıta ihtiyacımız var artık? Erdoğan o tırların önüne yatarak suçu ortadan kaldırmadı, suç ortaklığını tescil etti.
Gördünüz mü şu İtalya’nın bize yaptığını. İrlanda karşısında alacakları mağlubiyetin bizi evimize göndereceğini domuz gibi bilmelerine rağmen, sahaya yedek takımla çıkmak iyi niyetli bir davranış mı şimdi?
15-16 Haziran büyük işçi direnişinde yaşamını yitiren işçiler Mehmet Gıdak, Yaşar Yıldırım ve Mustafa Baylan’ın anısına…
Fabrikanın karşısında bir yerde çay içiyoruz. İkimizin de gözü neredeyse tamamı dolu olan stok araç parkına takıldı. Güneşin altına yatırılmış binlerce aracın oluşturduğu uçsuz bucaksız bir tarlaydı sanki karşımızdaki.
Oğuz hocanın (Oyan) bu haftaki yazısını kaçıran varsa dönüp mutlaka okumalı. Oğuz hoca, İşsizlik Sigortası Fonu’nun yanına aynı şekilde rezerv fon işlevi gören yeni bir fon daha eklenmek istendiğinin altını çiziyor.
Tam on gün oldu. Alacakları için kendilerini kömür ocağına kapatan 85 madenci için, en azından hayattalar diye seviniyoruz. Fenalaştıktan sonra arkadaşları tarafından dışarıya çıkartılanların dışında içeride kalan 26 işçiyle direniş onuncu güne girdi.
Milletvekillerinin dokunulmazlık tartışması süredursun, işçi hakları konusunda patronlara dokunulmazlık sağlayacak yeni bir yasal düzenleme meclise sevk edilmek üzere. Hükümet, “İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı”nda hazırlıklarını tamamladı.
Tam iki yıl önce bugün, Cumhuriyet tarihinin en büyük iş cinayeti yaşandı. Soma’da 301 madencinin, kömür ocağının çıkış kapısına ulaşmaya nefeslerinin yetmediği o günün üzerinden iki yıl geçti.
Katliamdan sonra değişen bir şeyin olup olmadığı sorusunun hiçbir anlamı bulunmuyor. Çünkü Soma katliamı iki yıl boyunca her gün yeniden ve yeniden yaşandı.
GM-Türkiye için çalışan “solcu” reklamcıların cin fikri deyip geçmeyin, “dizel günler göreceğiz” spotuyla iki gün önce yayınlanan Opel reklamı adlı adınca arsızlık örneğidir.
1 Mayıs işçi sınıfının birlik, mücadele ve dayanışma günüdür. Sermayenin ve onun temsilcilerinin saldırılarına yanıt üretilebildiği ölçüde 1 Mayıslar, birlik, mücadele ve dayanışma günü tanımı hak eder. Bu yoksa 1 Mayıs, bazen “bayram havasında kutlanan” bir gösteridir, bazen polisle köşe kapmaca.
Özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulabilmesi, yani kiralık işçilik; kıdem tazminatının fona devredilmesi, yani tasfiyesi; taşeron işçilerin özel sözleşmeli personel haline getirilmesi, yani taşerona kadro masalı. Bu üçü, çalışma yaşamında son birkaç ayın en çok tartışılan gündemleri oldu.
Bugün, Kabataş yalancılarına “yalancı” dediği için yargılanan Enver Aysever’in duruşması var. Üstü çıplak altı deri pantolonlu “Geziciler” Kabataş iskelesinin önünde Erdoğan’ın türbanlı bacısının üzerine işemiş, pusetteki çocuğu tartaklamış, İsmet Berkan gibileri başta olmak üzere bilcümle hükümet yalakası da bu yalanın arkasına dizilmişti.
Farkında mısınız bilmem ama AKP, işçi haklarını ilgilendiren bir düzenleme gündeme getirdiğinde hep aynı numarayı çekiyor. Önce konu bıktırırcasına uzatılıyor. Sık sık yandaş medyada “işçilere müjde” haberleri yaptırılıyor. Arada bir en kötü ihtimallerin dillendirilmesi ihmal edilmiyor.
“Güneşin kâinatın merkezinde ve hareketsiz olduğu, Yer’in ise kâinatın merkezi olmadığı şeklindeki yanlış düşünceyi hiçbir şekilde kabul etmeyecek, savunmayacak, yazılı ya da sözlü her ne surette olursa olsun öğretmeyeceğim”
Başlığa bakıp “memleketi şebeke yönetiyor, fabrikadakinin lafı mı olur” dendiğini duyar gibiyim.
Doğrudur ama sadece bu söylenirse eksik olur.
Çünkü memleketi yöneten şebekeyi şebeke yapan, o fabrikaların patronlarıyla, onların örgütleriyle ve hepsinin hem ortağı hem hamisi olan uluslararası tekellerle var olan kanlı-canlı ilişkidir.
DİSK genel kurulu geçtiğimiz hafta sonu tamamlandı. “Tamamlandı” ifadesine “şimdilik” ön ekini getirmek durumundayız. Zira DİSK’te, önümüzdeki döneme yayılacak bir hesaplaşma yaşanacağı aşikar. Üç gün boyunca yaşananlara, mevcut krize ve sonrasına yakından bakmaya çalışalım:
AKP’nin 2002 yılında tek başına iktidara gelir gelmez ilk büyük icraatı iş kanununu değiştirmek olmuştu. İşçilerin “kölelik yasası” dediği tasarıda, patron örgütlerinin 90’lı yılların başından itibaren talep ettiği istihdam biçimlerinde ve çalışma sürelerinde esneklik hükümleri yer alıyordu.
AKP’nin THY’de neden olduğu skandal çoktur ama apronda deve kesme olayı bir numaradır.
AKP’nin, toplumsal yaşamın dinselleştirilmesine dönük müdahaleleri devam ediyor. Bağdat Caddesi tecavüzü bu müdahalenin sonuçlarından yalnızca bir tanesi. Tecavüzcü üreten bir muhafazakârlaşma dayatması yaşıyor toplum. Diğer taraftan bu dayatma, “ne işi vardı sokakta” diye sosyal medyada anket yapabilen başka tür bir insan ortaya çıkarıyor.
12 Eylül sabahıydı.
O sabah kimbilir kaç iki küçük el avuçlarının içini cama dayamış, sabahın köründe evden apar topar alınan anne ve babasının götürüldüğü yola bakıyordu.
Ve kaç gece daha, kaç iki küçük el avuçlarının içini aynı cama dayamış, onların geri geleceği günü beklemişti.
Kamu emekçisinin güvencesini kaldır, sonra işten çıkarılmadığı için şükretsin diye camiye gönder.
Seçimden sonra emekçilere verilen ilk “müjde” 657 sayılı devlet memurları kanununda yer alan güvencenin kaldırılacağı yönünde olmuştu. Davutoğlu’nun Cuma genelgesinin ibadet özgürlüğü kapsamında olduğunu düşününler olaya bir de bu açıdan baksınlar.
2016 yılı için geçerli olacak asgari ücret tartışmalarında dün birinci perde kapandı. Birinci perde diyorum zira bu tartışmanın 2016 yılına taşınacak boyutları var. Onlara bakacağız, önce dünden başlayalım.
Yıllar önceydi. Eğitim fakültesini bitirip “şansız kura” ile sınırdaki o küçük ilçeye ataması yapılınca ailesi oldukça endişelenmişti. Gencecik kızlarını oraya göndermemek için çok direndiler ama o dinlemedi. Tam iki yıl görev yaptı o küçük ilçede. Mecburi hizmeti bitince memleketine, ailesinin yanına döndü.
Bilal oğlan, “Rus haritaları IŞİD petrolünün Batman Rafinerisi’ne gittiğini gösteriyorsa, soruları bana değil Koç ailesine sorun” dedi ve İtalya’dan bombayı patlattı.
Bu iddia ne anlama geliyor?
98 yılının Eylül ayıydı.
Gündüz vardiyası için fabrikalara gelen işçiler, kartlarını basıp tezgahlarının başına geçtikten kısa bir süre sonra kulaktan kulağa yayılan o haberi aldılar. Toplu sözleşme imzalanmıştı.
Asgari ücretin 1300 liraya yükselmesinin, öngörülen önceki artışa göre patronlara kayda değer bir ek maliyet getirmeyeceğini geçen hafta hesaplamış ve bu köşeden paylaşmıştık.
Babacan başta mırın kırın etse de AKP, asgari ücretin 1300 lira olacağını ilan etti. Aralık başında toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na yeni hükümetin bu öneriyle gideceği anlaşılıyor.
Seçimden sonra patronlardan arka arkaya memnuniyet açıklamaları geliyor. TÜSİAD, MÜSİAD, İTO, TİM… Ayrımsız hepsi sandıktan istikrar çıktığında hemfikir. Ellerini ovuşturuyorlar.
Burjuva siyaseti geçmişte daha fazla lider imajı işiydi sanırım. Yani parti liderinin imajı önemliydi. Demirel “baba”, Ecevit “Karaoğlan”, Özal “tonton”, Çiller “ana”ydı mesela. En mütevazisi diye bilinir, Erdal İnönü’nün bile bir imajı vardı. Ülke siyasetinde gelmiş geçmiş en “imaj lider” ise Uzan’dı.
Ankara Garı’nda patlayan bombanın üzerinden neredeyse iki hafta geçti. Öfkenin acıyı bastırdığı nadir zamanlardan geçiyoruz.
Öfkeleniyoruz ama kötü olan galiba alışıyoruz. Siyasetin kanla dizayn edilmesine ve sırf bunun için her gün bir başkasının ölmesine alışıyoruz.
İki üst düzey Air France yöneticisinin işçilerden yediği dayak sadece Fransa’da değil, tüm dünyada gündem oldu. Olay, Fransız havayolu şirketinin yıl sonuna kadar toplam 2.900 kişiyi işten çıkaracağını açıklamasının ardından yaşandı. Haberi öğrenen işçiler Charles de Gaulle havalimanında bulunan şirketin merkez binasına geldiler ve sonra…
İki gün önce sosyal medyaya bir video düştü. Düştü dediğime bakmayın, patronun cinliği ile şişkin egosunun ürünü olduğu anlaşılan bu videonun, Abdi İbrahim ilaç şirketinin planlanmış bir reklam ürünü olduğu açık. Reklamı alışılmışın dışına çıkaran şey ise oyuncuları…
Gezi Parkı’nda başlayıp tüm yurda yayılan ve bir halk ayaklanmasına dönüşen Haziran Direnişi’nin yıldönümündeyiz.