AKP'nin zorunlu BES dayatması tutmadı. Çalışanların yarısından fazlası zorunlu BES uygulamasından caydı.
Kısa adı BES olan ve patronlara fon yaratmak için kullanılacağı daha başından belli olan Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi'nden ayrılınması için çeşitli kampanyalar düzenlenmişti. Türkiye Komünist Partisi (TKP) "Patronları BESleme" manşetiyle bir işçi gazetesi yayınlamış, gazetede BES'ten ayrılma dilekçesi örneğine yer vermişti.
Zorunlu BES dayatması başlar başlamaz cayanların olması Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in de dikkatini çekmiş ve olumsuz bir kampanya olduğunu söylemişti.
CAYMA İSTATİSTİKLERİNİ NOYAN DOĞAN YAZDI
BES'ten cayma hakkını kullananlara ilişkin rakamsal verileri Hürriyet yazarı Noyan Doğan köşesinde aktardı.
Noyan Doğan'ın sunduğu verilere göre, Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) otomatik katılımda cayma oranı yüzde 54’e yükseldi. 45 yaş altı tüm çalışanların BES’e girmesini öngören uygulama 1 Ocak’ta bin ve üzeri çalışanı olan işletmelerden başladı. Şubat ortasında da bu işletmelerde, 45 yaş altı çalışanların hepsi işverenleri tarafından otomatik BES’e dahil edildi.
"DAHA ÇOK YÜKSEK KESİNTİ YAPILANLAR SİSTEMDEN ÇIKTI"
Noyan yazısından satır başları şöyle:
1 milyon 811 bin çalışan girdi ve 1 Mart itibariyle bu kişilerin yüzde 54’ü, yani 974 bin 862’si cayma hakkını kullanarak sistemden çıktı. Şu bir gerçek ki, yüzde 54’lük çıkış oranı, çok ciddi bir rakam.
Öncelikle sisteme girenlerin kimler olduğu hakkında bilgi vereyim. 1000 ve üzeri çalışanı olan işletmelerde sisteme girenlerin yüzde 70’inin maaşlarından BES için aylık 55 lira ile 200 lira arasında kesinti yapılmış. Kesinti oranının brüt ücret üzerinden yüzde 3 olduğu hesaba katıldığında, demek ki, girenlerin yüzde 70’i, 2 bin lira ile 6500 lira arasında brüt maaş alıyor.
Girenlerin yüzde 9’u ise, yani 162 bini, asgari ücretle çalışanlar. Otomatik BES’e dahil olanların yaşlarına bakıldığında ise yüzde 48’i, 25-34 yaş arasındaki kişilerden oluşuyor. 35-44 yaş arası kişilerin sayısı ise 616 bin 874 ki, bu da girenlerin yüzde 34’ünü oluşturuyor. Gelelim, sistemden kimlerin çıktığına ki, işte asıl ilginç tablo burası. Hani dedik ya, 974 bin 862’si, cayma hakkını kullanarak, ayrılmış diye; bunların 299 bine yakınının mevcutta BES’i bulunuyor. Bu da şu anlama geliyor, cayanların yüzde 31’i önceden bireysel emekliliğe girmiş ve tasarruf ediyor ki, çıkış nedenleri de zaten bu. Ama şu da var, 676 bine yakın kişi de hiçbir şekilde tasarruf etmediği halde sistemden ayrılmış.
Cayanların büyük bir çoğunluğu, maaşlarından BES için aylık 200 lira ve üzeri kesinti yapılan kişiler. Yüksek maaş alanlar çıkmışlar ki, bu kesimde cayma oranı yüzde 72’lerde. Asgari ücretle çalışanların ise sadece yüzde 45’i cayma hakkını kullanarak, sistemden ayrılmış. İlginçlik bu kadarla da bitmiyor. Otomatik BES başlamadan önce özellikle 25 yaş altı genç kişilerin sistemden daha çok çıkacağı tahmin ediliyordu. Öyle olmadı. 25-44 yaş arası olanların yüzde 60’a yakını ayrılmış, 25 yaş altı olanların çoğunluğu da çıkmamış.