2012’den beri defalarca iptal edilen ancak yargı kararlarına rağmen inşa edilip faaliyete geçen Çanakkale’nin Karabiga beldesine kurulu, Cengiz Holding’in Cenal Entegre Enerji Santralı adlı termik santral projesinin "ÇED Olumlu Kararı" iptal edildi.
Medyascope.tv'den Doğu Eroğlu'nun haberine göre Karabiga Temiz Doğa Derneği, Madra Dağı ve Kazdağı Belediyeler Birliği, Biga Çevre Derneği, TMMOB’ye bağlı Peyzaj Mimarları, Çevre Mühendisleri ve Ziraat Mühendisleri Odası ile Karabigalı 47 yurttaşın açtığı davada, Cengiz Holding tarafından Çanakkale’nin Karabiga beldesine inşa edilen Cengiz Holding’e ait Cenal Entegre Enerji Santralı projesinin "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı" iptal edildi.
Cenal Entegre Enerji Santralı projesi hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği "ÇED Olumlu Kararı"nın iptali için açılan davanın duruşması, 16 Mayıs 2016’da Çanakkale İdare Mahkemesinde görülmüş, mahkeme davayı reddetmiş ancak daha sonra Danıştay’dan bozma kararı gelmişti. Danıştay kararı uyarınca, termik santral projesi hakkındaki bir başka ÇED davasındaki bilirkişi raporu beklenince uzayan davada karar 28 Kasım 2018’de nihayet geldi.
Cenal Entegre Enerji Santralına karşı pek çok defa açılan davalarda, termik santral projesi hakkındaki birçok "ÇED Olumlu Kararı" iptal edilmiş, nihayetinde santral iptal edilen bir "ÇED Olumlu Kararı"na dayanak oluşturan ÇED raporunun revize edilmesiyle yatırım izni almıştı. 2012 tarihinde termik santral için hazırlanan ÇED raporu hakkında "ÇED Olumlu Kararı" verilmiş, bu karar hakkında yargıdan iptal kararı çıksa da, 2009/7 sayılı genelgeden yararlanan şirket 2012 tarihli raporda tespit edilen eksiklikleri giderdiği iddiasıyla tekrar Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurarak "ÇED Olumlu Kararı" almayı başarmıştı.
Danıştay 14. Dairesi davanın reddine yönelik kararı bozarak, termik santral projesi hakkındaki 2012 tarihli ÇED Raporu ve bağlı ÇED Olumlu Kararının yargılandığı dava kapsamında gerçekleştirilecek bilirkişi keşfi ve rapor bekletici neden olarak belirledi. Santralın ÇED Olumlu Kararının iptali için açılan güncel davada da, 2012 tarihli ÇED Olumlu Kararına karşı açılmış davadaki bilirkişi keşfi ve raporu beklenmeye koyuldu. Mahkemenin beklediği bilirkişi raporu geçtiğimiz ay hazırlanınca, Çanakkale İdare Mahkemesi Cenal Entegre Enerji Santralı hakkındaki kararını 28 Kasım 2018’de verdi.
MAHKEME ZEYTİNLİKLERE VE KONUTLARA YAKINLIĞI SORUN ETMEDİ
Danıştay tarafından bekletici neden olarak belirlenen bilirkişi raporunun hazırlanmasının ardından Çanakkale İdare Mahkemesi kararını, 2012 tarihli ÇED raporundaki eksikliklerin 2014 tarihli raporda giderilip giderilmediğini inceleyerek kurdu.
Mahkeme;
- Konutlara yeterli uzaklıkta olmadığı belirtilen tehlikeli termik santral atıkları meselesinin ikinci ÇED Raporunda çözüldüğünü, atıkların “tehlikesiz atık ve inert atık” olmasından ötürü santralın kül depolama alanının “II. sınıf düzenli depolama tesisi” olarak düzenlendiğini ve mesafe şartının sağlanarak aykırılığın giderildiğini,
- Termik santralın etki alanındaki tarım arazileri, doğal bitki örtüsü ve zeytinliklere olası etkilerinin belirlenmediği savına karşı yeni ÇED raporunda bu konularda değerlendirmelere yer verildiği ve gerekli taahhütlerde bulunulduğu, dolayısıyla aykırılıkların giderildiği,
- Kül depolama sahası ve termik santralın ana ünitelerinden çıkacak salımlar ile küller ile atık suların yeterince değerlendirilmediği konusundaki uyuşmazlık hakkında yeni ÇED Raporunda eksikliklerin giderildiği,
- Kazı, dolgu, nakliye, kömür depolama gibi faaliyetlerden ötürü oluşabilecek baca dışı toz salımlarıyla ilgili eksikliklerin yeni ÇED raporunda giderildiği değerlendirmelerini yaptı.
Ancak Çanakkale İdare Mahkemesi giderildiğini tespit ettiği eksikliklere karşın hava kalitesi modellemelerinin uygun yapılmadığı kanaatine vardı.
SANTRALIN ATMOSFERE ETKİLERİNİN DÜZGÜN ÖLÇÜLMEMESİ İPTAL GETİRDİ
Davanın önceki aşamalarında iptal kararları alınırken, Cenal Entegre Enerji Santralı projesinin atmosfere etkilerinin doğru analiz edilemediği belirtilmiş, Çanakkale İdare Mahkemesi de bu iddiayı iptal gerekçeleri içinde kabul etmişti. 2012 ve 2014 tarihli ÇED raporlarını karşılaştıran Çanakkale İdare Mahkemesi, santralın atmosfere etkilerinin pek çok sebeple yanlış ve eksik ölçüldüğünün altını kararında bir kere daha çizdi.
2012 tarihli ÇED raporunda, hava kalitesi değerlendirmesi ve modellemesi çalışmalarının tüm mevsimleri kapsamaması ve kullanılan meteorolojik veri setinin bölgeyi yansıtmamasına ilişkin eksikliklerin, 2014 tarihli ÇED raporunda da aynen yer aldığını gören mahkeme, 2009/7 sayılı genelgeden yararlanılarak alınan yeni "ÇED Olumlu Kararı"nı hukuka aykırı buldu ve iptal etti.
