Jinekolojik aletlerin yüzlerce yıllık öyküsü

ABD'li fotoğrafçı Lindsey Beal, jinekolojik aletlerin yüzlerce yıllık geçmişini fotoğrafladı. Öyle görünüyor ki ne spekulum ne de forseps, pek uzun boylu değişmiş.

Haber Merkezi

Vajinal muayene öyküsü olan pek çok kadın, spekulumun (vajina duvarları ve vajinayı incelemek için kullanılan alet) pek sevimli olmadığını söyleyecektir.

Ve görünen o ki bu enstrüman tarihi boyunca, M.S 130'dan 19. yüzyılın ortalarına dek, önemli bir güncelleme yaşamadan, tasarımını büyük oranda korumuş.

Fotoğrafçı Lindsey Beal'in klasik jinekolojik ve obstetrik aletleri belgelediği “Parturition” adlı sergisinde yer verdiği bu pek de sıcak olmayan ördek gagası şekilli alet, günümüzdekine hayli benzer şekliyle serginin sürprizlerinden biri.

(Auvard Ağırlıklı Spekulum)

Beal, tam iki yıl boyunca 19. ve 20. yüzyılın başlarındaki forsepsleri (doğumda bebeğin başını kavrayıp dışarı çekmekte kullanılan araç), şırıngaları, meme kalkanlarını ve fetoskopları (anne karnındaki bebeğin kalp atışını dinlemeye yarayan alet) fotoğraflamak için tıp kütüphanelerine gitmiş. Başlangıçta ağırlıklı olarak köle ve yoksul kadınlar üzerinde denenen işkence aleti benzeri şeyler bulmayı öngörse de, bunun yerine epey ortak görünen tarihsel bir bağla karşılaşmış.

(Lastik peser)

“Gerçekten çok korkunç araçlara bakacağımı sanıyordum ama sanırım bunların çoğu pek de farklı görünmüyor. Bugün kullanılan araçların çoğuna benziyorlar” diyen Beal, bu işi yapma fikrine beş yıl önce arkadaşları çocuk sahibi olmaya başladığında karar vermiş.
Beal, hamilelik ve doğum süreciyle ilgilenmeye başlamış ve özellikle doktorlar tarafından kullanılan araçları merak etmiş.

(Doğum kontrol hapları)

Doğumların evde yapıldığı dönemde ebelerin sorumluluğunun belirgin olduğunu gözlemleyen Beal, hastanelere geçişin başlamasıyla birlikte süreci erkek doktorların domine ettiğini söylüyor: “Geleneksel olarak kadınlar diğer kadınların doğum yapmasına yardım etti ve bunu yüzyıllarca yaptılar. Doktorların çocuk doğurtma görevini ebelerden devralmaya başlamasına hastane doğumlarının 20. yüzyılda bir standart halini almasına dek forseps geliştirilememişti."

Harvard, Yale ve Brown'taki kütüphaneleri ziyaret etmeden önce, çevrimiçi arşivlere göz atan Beal, ilgilendiği konuyu kütüphanecilere ayrıntıyla anlattığı e-postalar yollamış. Kütüphaneciler ilgili fotoğraflar için gereken belgeleri hazırlamış ancak Beal fotoğrafları çekmeye gidene dek neyle karşılaşacağını bilmediğini söylüyor.

(Forseps)

Daha sonra katalogları inceleyen fotoğrafçı, jinekoloji alanındaki her şeyi tek tek seçmiş ve eldivenlerini giyip özenle ayırarak deklanşöre basmış. Şimdi fotoğraflar pleksiglasların içinde saklanıyor, Beal bu seçimi onların tıbbi hatırasına uygun olsun diye yapmış.
Enstrümanların birçoğu, mikrop ve enfeksiyonlar arasındaki bağlantı kurılmadan önce geliştirilmiş. Bu nedenle metal yerine ahşap, deri, boynuz veya fildişi gibi malzemeler kullanılmış.

(Anestezi maskesi)

Beal, jinekolojinin “sorunlu bir tarihe sahip” olduğunu düşünüyor. Örneğin sims spekulumu, vajinal muayenede en sık kullanılan araçlardan biri, ve modern jinekolojinin kurucularından kabul edilen James Marion Sims tarafından geliştirilmiş. Ancak 1840'larda Sims'in, köle kadınları anestezi uygulamadan yöntemini geliştirmek için denek olarak kullandığı ve ardından beyaz kadınlarda uygulamaya başladığı biliniyor. Öyle ki bu yüzden Sims'in ABD'deki bazı heykelleri, ırkçılık karşıtları tarafından kaldırıldı.

(Künt kanca)

Beal, fotoğraflarını çekerken bu hikayelerden kendini uzaklaştırmaya çalıştığını söylese de "“Fakat bazıları gerçekten korkunç uygulamalara dayanıyor" demeden duramıyor.