Türkiye ormanlarının gözbebeği sayılan Toros sedirleri, anavatanında kıyıma uğruyor. Sedir popülasyonunun en yoğun dağılım gösterdiği bölgelerden biri olan Antalya'nın Kumluca ilçesinde, Üçoluk köyü ile Söğütcuması yaylası arasında sürdürülen yol genişletme çalışmaları sırasında yüzlerce sedir ağacının kesilmesi tepki çekti.
Alakır Nehri Kardeşliği'nden Birhan Erkutlu, otomobili bulunmayan üç kişinin yaşadığı köyün yolunu genişletmenin halka hizmet için değil, rant amacı taşıdığını savundu.
'Üç hanesi kalmış köy için değil, rant ve talan için'
Literatüre Lübnan Sediri (Cedrus Libani) olarak geçen ancak daha sonra 'Toros Sediri' olarak düzeltilen türün en yaygın dağılım gösterdiği bölgelerden biri olan Söğütcuması yaylasında Antalya İl Özel İdaresi tarafından sürdürülen yol genişletme çalışması sırasında kesilen yüzlerce sedir ağacı, görenlerin içini acıtıyor.
Alakır Vadisine ulaşılan yolları barındıran bölgenin kepçe ve dozerlerle dağıtıldığını söyleyen Alakır Nehri Kardeşliği Üyesi Birhan Erkutlu, bin 400 metre rakıma sahip olan bölgenin hâkim ağaç dokusunun sedir olduğunu belirterek, "tüm bu yol genişletme çalışmaları iki yada üç hanesi kalmış, yaşlı nüfustan oluşan ve otomobilleri bulunmayan köylere hizmet götürmek için değil, tamamen ranta ve talana açılmış vadilere büyük iş makinelerini daha rahat sokabilmek için yapılıyor" iddiasında bulundu.
'Halkın geleceği çalınıyor'
Söğütcuması ile Üçoluk arasındaki sedir ağaçlarıyla çevrili yaklaşık 7 kilometrelik asfalt yolun tanınmaz hale geldiğini anlatan Erkutlu, Lübnan'ın bayrağında da ulusal kimlik simgesi olarak kullanılan sedir ağacının bugünkü Lübnan'da kısıtlı bir bölgede ve koruma altında yetiştirildiğini belirterek, "muhteşem güzellikteki bu kıvrımlı yolun güzelliğini yaşamak için çok sayıda insan bu bölgeye geliyordu.
Şimdi çevreye sadece benzin kokusu hâkim. Antalya kent merkezinin burnunun dibinde ve daha çok ihtiyaç olan yollar düzenlenmezken, burada halka değil bölgeyi talan eden şirketlere hizmet götürülüyor. Bu nasıl bir çelişki, nasıl bir ikiyüzlülük ve kısır döngü anlamak mümkün değil. Halktan toplanan vergilerle halkın geleceğini çalanlara hizmet ediliyor. Bu büyük bir hırsızlıktır" görüşünü savundu.
Dünyanın en yaşlı sedirleri bu bölgede
Antalya'nın Elmalı, Kaş, Finike ve Kumluca ilçelerini kapsayan bölge, dünyanın en iyi sedir popülasyonuna sahip olan alan olarak biliniyor. Ortadoğu ve Akdeniz kültürlerinde tanrısal özellikler atfedilen sedir ağacının, çok yavaş büyümesi nedeniyle 30 ila 40 santimlik göğüs çapına ancak 200-300 yaşlarında ulaştığı belirtiliyor. 2 bin yaşın üstünde çok sayıda sedire ev sahipliği yapan bölge, taş ocaklarının yanı sıra otoyol ve HES yatırımlarının baskısı altında.
(Yusuf Yavuz)