Zamların ardından soğuk havada ucuz et için kuyrukta bekleyen yurttaşlar sık sık haber olurken, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın AKP İzmir İl Başkanlığı'nda yaptığı açıklamalar tepki çekti. Bolat kırmızı et fiyatlarındaki artış için "az bir şey" ifadesini kullandı.
Bakan şöyle konuştu:
"İşte bir ürünün fiyatı zıpladı diye onu istismar etmeye çalışıyor ama bu seçimde soğan, patates istismarı yapabiliyorlar mı? Şeker, ayçiçek yağı, domates, salça, biber... Yapamıyorlar. Az bir şey kırmızı et fiyatlarında bir artış oldu. Kesime daha az hayvan gönderilince orada bir küçük sıkıntı oldu. Onun üzerinden, ramazan, seçim, ücret artışları üst üste gelince o konuyu istismar etmeye çalıştılar ama 1 Nisan günü göreceksiniz bu istismar siyaseti bitecek. Hizmet, eser siyaseti başlayacak."
2024'te neredeyse katlandı
Dört kişilik bir aile için açlık sınırı 16 bin lirayı, yoksulluk sınırı ise 55 bin lirayı geçmiş durumda. Sağlıklı beslenmenin aile bütçesine maliyeti 8 bin lirayı aştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre dana eti fiyatı Ocak'ta yıllık 109,72, kuzu eti fiyatının yıllık 129,41 ile gıda enflasyonunun çok üstünde artış gösterdi. 2024 yılında kırmızı et en az 3 defa zamlandı.
Ocak ayında 370 lira civarında olan kıymanın kilosu şubatta 450 liraya ulaştı, ramazanla birlikteyse kimi yerlerde 500 lirayı aştı.
Vatandaş kemik alıp kaynatmaya başladı
Zamların ardından etin yanına yaklaşamayan yurttaşlar artık tavuk da tüketemez oldu. Kasaplar yurttaşların sakatata yöneldiğini ya da kemik alıp kaynatmaya başladığını anlatıyor.
Ucuza az da olsa et yemeğe çalışan vatandaşsa gece yarıları kuyruğa girip saatlerce bekliyor. ANKA'daki habere göre Ankara'da geçtiğimiz günlerde Et ve Süt Kurumu’nun mağazasında kuyrukta bekleyen bir emekli vatandaş emekli maaşı ile geçinmenin mümkün olmadığını söyleyerek, ''Nereden geçineceksin emekli maaşıyla. Emekli maaşıyla geçinmek var mı? On bin lira, on iki bin lira para değil. Ne yapacağız bilmiyoruz artık'' diyor.
Türkiye, sağlıklı beslenme konusunda da Avrupa’da son sırada
Avrupa ülkelerinde yaşayanların yüzde 97’siyse iki günde bir et, tavuk, balık tüketiyor. Türkiye’de ise her 10 kişiden 4’ü, iki günde bir et, tavuk ve balık tüketebilecek finansal güce sahip değil.
Avrupa Birliği’nin (AB) resmi istatistik kurumu Eurostat’ın verileriyle hazırlanan habere göre, 27 üyeli AB ülkelerinde 2 günde bir et, tavuk veya balık tüketemeyenlerin oranı 2022’de yüzde 8,3 oldu. Bir başka ifadeyle Avrupalıların yüzde 91,7’si iki günde bir et, tavuk, balık tüketmekte zorlanmıyor. Avrupa ülkeleri arasında en yüksek oranlar yüzde 22,1 ile Romanya ve yüzde 21,6 ile Bulgaristan’da görüldü. İki günde bir et, tavuk tüketmekte en az zorlanan ülkeler de yüzde 1,4 ile İrlanda ve yüzde 1,5 ile Kıbrıs Cumhuriyeti oldu.
Eurostat’ın Türkiye İstatistik Kurumu’ndan aldığı verilere göre Türkiye, aynı araştırmada AB ortalamasını 5’e katladı. Türkiye’de iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamayanların oranı olan yüzde 41,5 ile ikinci sıradaki Romanya’yı ise neredeyse ikiye katladı.
TÜİK’in en güncel verilerine göre 2023’te de vatandaşların yüzde 39,2’si iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamadığını belirtti.
Dünyada et tüketimi artıyor
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 2023 verilerine göre, Hong Kong, ABD (yılda 124,1 kg), Avustralya (121,6) ve Arjantin'in (109,4) önünde en çok et tüketen ülke oldu. Moğolistan, İspanya ve Sırbistan yılda kişi başına 100 kg'ın üzerinde et tüketerek, bu ülkeleri takip ediyor. Portekiz, Polonya ve Almanya da ilk 10 içinde bulunuyor. Buna karşılık, et en az Hindistan (2017'de kişi başına 3,8 kg), Bangladeş (4,04 kg) ve Etiyopya'da (5,4 kg) tüketiliyor.
Avrupa Birliği'nde kişi başına yıllık ortalama et tüketiminin 81 kg olduğu tahmin edilirken, İspanya bu konuda başı çekiyor (100 kg), Portekiz (94 kg), Polonya (89 kg) ve Almanya'nın (88 kg) önünde yer alıyor.
