Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) geçen Pazartesi günü Mayıs ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyatları Endeksi’ni (ÜFE) açıkladı. Her iki kalemde de rekor artışlar görüldü. TÜFE yüzde 12,15, ÜFE de yüzde 20,16 oldu. Kur, petrol ve emtia fiyat artışlarının daha hızlı ve güçlü yansıdığı ÜFE’nin TÜFE’ye yansımasının da kaçınılmaz olduğu yönünde değerlendirmeler yapıldı ve önümüzdeki aylarda TÜFE’nin yüzde 15 seviyesine çıkması bekleniyor.
Yüksek maliyet artışlarının görüldüğü sektörler otomotiv, makine, demir-çelik gibi metal bazlı sektörlerle, enerji tüketimi yüksek ya da doğrudan petrol türevlerini girdi olarak kullanıldığı sektörler. TÜİK verilerine göre bu sektörlerde yüzde 25-70 arasında fiyat artışları söz konusu. Aynı zamanda ithal hammadde ve ara malı bağımlılığı yüksek olan sektörlerde petrol ve demir cevheri başta olmak üzere emtialarda görülen yüzde 20’ler civarındaki artışla, yine benzer orandaki dolar değer artışının bileşik etkisi söz konusu. Bu sektörlerde maliyet artışlarının yurtiçi piyasaya yansıtılmadığı ya da sınırlı yansıtıldığı, ihracat fiyatlarına yansıma ve ihracat gelirlerinin yardımıyla yurtiçi fiyatlara maliyet artışlarının tamamını yansıtan düzeyde zam yapılmadığı dikkat çekiyordu.
Ancak faiz düzeyinin artması, dolar/TL’nin 4,50’nin üzerinde sabitlenmesi gibi gelişmelerle birlikte önemli bölümü aynı zamanda döviz bazında borçlu şirketlerin yeni fiyat ayarlamaları yapmaya başlayacağı, Haziran ve Temmuz’da maliyet artışlarının TÜFE’ye daha güçlü yansıyacağı görülüyor.
'MALİYET BASKISI YÜKSEK'
Bu doğrultuda bir açıklama atıştırmalık üreticisi Mondelez Internatioal’dan geldi. Türkiye’de Sakız, şeker, çikolata ve bisküvi alanında faaliyet gösteren Mondelez International'ın bünyesinde Kent, Falım, First, Olips, Jelibon, Milka, Oreo, Toblerone gibi markalar bulunuyor. Dünya gazetesine konuşan Mondelez International'ın Türkiye Genel Müdürü İhsan Karagöz, başta petrol fiyatları olmak üzere, yükselen bir maliyet baskısı olduğunu, buna karşın son dönemde ürünlerde fiyat artışına gitmediklerini belirterek önümüzdeki dönemde fiyat ayarlaması yapabileceklerine işaret etti.
TÜFE'nin yüzde 15, ÜFE'nin yüzde 25'in üzerine taşındığı bir tabloya, faiz artışının da eklenmesi reel ücretlerde önemli bir gerileme, emekçi yığınlar için büyük bir yoksullaşma dalgası anlamına geliyor.
