Dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olan ve en fazla petrol ithalatı gerçekleştiren Hindistan'da rupinin hızla değer kaybetmesinin Başbakan Narendra Modi için büyük bir sorun haline geldiği belirtiliyor.
Bu yıl Asya ülkeleri arasında en kötü performansı gösteren rupideki değer kaybı, ham petrol fiyatlarındaki artışla birlikte yerel para birimiyle benzin ve dizel fiyatlarının rekor seviyeye ulaşmasına ve halkın genel seçimlere sekiz ay kala öfkesini dile getirmeye başlamasına neden oldu. Rupi 2018 başından bu yana yüzde 13 değer kaybederken, Ağustos başından bu yana değer kaybı hız kazandı ve söz konusu kaybın yaklaşık 7 puanı Ağustos başından bu yana gerçekleşti. 2018 başından bu yana Brent tipi ham petrolün varil fiyatında da dolar bazında yüzde 30'un üzerinde artış görüldü.
Fiyat artışlarıyla birlikte Modi'nin liderliğindeki Hindistan Halk Partisi, Cumartesi günü yaptığı açıklamada akaryakıt fiyatlarının normale dönmesi için hükümetin yakın zamanda bir program oluşturacağını açıkladı.
Hindistan hükümeti, şu ana kadar vergi gelirlerinden feragat etmemek ve bütçe hedeflerinden uzaklaşmamak için akaryakıt fiyatlarının düşürülmesine yanaşmadı. Perakende akaryakıt maliyetlerinin rekor seviyelere ulaşması, ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımlar nedeniyle ham petrol fiyatları açısından kötü bir manzaranın beklendiği bir dönemde ekonomik büyüme ivmesi yakalayan Modi için bir engel niteliği taşıyor.
Hindistan'ın petrolde en büyük üçüncü tedarikçisinin İran olması ve ABD'nin yaptırımlar kapsamında bu ülkeden ithalatın durdurulması konusunda artan baskısının, ek bir maliyet artışı getirmesi gündemde. Hindistan 2017 yılında 220 milyon ton civarında olan tüketiminin yaklaşık 211 milyon tonluk bölümünü ithalatla karşıladı. Söz konusu ithalatın yüzde 10'u uluslararası piyasa fiyatlarından daha düşük maliyetle İran'dan karşılanıyor. Yaptırımlara uyulması durumunda 2017 yılında 9 milyar dolar olan İran petrol ithalatı faturasında önemli bir artış olması bekleniyor. ABD'nin İran devreden çıkmasıyla birlikte Hindistan'da oluşacak tedarik açığını kapatmaya aday olduğu da biliniyor. Şu anda ABD'den yapılan ithalat 2 milyon tonla düşük seviyelerde bulunuyor. Şu anda Hindistan'ın en büyük ham petrol tedarikçileri sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, İran, Nijerya ve Birleşik Arap Emirlikleri.
AKARYAKIT FİYATLARI REKOR DÜZEYDE
Devlet tarafından işletilen Bharat Petrol'un web sitesinde yer alan bilgiye göre Mumbai'da dizel, litre başına 78,48 rupi, benzin ise 89,60 rupi maliyetinde. Her iki fiyat da rekor düzeyi temsil ediyor.
Akaryakıt maliyetlerinin ve dolasıyla fiyatların yükselmeye devam etmesi, tüketici fiyatlarının artmasına ve Hindistan Merkez Bankası'nın faiz oranlarını iki kez artırmasına neden olabilir. Merkez Bankası'nın bu muhtemel hamlesi, halk tarafından tepkiyle karşılanacağı gibi ekonomik büyümeyi de olumsuz etkileyebilir. Hindistan Derecelendirme ve Araştırma Şirketi'ne göre hükümetin benzin ve dizel vergilerini düşürmemesi durumunda perakende enflasyonu, yüzde 4,6 oranına hızla ulaşabilir.
Petrol fiyatlarının Mart ayına kadar varil başı ortalama 75 dolar civarında kalması durumunda 2017 yılında 80 milyar dolar civarında olan ham petrol ithalat tutarının 30 milyar dolar civarında artarak 110 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Hindistan'ın petrol alımı, 1 Nisan tarihinde başlayan mali yılın ilk dört ayında üçte iki oranında artarak 39 milyar dolara ulaşarak, son beş yılın en geniş cari işlem açığının gerçekleşmesine neden oldu.
HÜKÜMETİN AÇIKLAMALARI YETERLİ OLMADI
Hindistan hükümetinin Cuma günü ülkeye sıcak para girişi sağlamak ve cari işlem açığını kapatmak için adım atılacağını açıklaması, rupinin haftaya değer kaybıyla başlamasını durdurmaya yeterli olmadı.
Petrol rafinelerinin ham petrolü dolarla satın aldığı Hindistan'da, benzin istasyon fiyatlarının da dolar üzerinden belirlenmesi, döviz dalgalanmalarına neden oluyor. Hindistan rupisi, bugüne dolar karşısında yüzde 0,1 oranında değer kaybederek 72,5550'e yükselerek başladı. Bu yıl yüzde 13'e yakın değer kaybeden rupi, geçen hafta dolar karşısında 72,9138'e yükselerek rekor değer kaybına ulaştı.