Kuşların neden dişleri yok?

Araştırmacılar, bir dinozor türü olan Limusaurus inextricabilis'in ergenlik döneminde dişlerini kaybettiğini, yetişkinlikte ise yeni diş çıkarmadığını keşfetti. Bu bulgu kuşların neden gagaya sahip olduğunu ama dişlere sahip olmadığını açıklamakta yardımcı olabilir.

Zeynep Ersoy - bilimsoL

Limusaurus, kuşların evrimsel ataları olan teropot dinozor grubunun bir parçası. Current Biology’de yayınlanan bu araştırma, yaşam süresi boyunca anatomide gözlenen radikal bir değişimi işaret ediyor. Bu bulgu kuşların neden gagaya sahip olduğunu ama dişlere sahip olmadığını açıklamakta yardımcı olabilir.

Araştırma ekibi, Çin'in Sincan Eyaleti'nde keşfedilen 6 farklı gelişim evresindeki 19 Limusaurus iskeletini inceledi. Yavru iskeletlerin küçük, keskin dişleri varken, yetişkin iskeletlerde diş bulunmuyordu. Araştırma ekibinden James Clark ve George Washington Üniversitesi Biyoloji Profesörü Ronald Weintraub’a göre bu keşif iki nedenden dolayı çok önemli. İlk olarak, bu kadar çeşitli yaş aralığına sahip dinozor iskeletleri çok nadir bulunuyor. İkinci olarak ise, ergenlik döneminden yetişkinlik dönemine kadar anatomideki etkileyici değişiklikler, Limusaurus'un beslenmesinde büyük bir değişim olduğunu gösteriyor.

Dişli dinozorların evrimsel süreçte soyları tükendi. Tohum yiyen gagalı türleri ise günümüzde kuşlar olarak görüyoruz. Bulunan fosiller, bu dinozorların bebekken etçil veya hepçil, yetişkinlik döneminde ise otçul olabileceğini işaret ediyor. Ayrıca, fosil kemiklerinin kimyasal yapısı da, bebeklikten yetişkinliğe beslenmedeki değişimi destekler nitelikte. Fosiller aynı zamanda, kuşların atası teropodların büyüme sırasında geçirdikleri değişiklikler yoluyla dişlerini kaybettiklerini göstermeye yardımcı olabilir.

Makalenin yazarlarından Josef Stiegler, çoğu dinozor türü için az miktarda örneğe ve gelişim biyolojisi hakkında eksik anlayışa sahip olduğumuzu belirtiyor. Bu yüzden, bulunan Limusaurus fosilleri büyük öneme sahip. Yeterli örnek sayısı, bu türdeki gelişimsel ve beslenme değişikliklerini anlayabilmek için fosil kemiklerinin morfolojisi, mikroyapısı ve kararlı izotopik kompozisyonu da dahil olmak üzere birçok kanıt kullanılmasına olanak sağladı.

İlgili haber:

George Washington University. (2016, December 22). No teeth? No problem: Dinosaur species had teeth as babies, lost them as they grew: Discovery may explain why birds are toothless. ScienceDaily. Retrieved December 27, 2016 from www.sciencedaily.com/releases/2016/12/161222131647.htm

İlgili makale:

Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G. H., Clark, J. M., & Xu, X. (2016). Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod. Current Biology DOI: 10.1016/j.cub.2016.10.043