Mustafa Kemal Erdemol
Aristo’ya göre, bebek mucizevi bir yolla, tam anlamıyla kırkıncı günde “insan” olur. Kendilerinin başlatmadığı bir şiddetten kaçmak isterken boğuldukları denizin karaya fırlattığı 2 yaşındaki Aylan ile 3 yaşındaki Galip Kurdi kardeşler Aristo’nun hesabınca elbette çoktan “insan” olmuşlardı.
“Bizim jeremy” bu. Öyle derdik. 80’li yılların ortalarında Londra’da Türkiye Dayanışma Kampanyası olarak faşist Evren’in İngiltere ziyaretini protesto hazırlıklarımız sırasında da çok yardımını görmüştük Jeremy’nin. Sadece bize değil, kimin ihtiyacı varsa, ona koşardı destek için. Severdik, severiz.
Sadece "nasılsa rızkıyla gelir" diye düşündüğünden değil, nüfusça çoğalmanın, fanatik bir savunucusu olduğu mezarötesi anlayışların yayılmasında da önemli olacağını bildiğinden "en az üç çocuk" diye tutturmuştu. Cihad, kalabalıklaşmaya mümkündür çünkü.
"Benim muhtarım hangi evde kim var? Gelecek gayet uygun ve sakin bir şekilde kaymakamına, emniyet müdürüne bildirecek" deyişinin bir muhbirlik çağrısı olduğu tabii ki çok açık. Bunun ne kadar vahim olduğunu söyleyecek değilim. Öyle olduğunu bilmeyen mi var?
Kemal Okuyan geçen hafta fena patladı. “Bir Manyağa Teslim mi Oldu Ülke?” başlıklı yazısında memleketin bir delinin oyuncağı olduğunun söylendiğini aktardı. Okuyan da iyi bilir ki bu artık bir söylenti değil, “ayniyle vaki” bir memleket gerçeğidir.
Mümtazer Türköne’nin Ali Bulaç’ı kaynak göstererek ortaya attığı, HDP’li İslamcı Altan Tan’ın da "İslami ve Kürt oluşumları içinde devletin ajanı hep olmuştur" diyerek katıldığı tartışma “İslamcı ajan”pek ibretlik doğrusu.
Artık şakayla ciddiyet birbirine karıştığından Recep Tayyip Erdoğan’ın KaçAksaray’la ilgili olarak “burayı gören yabancılar burası büyük bir devlet diyor” dediğine gerçekten inanmamıştım. Muhterem her ne kadar kitap okumayan, estetik bilimine uzak biriyse de en azından “büyük devlet” olmanın başka ölçüleri olduğunu bilir sanırdım çünkü.
Yandaşlıkla voleyi vurmuş bir işadamı olduğu kadar, Erdoğan’a duyduğu “aşkıyla” da yakinen bildiğimiz Ethem Sancak’ın gazetelerinden birinde yazan Cem Küçük’ün, gelmiş geçmiş en yandaş yazarlardan biri olan Akif Beki’ye yönelttiği hakaretlerini okuduğumda tabii ki şaşırmadım. Küçük bey, yazısında Beki’den, yalaka, şeytan, iblis, yağdanlık gibi ifadelerle söz ediyordu.
Tutkunu olduğum büyük Stefan Zweig’ın Birinci Paylaşım Savaşı sırasında tuttuğu günlüğünde kendisi gibi savaş heyecanını duymayanlardan, “erkek yok içimizde” sözleriyle yakınmasını, iflah olmaz bir kadın düşkünü de olsa, ne maçoluğuna, ne de cinsiyetçi oluşuna yormuştum. Zweig bu cümlelerle savaşın bir “erkek işi” olduğunu bir an kabul ediyor, “işini” yapmayan erkeklere kızgınlığını ifade
Abdullah Gül’ün, medyanın bir kısmının da desteği ile kendisini parlatma hamlesi içinde olduğunu kanıtlayan bir kitap Ahmet Sever’in kitabı. Daha yayınlanmadan önce hakkında yazılanlarda, yazarıyla yapılan söyleşilerde, nihayet yayınlanan bazı bölümlerinde aslında ne kadar demokrat, ne kadar demokrasi düşkünü olduğu anlamamız istenen bir Gül ile karşılaştık.
Seçim sonuçları konusunda ne düşündüğümü soranlara verdiğim yanıt bu. Bu uğursuz cümlenin yaratacağı sevimsiz çağrışımların da elbette farkında olarak buradaki “yetmez”i "daha iyisi olabilirdi" anlamında söylemedim.
Edebi el verseydi acaba ne diyecekti diye akıl yürütmenin anlamı yok. Ne demek istediği apaçık ortada. Mardin’de protesto amacıyla kendisine sırtını dönen kadınlar için “bunun ne anlama geldiğini biliyorum ama söylemeye edebim el vermez” diyen Recep Bey, böyle kurulmuş bir cümlenin neyi işaret ettiğini memlekette herkesin bildiğinin elbette farkında.
Muhsin Kızılkaya'ya sosyalistler olarak bir teşekkür borcumuz var.
Daha önce de etmişti bu lakırdıyı. Ne zaman seçim vakti gelse “biz bu yola çıkarken kefenimizi giydik, öyle çıktık, öyle yürüyoruz” deyiveriyor. Bu kez bunu, girdiği seçimin siyasi yaşamının sonu olacağı korkusunu taşıdığı, kaybetmesi halinde de hukukla buluşacağı endişesi söyletiyor muhtemelen.
Bir kadın olarak uğradığı saldırının çok alçakca olduğunu söylemeye bile gerek yok. Meral Akşener'in, tüm farklılıkları teke indiren, dolayısıyla memleketin kültürel zenginliğini yok sayan milliyetçiliği, “öteki”ne karşı daima şiddet uygulamış bir geleneğe aidiyeti ona yapılan bu saldırıyı haklı çıkarmaz. İlkeler özellikle bu durumda gereklidirler.
Öğreneceğimiz bir şey kalmadı ama yine de kimi çenebazların açıklamalarından “hali pür melalimizi” anlamak, anlatmak şansını yakalayabiliyoruz. İşe yarıyor mu ayrı mesele yine de kayıtsız kalınamıyor işte. Yoksa, kişisel olarak, Recep bey ile ekibinin hakka, hukuka aykırı icraatlarına örnek aramak gibi özel bir çabam yok.
HDP'nin genel seçimlerde İstanbul'dan milletvekili adayı seçtiği Hüda Kaya'nın İslamcılıktan şu an bulunduğu noktaya geliş sürecini anlatırken, Recep Tayyip Erdoğan'ın ünlü Balkon Konuşması'nı "ağlayarak dinlediği"ni belirtmesi, siyaset sahnesinde gözyaşı olgusunu yeniden hatırlattı bana.
Muktedirin kimi sözlerini, vecizelerini benimseyip kendisine ait kılan çok sayıda kişi olmasında şaşılacak bir şey yok elbette. Sonuçta o muktedir; dolayısıyla ağzından çıkan her sözcük mutlaka, - biz anlamasak da- bir “hikmet” barındırıyor olabilir kimilerine göre. Sıradan bir sitem, sıradan bir çıkış, öylesine bir sözcük egemenin ağzından çıkınca “kelam-ı şahane” oluveriyor birden.
Ecdat tapınması sadece, imparatorluklarını yitirmiş toplumun kimi bireylerine has bir tutum değil elbette. Bunu İngiltere’ye ayak bastığım geçen hafta İngiliz medyasında, beş yüz yıl önce ölen İngiltere Kralı III. Richard’la ilgili tartışmaları okuyunca bir kez daha anladım.
Çanakkale savaşı kutlamalarının bu yıl öncekilerden daha görkemli olması, zaferin yüzüncü yıldönümüyle ilgili gibi görünse de, neden sadece bu değil elbette. Gelmiş geçmiş en büyük antiemperyalist direniş destanlarından biri olan Çanakkale savaşı özellikle son yıllarda gerici cenah tarafından berbat bir “ecdat tapınması”na dönüştürüldü.
Her ne kadar, “artık doğal, kibrinin de vehminin de doruğunda, elbette konuşacak” deyip aldırmaz görünenlerden olsam da, aldırılmayacak gibi değil gerçekten de. Ne kendisinden öncekilere benziyor ne de kendisinden sonra gelecek olanlara benzeyecek.
Sonuçları ne olacaksa olsun, bir kenara bırakarak söylüyorum, çok ama çok keyifli bir seçim olacak bu seferki. Taşı, toprağı hüzün dolu memleketimizde hiç değilse bu seçimde bir hayli gülecek yüzümüz.
Diyanet İşleri Başkanlığı adlı son derece tehlikeli kurumun, genel anlamda “seküler” yaşama, özel anlamda da “bireyin mahrem alanına” doğrudan doğruya müdahale amacıyla yayınladığı fetvalarının, dindar bireylerden çok toplumun geneline yönelik olması, laiklik açısından ciddi bir sorun oluşturuyor.
Musul'daki Türk konsolosluğunun işgal edilip çalışanlarının kaçırılmasının 28. gününde Recep beyin IŞİD'e seslenişindeki ezikliği nasıl yorumlamalı? "Şu mübarek Ramazan ayında IŞİD denilen örgüt, eğer gerçekten inanıyorlarsa kardeşlerimizi bırakır" cümlesi, elbette bir acizliğin ifadesi.
Mehmet Barlas ile Ertuğrul Özkök’ün birbirlerinin geçmişini sorgulayan tartışmalarından haberdar oldunuz mu bilmiyorum ama, gerçekten çok şenlikli bir tartışmayı kaçırdınız, eğer izlemediyseniz.
Artık ölümde karar kılındığına göre, başbakandan nasıl ölmemiz gerektiğini öğrenmemizde bir sakınca yok. Her şeyimiz, yaşam mimarımız artık o olduğundan bize nasıl ölmemiz gerektiğini de onun söylemesi çok doğal.
Hepsini, yani şu açılım palavralarını, hoşgörü numaralarını, hele hele mazlum edebiyatını iyice tükettiği için, savunduğunda toplumun büyük kesiminin etrafında birleşeceğine inandığı şu ilkel cezalandırmaya, idama sarıldı şimdi de Recep Tayyip Erdoğan.
AKP’nin Kızılcahaman Kampı’nda konuşan Manisa milletvekili Muzaffer Yurttaş, başbakan Erdoğan’ın yeniden aday olması halinde 30 gün kefaret orucu tutmayı önermiş. Nihayet Erdoğan’ı kutsallaştırmanın en çarpıcı örneğiyle de karşılaşmış olduk. İnandıkları dinin ritüelleri hiç bu kadar ayaklar altına alınmamıştı bu adamların.
Yeşilay Mardin Şubesi Başkanı Lütfü Günlüoğlu’na çok ama çok üzüldüm. Ettiği laftan ötürü şu sıra hatırı sayılır bir kesimin tepkisini çektiği doğru, -fazlasını da hak ediyor biliyorum- ama, gerçekten üzülüyorum ben onun için.
Derler ki, Buzul Dönemi’nde iklimin sertliği yüzünden insanoğlu kendisine barınak aramak zorunda kaldı. Tarihöncesi mimarlığı buzulöncesi, buzuldönemi, buzulsonrası diye üçe ayırırlar, biliyorsunuzdur.
Vefalı olduğumuz da, gelişkin takdir duygularına sahip bulunduğumuz da pek söylenemez, malum. O nedenle, devlet büyüklerinin ya da yakınlarının adlarının sağa sola verilmesinin vefa ya da takdir duygularıyla bir ilgisinin olmadığına inanırım. Çoğunluk da herhalde böyle düşünür.
Ezgi’ye, Cem’e, Gürkan’a sevgilerimle
Acının da toprakları varmış. Bir kez daha anladım. Savaş yok buralarda sözüm ona ama korkusu her yerde. Bir haftadır Akçakale’deyim. Şu Suriye tarafından atıldığı iddia edilen havan mermisinin beş kişinin ölümüne yol açtığı Akçakale’de..
Türkülerinde “yalan” diye tanımladığı dünyanın en sahici adamıydı. O hayattayken ciddi ciddi “gerçek” olduğunu sandığımız dünyamız, asıl şimdi, o ölünce, -hem de, kuyruklu- yalan oldu. Her sahici insanın kaybı, dünyayı daha da yalancı kılar.
Yani güldürüyor falan eyvallah ama her zaman da gülünüp geçilecek lakırdılar ediyor değil, şu İdris Naim Şahin. Çok ciddiye alınması gereken, etkileri açısından son derece tehlikeli olacak laflar da çıkıyor ağzından, ki, “boş verin, söylesin” demek mümkün olmuyor pek, doğrusunu isterseniz.
İsparta'nın Yalvaç İlçesi Koruyaka Köyü'nde kendisine tecavüz eden Nurettin Gider'i av tüfeğiyle öldürdükten sonra başını keserek köy meydanına atan Nevin Y.’yle ilgili haberi okuduğumda, özellikle, “haklı” olduğuna inandıkları herhangi bir vahşeti savunma fırsatını kaçırmayacaklarını düşündüğüm malum kesimlerin sessizliğinden huylanmıştım, ne yalan söyleyeyim.
Şu, dağda çektirdiği, moda dergilerinde de pek iyi duracağına kuşku duymadığım fotoğrafları yüzünden birçok kişi bambaşka nedenlerle kızdı Enis Berberoğlu’na ama benim Hürriyet genel yayın yönetmenine bozuk oluşumun nedeni farklı. O mağrur, (seyrettiği yerden de görebildiği) küçük dağları ben yarattım havası fena canımı sıktı, ne yalan söyleyeyim.
Gırtlak kanseri olduğunu duyalı daha iki gün olmuştu ki, kalp yetmezliğinden öldüğü haberini aldım, onu da tanıyan, çok sevdiğim bir yakınımdan.
İdris peygamber kendi elbiselerini kendisi diktiği için terzilerin, kalemi de ilk kez o kullandığı için yazarların da piri sayılır.
Yani ilk olmak böyle bir şey. Kaydını kuydunu kimin tuttuğunun önemi yok. İnsanlık her konunun ilk başlatıcısını merak eder. Önemli olan bu.
ABD Başkanı Barack Obama’nın, “süper bölge gücü” Türkiye’nin başbakanı ile konuşurken elinde beyzbol sopası ile fotoğrafının çekilmesi ulusal onurumuza çok dokundu haliyle. Başka toplumlar bizim gibi alınganlık göstermezlerdi pek diye düşünüyorum.
Söyledi mi söylemedi mi yakında anlarız ama kimi haber sitelerinde, Irak başbakanının danışmanlarından birinin Kerkük’e, Irak hükümetine haber vermeden giden Türkiye Dışişleri Bakanı Davutoğlu için “onu tutuklamaya hakkımız var” dediği haberi yer aldı.
Hiç, öyle hakaret ettiğimi falan düşünmeyin. İlgisi yok. Bizim memlekette hayvanların da politik görüşleri vardır biliyorsunuz. Bozkurtumuz milliyetçi, atımız liberal sağ, yunusumuz liberal demokrat, güvercinimiz demokratik sol. Takım tutan hayvanlarımız da var malum. Kanarya Fenerbahçe’lidir, aslan Galatasaray’lı, kartal Beşiktaş’lıdır, horoz, Denizlispor’lu.
Hiç beğenmedim Alman mizah dergisi Titanic’in yaptığını. Her şeyin mizah konusu olabileceğine inanmış biri olarak, bu söylediğime ben de şaşırıyorum ama, gerçekten beğenmedim. Çok çarpıcı bir muhalefet aracı da olabilen mizaha, özellikle muhataplarının katlanabilmesi bir olgunluk meselesidir. Muhataplarından mizah yoluyla kendilerine yapılan eleştirilere hoşgörülü olmaları beklenir.
Çıkamıyor. Hakkında ne kadar tersi söylense de başbakan Erdoğan, tüm hayatını çevrelemiş olan o dar alandan uzaklaşamıyor. Dolayısıyla söylemleri tek düze kalmaya mahkum. Her durumda başvurduğu bir iki sözcüğü var, onunla götürüyor işi.
Başbakanın, biçimi, içeriği ne olursa olsun kimi konulara ilişkin öfkeli yaklaşımının “önceden planlanarak” takınılmış bir tavır olduğuna kuşkum yok. Kızmış gibi görünmek, dinleyenlerde “başbakanımın muhteşem öfkesi ayağa kalktı” sanısını uyandırmak, adı geçenin sürekli yinelediği bir alışkanlık haline geldi.
Kayıtsız kalmanın olanağı yok gerçekten. “Konuşsun, nasılsa ciddiye alan yok” demenin de. Çünkü, hiçbir önemi yoksa da, en azından bir haber değeri olduğuna inanılıyor madem ki Kürşat Tüzmen’in, tabii ki kayıtsız kalınmamalı.
Dinler tarihindeki en ünlü cümlelerden biridir bu. Haçlı seferleri, Papa II. Urban’ın 1096 yılında söylediği bu cümlesiyle başladı. Bu iki sözcük, malum, Latince, “Tanrı Böyle istiyor” anlamına gelir. Söz konusu seferlerin “kutsanmış bir saldırganlık” olduğunu bu cümleye bakarak da anlayabiliriz.
Samsun’daki on dokuz mayıs kutlamalarında bir erkekle bir kadının güreşe tutuşmasını, artık iler tutar yanı kalmayan memleketin hoşluklarından biri olarak gördüm ben. Her şeyden önce, kadınla erkek yan yana gelmesin diye akla karayı seçenlere, yanlışlıkla da olsa, atılmış bir çalımdır bu.
Tarih, bir bilim dalı olarak elbette masumdur. Kimin lafıdır bilemem ama “tarih korkaktır, çünkü insanların/olguların arkasından konuşur” diye bir vecize vardır. Hepsi bu. Fazla ileri geri konuşulmaz Tarih hakkında. Çünkü, tüm insanlığın yapıp etmelerindeki çarpıtmaları Tarih’in kendisi yapmaz. Onu bir de “yazan” vardır, ki, sıkıntının başladığı yer burasıdır.
Toplumda durumlarının en rahat olduğuna inanılan mesleklerden biri de doktorluktur, malum. Toplumsal kategorilendirmede önemli bir statü anlamına da gelmektedir ki, ne kadar saygın olduğunu duya duya büyüyen hemen hemen her çocuğun büyüyünce olmak isteyeceği meslek olmuştur hep.
İyi ki İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin var. Yaşamımıza renk katıyor anlamında söylemiyorum bunu. Çünkü hayatımıza, sayın bakana rağmen, renk katan dünya kadar güzelliğimiz var.
Daha şu son Nevruz ateşi üzerinden topluca atlayan tıknefes devletlunun fotoğrafı gitmemişken gözümün önünden bu kez de Sivas’ta tiyatro sahnesinde boy gösteren kent bürokratları haberiyle karşılaştım. Bu memleketin eğlencesi bitecek gibi değil.
Kendinden öncekine mi özeniyor nedir, bu Papa da antikomünistliğini sık sık dile getirmekten pek bir hoşlanıyor. Önceki, yani Papa 2. Jean Paul, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından sorumlu olan üç kişiden biridir. Diğerleri Margaret Thatcher ile Ronald Reagan’dı malum.
Çoğu kilolu gerçi ama atlayışta dengeyi tutturmuş gibi görünüyorlar. Önümüzdeki nevruza kadar biraz daha zayıflarlarsa, devlete yakışan “fit”liği sergileyebilecekler. Devletin copsuz, tanksız, dipçiksiz, kelepçesiz olarak kendini gösterdiği ender anlardan birini yansıtıyor bu fotoğraf. Zatların şahsen kimler oldukları konusunda bir bilgim yok, ama karşımızdaki devlet işte.
Taraf gazetesi başyazarı Ahmet Altan ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasındaki kavgaya ilişkin elbette söylenecek çok şey var. Çünkü, her iki adın temsil ettiği kesimler arasında bir zamanlar var olduğunu bildiğimiz “kutsal ittifak”ın çatırdamaya başladığı andan bu yana başgösteren dozu en şiddetli kavga bu.
“Başbakan bir telefon etse Nuray Mert’e iş bulur” cümlesinden sonrasını okumadım Nazlı Ilıcak’ın, açık söyleyeyim. Bu cümleyi nasıl gerekçelendirdiğini de merak etmedim ayrıca.
Kimse için şaşırtıcı olmadı tabii ki. Hocalı katliamının yirminci yıldönümünde Taksim’de gerçekleştirilen kınama mitinginde “Hepiniz Ermenisiniz, hepiniz piçsiniz” pankartının taşınmasında, -elbette üzüntü vericidir ama-, garipsenecek bir durum yoktu bizler için. Memleket atmosferi bu tür ifadeleri kaldırır bir durumda zaten uzun zamandır.
Tabii ki saplantılı değilim. Zaman zaman lafı Ertuğrul Özkök’e getirip hakkında yazmak özellikle zevk aldığım bir şey de değil doğrusunu isterseniz. Yapıp ettiklerinde hata, yanlış bulup yazı konusu çıkarmak da değil asli işim. Ancak bir türlü durmayan o. Daha önce de çokça eleştirilerimize yol açan tarzını sürdürüyor, ısrarla.
Başbakanın, bir Londra ziyaretinde, basın toplantısı yapacağı otelin cafesinde bekleşiyoruz meslektaşlarımızla. Hava da pek bir soğuk. Elimizde kahvelerimiz, muhabbeti koyulaştırmışken, yakınımızda oturduğunu fark ediyoruz. İri yarı siyah korumaları dikkat çekmeyecek gibi değil. İyi bir rastlantı.
Aldırmazlığımdan değil, sarf ettiği kimi lafların ardından, daha sonra o lafların tam tersini söylediğini bildiğimden, bu kadar takılmamak gerekir diye düşünüyorum başbakanın şu dindar nesil yetiştirmeyle ilgili laflarına. Çünkü başbakan konuşmayı seven biri, bu nedenle de söylediği sözlerin, ondan önceki ya da sonraki ettiği kelamlarla uyum içerisinde olup olmadığının pek farkında değil.
Ne kadar tersini söylerse söylesin, ne kadar “global güç” haline geldiğine inanırsa inansın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, tüm dünyayı Türkiye’den, kendi seçmenlerinden ibaret sanıyor. İmajı “global”ken, kendisi “yerel” kalabilmek gerçekten büyük başarı.
Hrant Dink’in katlinden sonra duyarlı kesimlerce sergilenen empatinin, hep gizli kalmış o şoven yanımızı ortaya çıkarmak gibi bir sonucu da oldu. Kendimizden başkasına tahammülsüzlüğümüzün, toplumda var olduğu iddia edilen hoşgörü masalına rağmen, nasıl iliklerimize kadar işlediğini bu empati çabası sayesinde gördük.
O da bizim Amy Winehouse’umuz sayılabilir pekala. Onun ölümü de, bu gerçekten başarılı İngiliz kadın şarkıcı gibi bir gün “mutlaka olacak” diye düşünülmüş bir ölümdü. Onunla “Titreyen şarkıcı” diyerek hafiften dalgasını geçenler bile bu titremelerin, bedenini mahveden uyuşturucudan kaynaklandığını bilirlerdi, bana sorarsanız.
Küçük sayılacak bir kitaptı Bekir Yıldız’ın Kaçakçı Şahan’ı. Belki de bu yüzden, hemen okunup bitecek diye düşünüp bozulmuştum babam elime tutuşturduğunda. Çok sayfalı kitabın iyi kitap olduğuna inanmış çocuklardan biriydim ne de olsa.
Kişisel olarak acılarla geçti 2011 benim için. Herkesin yaşadığı, yaşayabileceği türden acılardı elbette. Bana özel bir durum değil yani. Ancak işin içine, önce ağabey, sonra anne kaybı girince, bunlara, sevdiğim arkadaşlarımın kayıpları da eklenince bu kişisel bir felakete dönüşüyor haliyle, saklayamam.
İncelikten, nezaketten, karşılıklı ilişkilerde “sona ereni” yeniden başlatmaya yaradığına inanılan jestlerden nasiplenmemiş biri olmakla suçlanacağımı biliyorum.
Konuşmalarına ya da yazılarına “bak” komutuyla başlayıp, sonrasında sanki tüm hayatı yemiş yutmuşcasına bir bilgiçlikle öğüt sıralamaya kalkanlardan hoşlanılmadığını bilirim. Biyolojik zaman üstünlüklerinin, her durumu açıklamaya yeteceğine inandıkları için, yaşça büyük olma avantajını karşılarındakini “hizaya getirme cetveli” gibi kullananlardan da pek hoşlanılmaz herhalde.
Aslında eskiden böyle bir adet yoktu denir. Sadece kralların, büyük egemenlerin doğdukları gün, tebaalarınca, -o da kuşkusuz resmi bir dayatma sonucu- kutlanırdı, o kadar. Yani bir egemen ritüeliydi doğum günü kutlamaları. Hristiyanlıkta da değişmedi durum.
Dış haberler servisinin penceresinden, Server Tanilli hocanın Cumhuriyet gazetesinin avlusuna getirilen tabutunun önünde saf tutmuş, saygılı kalabalığa bakarken aklıma, gazeteciliğe başladığım o ilk yıllar geldi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün İngiltere ziyaretinin siyasi sonuçları ne olur, bekleyip göreceğiz. Bana sorarsanız Türkiye'den çok İngiltere'ye “getirisi”, hem de bir hayli fazla olacak bir geziydi bu.
Araya o kadar çok –benim açımdan tabii- önemli gelişme girdi ki, Ayaş Belediye Başkanı Ali Karaağaç’ın, medyada hak ettiği yeri bulmadığını sandığım eylemine ilişkin düşündüklerimi yazamadım. Oysa, üzerinde durulmalı, pek de doğru bulmadığım bir anlayışı/tavrı yansıttığı için mutlaka söz edilmeliydi başkanın eyleminden.
Kartaca Kralı Hannibal, büyük düşmanı Roma İmparatorluğu’na karşı, hem de çok büyük nefret besleyeceğine daha çocukluk döneminde yemin etmiştir denir. Hannibal’ın fil ordularını dağların tepesinden Roma önlerine kadar getirebilmesindeki iradenin bu nefretten kaynaklandığına inananlar da vardır.
Çok zor. Böyle bir atmosferde aklın değil, duygunun dili egemen olur her zaman. Çok zor olan dediğim bu. Duygulanmanın çok kolay bir ruh dalgalanması olduğu akılda tutulursa, bu dalgalanma içindeki kalabalıklara her şeyi yaptırabilmenin mümkün olduğu da anlaşılabilir.
Takılıyorum işte elimde değil. İnsanın yüreğini titreten, umutsuzluğunu arttıran onca haberin içinden nedense bu tür haberler takılır gözüme zaman zaman. İyi midir kötü müdür bilemem, ama böyle işte. Eğer bu haberler bunca yılımın geçtiği İngiltere'yle şöyle ya da böyle bağlantılı olunca iyice dikkat kesiliyorum.
O kadar hüznün, kendini yiyip bitirmenin içinde, koyduğu hedefi çok basit, ama son derece insani şu cümlelerle ifade edişinden çok etkilenmişimdir Hölderlin’in: “Alman vatanımın dikkatini öylesine çekeyim ki, insanlar doğduğum yeri ve annemin adını sorsunlar”.
Yusuf Ziya Ortaç Babıali'nin ünlülerini anlattığı kitabında kaybettiği bir arkadaşının cenazesine gitmeyişini, “insan kendi tabutunun peşinden yürümez ki” cümleleriyle açıklar. Kimi arkadaşların ölümü, insanın kendi ölümüdür biraz da.
Afganistan’ın emperyalizmle en uyumlu, kukla figürlerinden eski devlet başkanı Burhaneddin Rabbani’nin, girilmesinin pek de kolay olmadığı söylenen evinde, suikaste kurban gitmesine pek bir şaşırıldı. Hem ABD’lilerin, hem de kukla Afganistan hükümetinin inanılmaz güvenlik önlemleriyle korunan evinde Rabbani nasıl öldürülebilirdi böyle kolayca? Sorulan bu.
Doğrusu tartışmanın nasıl başladığını bilmiyorum. Birden bire Recep Tayyip Erdoğan'ın, Kemal Kılıçdaroğlu'na “alnımı senin kirli dudaklarına değdirmem” dediğini duydum televizyonda, o kadar. .
Burjuva siyasetinde siyaset yapma yönteminin belden aşağı vurmak olduğunu söylemeye gerek yok, bilinen bir durum bu. “Belden aşağı” deyimi genellikle cinselliği çağrıştırsa da, kuralsız savaşma anlamına da geliyor.
Bir başka şeyle meşgul olduğum için, açık bıraktığım ama seyretmediğim televizyona son anda fark edip bakmasam, ciddi bir eğlenceyi kaçıracakmışım az kalsın. Spikerin cümlelerini duyunca “bu da ne yahu?” diyerek hemen ekranın önüne kurulup, izledim allahtan. Yetmedi, yarım saat içinde ne kadar haber kanalı varsa, hepsini dolaşıp birkaç kez daha görebildim aynı haberi.
Duygu patlamalarının tavan yaptığı anlar vardır. İnsan eliyle yaratılmış bir sorun olan kıtlığın vurduğu Somali’ye yapılan şu “Türk devleti ziyareti” bu anlardan biriydi işte. Bir iktidar organizasyonuyla iki uçak dolusu şahsiyetin “ziyaret” ettiği ülkede, trajediyi yerinde görmekten çok “halimize şükredelim” terapisi yapıldı adeta.
Hayrettin Karaman, dini çevrelerde kendisinden alim diye söz edilen bir zattır ama benim, hele din konusunda yetkin olan diğerleriyle karşılaştırdığımda, pek de ciddiye almadığım şahsiyetlerden biridir. İlgilendiği konuda onunla boy ölçüşecek, literatür yarıştıracak bir yetkinliğim elbette yok.
Mutlu insan türü hangisidir deseler, sorduğu herhangi bir soruya aldığı “evet” ya da “hayır” yanıtıyla yetinenlerdir derim. Bu iki yanıtla yetinmek zekaya da vicdana da yük getirmediği için kişiyi elbette mutlu kılar.
İran'da yüzüne asit atarak kör olmasına yol açan saldırganı affeden kadın haberini herhalde okumuşsunuzdur. Okuyanda karmakarışık duygular uyandıran bir haber bu. “Erkekliğin” üstünlük sanıldığı bir toplumda bir kadın tarafından verilen bir “insanlık dersi” de var içinde, ki, hayranlık uyandırıyor duyanda, takdirin yanısıra.
Haftalardır ondan söz ediliyor. Oysa, varlığı çok önceden bilinen biri. Bir süredir unutulmuş durumdaydı ama, içinde bulunduğu “sanat” dünyasında adı zaman zaman da olsa duyuluyordu. Bu kez öyle değil. Şimdilerde öncekinden de fazla söz ettiriyor adından.
Onlarca kez karşılaşılmış bir durum olduğu için artık kanıksanması gereken bir davranıştır AKP Bursa milletvekili Hüseyin Şahin'inki. Hani şu başbakana olan sevgisini(!) dile getirmeye çalışırken kantarın topuzunu kaçırıp “başbakanıma dokunmak bile ibadettir” diyen yeni milletvekili var ya, ondan söz ediyorum.
İtfaiye merdiveniyle yanan binadan inmeye çalışan Aziz Nesin'in yanı başındaki görüntüsüyle tanıdık onu. Ellerini, otelin etrafını kuşatan o kana susamış kalabalığı kışkırtırcasına havaya kaldırışını bir kez görenin, bir daha unutmasına sanırım imkan yoktur. Bu görüntünün tespit edildiği fotoğrafına baktığımda, şöyle dediğimi hatırlıyorum: “Bu da bizim Torquemada'mız”.
En son, “tükürdüğünü yalayacaklar” dedi başbakan Erdoğan. Yemin etmeme kararı alan CHP’lilerin eninde sonunda meclise geleceklerinden emin olmanın verdiği rahatlıkla, her zamanki gibi pervasızlığıyla da tabii, hiç de nazik olmayan bu cümleleri sarfedebildi muhalefet partisi için.
Daha önce de söz etmiştim ama yinelemekte bir sakınca yok. Sürgüne gönderildiği Elbe adasından bir yolunu bulup kaçarak, iktidarı yeniden almak üzere yola koyulan Napolyon’un, başkente kadar geleceğine inanmayan gazeteler, bu firar olayını ilk gün “diktatör Paris yolunda” diye duyururlar okuyucularına.
Seçimden sonra elbette sonuçlar üzerine çok şey yazılıp çizildi. Benim açımdan tüm bu yazılıp çizilenlerde yeni bir şey yoktu, doğrusunu isterseniz. Sonuçlar üzerine hemen hemen her kesim, içinde ‘halk’ın bulunduğu değerlendirmeler yaptılar bolca, malum. Kimileri halkın cahilliğinden, kimileri vesayete itiraz edecek kadar bilinçli olduğundan dem vurdu.
Bülent Arınç’ın şaşırdığını görmek ne kadar tuhaf duygular uyandırdı bende, bilmenizi isterdim. Yapıp ettikleriyle, bizzat kendisinin her anlamda şaşırtıcı bir zat oluşunun böyle düşünmemde etkisi var tabii.
Topkapı Sarayı Müze Müdürü Yusuf Benli'yi sevdim ben. Padişah 3. Selim'in tahtını bulunduğu yerden kaldırıp, kendi yaşadığı lojmana taşıtmasına yönelik eleştiriler karşısında “onu en güvenli yere taşıdım” demiş olması, bazı insanların sadece fıkralarda yaşamadıklarını, kanlı, canlı aramızda soluk alıp verdiklerini kanıtlıyor.
Suriyeli muhaliflerin toplantısını izlemek için iki gündür Antalya’dayım. Ortadoğu’nun nasıl bir karıştırılmış kazan olduğunu şu düzensizlik içindeki toplantıya bakarak da anlamak mümkün.
Her ikisini bir piknikte gösteren şu fotoğrafa uzun uzun bakmaktan alamadım kendimi, ne yalan söyleyeyim. Ülkemizin inanç dünyasında pek de önemli olmayan varlıklarından çok, insani zaafları açısından ülkenin gündemini meşgul etmiş olan bu iki zatı bir de böyle fotoğraflanmış görmek, nedense çok garibime gitti.
Devlet Bahçeli, misyonu altında ezilen, zaman zaman püskevit örneğinde olduğu gibi yaptığı çıkışları ters sonuçlanan bir politikacı. Misyondan kast ettiğim farklı bir şey tabii. Partisinin mensup ya da sempatizanlarının ortak davranış biçimi olan “sert” görünme tutumuna uygun bir söylem tutturma çabası var. Misyon dediğim bu. Bunun, adıgeçeni yoran bir çaba olduğu çok belli.
Heyecansız, renksiz bir seçim ortamı var Türkiye'de. İki gün önce gazetem Cumhuriyet için gittiğim Balıkesir'de bizzat tanık oldum buna. Balıkesir, referandumda Hayır oyu vermesine rağmen AKP'ye büyük destek veren bir kent. Yani, tercihlerini belirleyen etkenler değiştiğinde bunu seçim sandığında belli ediyor hemence.
Nasıl öldüğü, herşeyden önce, neden öldürüldüğü gibi bir hayli tartışmalı sorulara yanıt arayacak çok zamanımız olacak. Çünkü, ABD'nin eski dostlarını harcarken her zaman yaptığı şu kendine yontulmuş “gerekçelendirmeler” bulma konusundaki mahareti yine bizleri hayrete düşürecek.
Zamana, zemine uydurulmuş yapıp etmeleri samimi bulanlardan olmadığımı söyleyeyim de, şu dünyaca ünlü olduğu belirtilen bestecimiz Selman Ada'yı neden takdir etmediğim daha iyi anlaşılsın.
Tabii ki sadece açık sözlülüğünden değil, öyle düşünüyor oluşundan da ötürü Başbakan, toplumda “karşıtlık”lar yaratmaya özel bir çaba sarf ediyor sanki. Artık çok belli.
Bu, her şeyden önce yerini, yani işgal ettiği makamı hala benimsememiş olmasından da kaynaklanıyor olabilir, ki, iktidardaki onca yılına karşın hala böyle olması pek bir tuhaf.
