David Lazzaretti cinayeti

Tarihi belgelerde doğum yeri Arcidosso’da (Toscana) öncü-sosyalist bir topluluğun fikir babası diye anılıyor. Gizemli bir cinayetle noktalanan kısa yaşamının ardından izini sürenlerin gözünde “Aziz David”, yaşadığı yüzyılın gazete haberlerinde ise “Amiatalı İsa”.

Kırk beş yıllık yaşamına pek çok şey sığdırdığına tanık oluyoruz David Lazzaretti’nin (1834-1878; at arabası sürücüsü, çiftçi, eş, baba, asker... Aziz gibi yaşadığı devrimci gibi öldüğünü aktarıyor belgeler. Gramsci’nin notlarında, 11,5 kalibrelik bir mermiyle öldürüldüğü kayıtlı. Katili, jandarma Antonio Pellegrini, öldürüldüğü tarih ise, 18 ağustos 1878.

Tommaso Campanella gibi bir ütopyanın peşi sıra giden, eşitlikçi bir toplum düzeni düşleyen, sosyalist bir toplumun öncüsü diye anılan David Lazzaretti, neden bir cinayete kurban gitti? Yaşadığı dönemin resmi açıklamalarına bakılırsa düzene karşı geldiği ve halkı ayaklandırdığı gerekçesiyle öldürüldü.

DÜZENE KARŞI GELDİ İDDİASI

Arcidossolu Aziz, düşüncelerini paylaşan yüzlerce takipçisiyle Labbro’da dini bir törene katılıyordu. Ama kasabada yayılan söylentiye göre Aziz David varlıklı kişilerin evlerini yağmalamayı ve düzene karşı gelmeyi hedefliyordu. Polis, David ve onu izleyenlere ateş açtı. Ön sırada giden David, olay yerinde can verirken tesadüfen oradan geçmekte olan başka üç kişi de yaşamını yitirdi. Polis, Lazzaretti’nin adamları olmakla suçlanan 50 kişiyi tutukladı. Daha sonra yargıya sevk edilen bu kişiler tahliye edildi.

Aziz David neden öldürüldü? Bu gizemli cinayetin niçin işlendiği sonraki yıllarda birçok soruşturma ve kitaba konu olsa da hiç kimse Aziz David cinayetini aydınlatamadı. David Lazzaretti’nin yaşam öyküsünü ve cinayeti yıllar sonra Romalı oyuncu ve müzisyen Simone Cristicchi araştırıyor. “İl secondo figlio di Dio. Vita, morte e misteri di David Lazzaretti/Mondadori” adlı kitabın yazarı Cristicchi, Manfredi Rutelli’yle birlikte David’in yaşamını sahneye koydu.

YENİ İSA

Simone Cristicchi’nin yolu 2007’de Amiata maden işçilerinin korosu üzerine araştırma yapmak için bu kasabaya düştü. Amiata’da Aziz David diye tanınan David Lazzaretti’nin öyküsünden haberdar oldu. David, 1834’de dünyaya geldi. Gençlik yılları boyunca at arabası süren David’in daha sonra maddi olan her şeyden elini eteğini çektiğini, bir tür inziva hayatı yaşadığını öğrendi Cristicchi. Gün boyu kitap okuyan David’i yöre halkı “Yeni İsa” diye kabul ediyordu.

KATOLİK KİLİSESİ RAHATSIZDI

Lazzaretti Labbro dağı üzerine bir kilise inşa etti. Katolik kilisesi o dönemde gücü yitirmişti ve bir krizin eşiğindeydi. Eşitlikçi bir toplum düzenini savunan David, kiliseyi rahatsız ediyordu. Papa IX. Pio’nun ölümünün ardından XIII. Leone Papa seçilmişti. David her türden ruhani düşüncenin ötesine geçmişti. Öncü-sosyalist  bir toplum düzenini, toprak mülkiyeti ve  yiyecek-içecek konusunda ortaklaşa bir paylaşımı öngörüyordu. Lazzaretti ve takipçileri “Tanrı’nın Cumhuriyeti”ni ilan etmişti. Bu düzende Tanrı ile inananlar arasında aracılık yapan din adamlarına gerek yoktu.

Tarihçi Eric J. Hobsbawm, İtalya Krallığı’nın hüküm sürdüğü dönemde Lazzaretti’nin düşüncesini paylaşanların “yıkıcı” olmakla suçlandıklarını yazdı. Katolik kilisesi Lazzaretti akımını savunanları durdurmak için her yolu denedi. Aziz David, 1871’de önce tutuklandı ardından yargılandı. 1873’de serbest bırakıldı. Ardından Lyon’da “Le livre des Fleurs Celestes” adlı bir kitap yayımladı. 1878’de Roma Sant’Uffizio komisyonu yazdıklarını dikkate alarak David’i Fransa’ya sürgün etti. Ancak David aynı yıl ağustos ayında İtalya’ya geri döndü. Arcidosso’da düzenlediği dini bir törende açılan ateş sonucu esrarengiz bir cinayete kurban gitti.

TAPIKNAK RAHİPLERİ'NİN GÖLGESİ

Simone Cristicchi’nin kaleme aldığı kitap, cinayetin işlediği günden hareket ederek David’in öldürülmesini ve bu cinayetin işlenmesinde sorumluluğu olanları soruşturuyor. David’e ateş açan kişinin jandarma Antonio Pellegrini olduğu ortaya çıksa da cinayet emrini verenlerin Tapınak Rahiplerine kadar uzandığını aktarıyor Cristicchi.

Bu cinayete dair Cristicchi soruyor: “Lazzaretti’nin takipçilerine karşı açılan davada neden David’e ateş açan Antonio Pellegrini tanıklık etmek için çağrılmadı? Cinayetin ardından iki yıl sonra Pellegrini de Livorno’da patlak veren bir kavgada sokakta bıçaklanarak öldürüldü. David’e sıkılan mermi ise otopsi uygulayan hekimde kaldı. Hiçbir zaman belgelenmedi.”

Simone Cristicchi’nin araştırmasında ortaya çıkan gerçek, Aziz David’in ardında halka önderlik edebilen karizmatik bir kişiliğin saklı olduğu. Geçmiş zamanda dünyaya gelen modern bir liderdi, David Lazzaretti. Eşitlikçi bir toplum düşlediği için Katolik kilisesinin tepkisini çekti. Öncü sosyalist ütopyası ve aydınlık görüşleri, gizemli bir cinayetle sessizliğe gömüldü.

2016’yı David Lazzaretti’nin yaşam öyküsüyle noktalayalım. Yeni yılın karanlıkları aydınlatması dileğiyle… Mutlu yıllar… 

[email protected]