Rusya Suriye'den çekiliyor mu? Suriye'de kimlerin askeri üssü var?

Rusya Suriye'deki askerlerinin bir bölümünü çekeceğini açıkladı. Ancak Suriye'de pek çok "kalıcı" ve "geçici" askeri üs bulunuyor.

Tulga Buğra Işık

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın Suriye'deki askerlerini çekeceğini duyurdu.

Suriye'de önemli bir rol oynayan Rusya, Suriye'den "kısmen" geri çekilse de, Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus deniz üssü Rusya'nın kontrolünde kalmayı sürdürecek.

RUS VARLIĞI KALICI HALE GELDİ

Hmeymim Hava Üssü için 17 Ocak 2017'de imzalanan anlaşmada, üssün 49 yıl boyunca Rusya'nın kontrolünde olacağı, anlaşmanın 25 yıl daha uzatılabileceği kararlaştırılmıştı.

Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Bogdanov, 26 Haziran 2013'te Tartus üssünün "stratejik askeri önemi olmadığını" öne sürerek, üsten çekileceklerini bildirmişti, fakat bu açıklama bir gün sonra Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yalanlanmıştı.

Yine bu yılın Ocak ayında yapılan anlaşmayla Tartus üssü de 49 yıl boyunca Rusya'nın kontrolüne verildi, ayrıca üste Rusya'nın egemenliğinin tanınması üzerinde uzlaşıldı. Yapılan bu iki anlaşmayla Suriye'deki Rusya varlığı kalıcı hale getirildi. 

SURİYE'DEKİ ABD ÜSLERİ

ABD Özel Kuvvetleri Suriye'de uzun süredir faaliyet yürütse de, ülkedeki ABD üsleri "gizli" tutulmaya çalışılıyor. Bunda üslerin Suriye yönetiminin onayı olmadan kurulması ve "güvenlik" sebepleri rol oynuyor.

Newsweek'e konuşan ABD askeri kaynakları, "operasyonel güvenlik ve güçlerin korunması için Irak ve Suriye'de koalisyonun kabiliyetini, güçlerinin sayısını, yerlerini ve hareketlerini açıklamayacaklarını" duyurdu. 

ABD ÜSLERİYLE İLGİLİ NELER BİLİNİYOR?

ABD'nin Suriye'nin güneyinde, Ürdün-Irak sınırında "geçici" bir üs inşa ettiği biliniyor. ABD bu üsle, bölgedeki "ılımlı muhaliflere" destek sağlıyor ve ABD'nin gizli operasyonlarında önemli rol oynuyor.

Bunun yanı sıra, ABD'nin Rojava'da çok sayıda üssü bulunuyor.

Rakka'nın yaklaşık 150 kilometre kuzeyinde bulunan, Kobani yakınlarındaki bir ABD üssü, bölgede hava saldırıları yapmak için kullanılıyor. Stars and Stripes'ın aktardığına göre bu üs bu yılın Nisan ayında genişletildi. Rusya'nın da Rojava yönetimiyle kimi askeri temaslarda bulunduğu ve ortak adımlar attığı biliniyor.

Newsweek'in aktardığına göre Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamalarda "geçici ara tesislerin, mühimmat sağlama noktalarının ve yeterli koruması olan toplanma noktalarının" artırılacağı söyleniyor. Bu açıklamalar, ABD'nin Suriye'deki varlığını artırmak istediğini gösteriyor.

TÜRKİYE'NİN SIZDIRDIĞI BİLGİLER

Anadolu Ajansı tarafından 17 Temmuz 2017'de yapılan "Suriye'de 10 noktada PKK/PYD'ye ABD desteği" başlıklı haberdeyse, "ABD, Suriye'de terör örgütü PKK/PYD bölgesinde, iki hava üssü dışında 8 adet askeri noktaya sahip" deniliyor.

AA tarafından yapılan haberin ardından ABD basını Türkiye'yi ABD'nin Suriye'deki askeri varlığının yerlerini sızdırmakla suçlayarak haberi onaylamış oldu. Haberde Haseke, Menbiç ve Rakka'da 3'er ABD askeri noktası bulunduğu ve Suriye'de 2 ABD hava üssü olduğu kaydedilirken, "ABD, dönüşümü kolay fabrikalar, konut alanları ya da PKK/PYD'nin kampları gibi tespit edilmesi zor alanları da operasyonel nokta olarak kullanıyor" deniliyordu.

SURİYE'DE İRAN ÜSSÜ İDDİALARI

BBC tarafından Kasım 2017'de yapılan bir haberdeyse, İran'ın Suriye'de kalıcı bir üs kurduğu öne sürülüyor. Habere kaynak olarak Batılı istihbarat kaynakları gösterilirken, haberde İran üssüne ait olduğu söylenen görseller sunuluyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye'de kalıcı İran varlığına "İsrail'in izin vermeyeceğini" söylese de, sunulan görseller İran üssünü ve üsse yapılan yeni binaları gösteriyor.

BBC haberindeyse İran üssünün amacını bağımsız olarak doğrulamanın mümkün olmadığı söyleniyor.

Üsse ait görseller (Ocak ve Ekim ayından):

TÜRKİYE'NİN SURİYE'DE ÜSSÜ YOK MU?

"Fırat Kalkanı" harekatıyla Suriye'ye giren Türkiye de, ülkede "kalıcı" askeri varlık bulundurmaya çalışıyor. Bölgede askeri varlık dışında hastaneler, okullar işleten ve "polis" gücü de bulunduran Türkiye, Cerablus'tan ayrılmaya niyetli görülmüyor.

Cerablus'a ek olarak İdlib'e de asker gönderen Türkiye, Afrin'e yapılacak operasyon hazırlıklarıyla bölgedeki askeri varlığını giderek artırmaya çalışıyor.

Türkiye destekli Cerablus polis gücü:

Türkiye'nin Cerablus'ta kurduğu bir askeri üs: