İçinde geçmekte olduğumuz günlerde tarihi Levant bölgesini İslam Devleti adlı silahlı grup kasıp kavuruyor. 11 Eylül saldırıları bahanesiyle işgal edilmiş olan Irak ve Arap Baharı aldatmacasının son ayağı olarak tezgâhlanan iç savaşta teslim olmayan Suriye topraklarında cirit atıyor.

Bu yazıda İslam Devleti örgütünden yaklaşık 700 yıl önce yine aynı bölgeye kan ve gözyaşı getirmiş Katalan Bölüğünü hatırlatıp iki grup arasında benzerlikler kurmaya çalışacağım.

Asil bir aileden gelen Roger de Flor tarafından biraraya getirilen grup ismini çoğunlukla İberyalı maceraperest savaşçılardan oluşmasından alır. Başarılı bir komutan olan Flor komutasındaki grup Sicilya’da sürmekte olan kanlı savaşın sona ermesiyle boşa çıkan paralı askerlerden oluşur. İyi bir örgütçü ve başarılı bir lider olan Flor, 1303 yılında Bizans İmparatorluğuna bağlı olacak şekilde Türklere karşı savaşmak üzere Anadolu topraklarına gelir. Yağma ve ganimet peşinde koşan Katalan Bölüğü çok geniş topraklar fethedecek, Anadolu’daki Bizanslı ve Türkmen ayırmadan sivilleri öldürecek ve kanlı bir tarihin parçası olacaktır. Günümüze gelen tarih anlatımlarına göre* grup varoluş gerekçelerini dinsel temalar ve bağlı oldukları Aragon Hanedanına dayandırsa da, safını belirlemek için çok seçiçi olmayan bu paralı askerlerin bir ideal uğruna hareket etmedikleri bir gerçektir. Savaş meydanlarında kaybettikleri komutanları sürekli olarak değişen grup yüzyılın sonuna doğru ellerindeki son kalenin de düşmesiyle tarih sahnesinden silinmiştir.

Günümüzde yakın bir coğrafyaya aynı şekilde kılıç atan bir grup ise adını sık duymaya başladığımız İslam Devleti. Aynı Katalan bölüğünde olduğu gibi kurucuları arasında askerler yer alıyor. Yine Katalan bölüğünde olduğu gibi varoluş sebeplerini dini motiflerle bezeseler de amaçları yağma, ganimet ve toprak fethetmek. Katalan bölüğünde olduğu gibi liderleri sürekli olarak değişiyor ama savaş mekanizması bir şekilde sürekliliğini sağlıyor. Zamanında destek aldıkları emperyalist devletlerin varlığı onları modern paralı asker ordularından birisi olarak tanımlamamıza pekala yeterli oluyor. Sivilleri vahşice öldürmeleri, etnik temizliğe girişmeleri ise bölgedeki tarihsel ve kültürel dokuda kalıcı değişikliklere soyunduklarının işareti.

Katalan Bölüğü Anadolu halkları üzerinde kurduğu baskıcı idareyi kaybetmemek için Bizanslı imparatorlar tarafından başarıyla kullanılmış bir gruptu. Döktükleri masum kanları son tahlilde dönemin egemenlerinin çıkarınaydı ve onların saltanatının daha uzun sürmesine yaradı. Günümüzdeki İslam Devleti de benzer şekilde döktüğü kanla emperyalistlerin değirmenine su taşıyor. Bölgede yüzyıllarca birlikte yaşamış halklar arasında onarılmaz şekilde uçurumlar yaratılıyor, daha da kötüsü bölgede emperyalist ülkelerin askeri varlığı meşrulaştırılmış oluyor.

---

*Katalan Bölüğünde eski bir komutan olan Ramon Muntaner (1270-1336) anılarını yazarken Roger de Flor ve bölüğün maceralarını aktarmış, “Cronica” adlı bu eser günümüze ulaşmayı başarmıştır.