Mayıs ayı özel okul öğretmenleri için sözleşmelerini yenileme veya yeni kurumlarla sözleşme yapma gündeminin yoğunlaştığı bir ay.
Patronların Ensesindeyiz Dayanışma Ağına iletilen pek çok şikayet, özel öğretim kurumlarının sözleşme sürecinde hukuksuz bir süreç işlettiklerini ortaya koyuyor.
Öğretmenlerin imzalamadan önce sözleşmeleri okumalarına izin verilmemekte veya sözleşmelerinin bir kopyası kendilerine verilmemekte.
Peki, özel okul öğretmenleri sözleşme sürecinde hangi haklara sahiptir? Patronların öğretmenlerin sahip oldukları hakları gün be gün ellerinden aldıkları bu dönemde bilinmez, ulaşılmaz, okunmaz hale getirdikleri sözleşmelere dair bilinmesi gerekenler nelerdir?
Patronların Ensesindeyiz Ağı Özel Okul Öğretmen Dayanışması, özel okul öğretmenlerinin sözleşme sürecinde dikkat etmesi gereken hususları derledi...
ÖZEL OKUL ÖĞRETMENİNİN SÖZLEŞME SÜRECİNDE DİKKAT ETMESİ GEREKEN DURUMLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
1- Öncelikle imzalanmadan önce sözleşmeden bir örnek alınarak iyice okunmalıdır. Okuyup anlamak için gerekirse süre istenmeli ve sözleşmede anlamadığımız bir hüküm varsa mümkünse bir hukukçuya danışılmalıdır. Sözleşmenin bir örneğinin okunmak üzere size verilmemesi hukuka aykırı olup bu durumda imzanızın yanına; “sözleşmeyi imzalamadan önce okuma ve anlama imkânım olmamıştır.” şeklinde bir not yazabilirsiniz. Yazacağınız bu not ileride sözleşme koşullarıyla ilgili uyuşmazlık çıkması halinde sizi koruyacaktır.
2- Sözleşmede sonuçları aleyhinize olacak şekilde onaylamadığınız hüküm/hükümler var ise; bu hüküm/hükümlerin üzerini kalemle çizerek; üzerini çizdiğiniz hükmün yanına imza ve tarih atmanız bu hükümden sorumlu olmanızı önleyecektir.
3- Sözleşmenin her iki tarafça imza edilerek düzenlenmiş olduğu tarih sözleşmede yazılı olmalıdır. Yazılı değilse işverende kalacak surette bulunmasına dikkat ederek; imzanızın yanına imzaladığınız tarihi de yazmanız lehinize olacaktır. Böylelikle bu tarihten sonra gerçekleşebilecek ve sizden kaynaklanmayan sebeplerle sözleşmenin feshedilmesi hallerinde fesihin aleyhinize sonuçlarının tazminini talep edebilirsiniz.
4- Sözleşmenizde aylık ücret karşılığı ders saatiniz ve ek ders karşılığı saatiniz ayrı ayrı yazılı bulunmalıdır. Haftalık ders saatleriniz 20+20=40 saati geçemez. (Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği 26/4. Madde)
5- Sözleşmeyle belirlenen ek ders ücreti resmî okullar için tespit edilen miktardan daha az olamaz. Bu miktarın üç katına kadar daha fazla olabilir. (Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği 43/5. Madde)
6- Sözleşmeler kanunen en az bir yıllık ve yazılı yapılmak zorundadır. Bir yıldan uzun süreyle düzenlenen sözleşmeler, olağanüstü bir gelişme olmadıkça ilgili sürelerde aynı kurumda görev yapmayı kabul etmeniz anlamına gelmektedir. Sürenin bir yıldan fazla kararlaştırılmış olması halinde aylık ders saati ücreti ve ek ders saati ücretlerine yapılacak zam oranlarının sözleşmenizde yer alması lehinize olacaktır. (Zam oranlarının belirli bir yüzde yerine ülkedeki genel endeksler esas alınarak planlanması genel ekonomik durumlardan daha az etkilenmeniz bakımından lehinize olacaktır.)
7- Sözleşmede peşinen kabul edilen yükümlülüklere özellikle dikkat edilmelidir. Yükümlülüklerden yerine getiremeyecek olduklarınız var ise bu durum işverenle müzakere edilmeli; makul olmayan veya üstlenilmesi tarafınızca kabul edilemez nitelikte olan hükümlerin sözleşmeden kaldırılması talep edilmelidir. Talep yerine getirilmez ise ilgili hükmü kabul etmediğinizi sözleşmede yazılı olarak belirtebilirsiniz. Bu yükümlülükler ek hizmetlere ilişkin ise bu ek hizmetlere karşılık ücret ödeneceğinin kararlaştırılması talep edilmelidir.
8- Kurumların şirketleşmesi ve değişik yerlerde şubeler açması durumları yaygınlaştığı için sözleşmede yer alabilecek olan; kurumun başka bir okulunda görev yapılmasının peşinen kabul edilmesinin öğretmen açısından olumsuz sonuçları olabilecektir. Peşinen kabul yerine; “öğretmenin yazılı onayı alınmak suretiyle görevlendirilebilir” ibaresinin yer alması öğretmeni rızası dışında başka bir okula görevlendirilmekten koruyacaktır.
9- Sözleşmeler 3 nüsha düzenlenerek taraflarca imzalanır. Bu sözleşmelerin bir nüshası, çalışma izni düzenlenmek üzere ilgili mercide, bir nüshası kurucu veya kurucu temsilcisinde kalır, diğer nüshası ise sözleşmeye taraf olan personele verilir. İki tarafça da imzalanmış olan sözleşmenin bir suretinin öğretmene verilmesi yasal zorunluluktur. (Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği 43/1. Madde)
10- Sözleşmede yer alan sona erme ve yenilenme koşulları bağlayıcı niteliktedir. Bu nedenle sözleşmenin bir nüshasını almanız, sözleşmenin yenilenmesi veya sona erdirilmesi konularındaki iradenizi hangi biçimde ortaya koyacağınızı bilmeniz bakımından ayrıca öneme sahiptir.
11- Sorunlu gördüğünüz maddeler olmasına rağmen iş kaygısı nedeniyle sözleşmeye istemeye istemeye imza atmak zorunda kalmış olabilirsiniz. Bu durumda yapabileceğiniz en doğru şey sonrasında öğretmen arkadaşlarınızla birlikte hareket etmek olacaktır. Bunun için Patronların Ensesindeyiz Ağı Özel Okul Öğretmen Dayanışması’nda bir araya gelen öğretmenlere katılın. Özel okul patronları örgütlü, siz asla yalnız kalmayın.
