Türkiye’de kapasite kullanım oranı Aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre 5 puan arttı. Bu veriler üzerine bir değerlendirme yapan Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, “Rakamlar bize Türkiye ekonomisinin bir çıkış trendi içinde olduğunu gösteriyor” dedi. Ergün çıkış trendinin başlangıcı olarak ise 2009 yılının Mart ayını işaret etti. Ergün Türkiye’nin bir miktar üretim, bir miktar ihracat kaybına uğramış olsa da bu kaybını telafi etmeye başlamış bir ülke pozisyonunda olduğunu, bundan sonraki aylarda baz etkisiyle de olsa hem sanayi üretim endeksinde hem de kapasite kullanım oranında daha yüksek rakamlara ulaşılacağını iddia etti.
İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Aralık ayında, geçen yılın aynı yılına göre 5 puan artarak yüzde 69,7 seviyesine ulaştı, önceki aya göre ise 1 puan geriledi. TUİK’in açıkladığı verilere göre 2008 yılı aralık ayında yüzde 64,7 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı, bu yılın Aralık ayında yüzde 69,7 olarak hesaplandı.
Kapasite kullanımı 2009 yılının Ekim ayında yüzde 71,8, Kasım ayında ise yüzde 70,7 düzeyindeydi.
Aralık ayında imalat sanayinde kapasite kullanım oranı, devlet sektöründe yüzde 86,8, özel sektörde yüzde 69,5 oldu. 2008 yılının aynı döneminde kapasite kullanım oranları kamuda yüzde 91,6, özel sektörde yüzde 65,2 olarak belirlenmişti.
Veriler sanayide başkalaşmaya işaret ediyor
Aralık ayında, imalat sanayinde ''üretim değeri'' ağırlıklı kapasite kullanımı en düşük sektör, yüzde 54,6 ile büro, muhasebe bilgi işlemleri makine imalatı oldu. Bunu, yüzde 57,6 kapasite kullanımıyla kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, yüzde 62,2 ile derinin işlenmesi, bavul ve çanta imalatı ve yüzde 64,8 ile mobilya imalatı izledi.
Geçtiğimiz günlerde TUİK tarafından açıklanan Kasım ayı sanayi üretim indeksi de benzer sektörlerin toparlanamadıklarını ortaya koymuştu.
Aralık ayında kapasite kullanım oranları, gıda ürünleri ve içecek imalatında yüzde 69,1, tütün ürünleri imalatı yüzde 80,1, tekstil ürünleri imalatı yüzde 73,9, giyim eşyası imalatı yüzde 79,7, ağaç ve mantar ürünleri imalatı yüzde 80,5, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı yüzde 76,9, basım ve yayım imalatı yüzde 76,4, kimyasal madde ürünleri imalatı yüzde 72,3, plastik-kauçuk ürünleri imalatı yüzde 72,7, metalik olmayan diğer mineral madde imalatı yüzde 66,7, ana metal sanayi imalatı yüzde 70,7, metal eşya sanayi yüzde 69,2, başka yerde sınıflandırılmayan makina ve teçhizat imalatı yüzde 67,8, başka yerde sınıflandırılmayan elektrikli makina ve cihazların imalatı yüzde 72,1, radyo, TV haberleşme cihazları imalatı yüzde 93,1, tıbbi, optik hassas alet imalatı yüzde 85,3, taşıt araçları ve karoseri imalatı yüzde 68,5, diğer ulaşım araçları imalatı yüzde 87,1 oldu.
Veriler, Ortadoğu ve Kuzey Afrika başta olmak üzere artan tüketim ve gıda ürünleri ihracatı ile uyumlu bir sonuca işaret ediyor. Ayrıca bu sektörlerde krizin sonuçlarının işçilere yüklenmesiyle birlikte maliyetlerin kolayca düşürüldüğü üretim alanlarında daha hızlı bir toparlanma gözleniyor.
Ayrıca, 2009 yıl Aralık ayında iş yerlerinin, tam kapasiteyle çalışmamasının nedenleri arasında talep yetersizliği ilk sırada yer aldı. İç pazarda talep yetersizliği yüzde 53,9 ve dış pazarda talep yetersizliği yüzde 31,2 oranında etkili oldu. Bu veriler de içeride işten çıkarmalar, kronik işsizlik ve gelir eksikliği nedeniyle ülke içindeki talep yetersizliğinin ekonomiyi bir bütün olarak etkileyen bir factor olduğunu ortaya koyuyor.
Öte yandan, genel seyir ekonominin iyileşme sinyalleri verdiğini gösterse de, bu iyileşmenin yapısal ve kalıcı olduğu yönünde herhangi bir veri bulunmuyor. Tüm düze çıkma iddialarına rağmen, istihdam artışı ise gözlemlenmiyor.
(soL-Ekonomi)