soL (DIŞ HABERLER) Irak hükümeti, uluslararası petrol tekellerinin ülkeye gelip yatırım yapmaları için daha çok teşvik sunmaya hazırlanıyor.

Petrol fiyatlarındaki düşüş ve uluslararası ekonomik krizin petrol talebinde düşüşe neden olması gibi faktörlerin, hükümeti bu karara ittiği belirtiliyor. Uzmanlar, hükümetin söz konusu teşviklerinin geçmesi durumunda ülke petrolü üzerinde Irak hakimiyetinin neredeyse tamamıyla kalkacağını belirtiyorlar.

Yüzde 75 ortaklık, üretim payı anlaşması
Hükümetin teşvik önerileri arasında, hakim ortak olma izni öne çıkıyor. Mevcut yasaya göre, herhangi bir yabancı petrol şirketi Irak'ta petrol faaliyeti göstermek üzere Irak devletiyle kurduğu ortaklıkta yüzde 49'dan fazla bir paya sahip olamıyor. Ancak yeni tasarı, bu oranı yüzde 75'e kadar yükseltmeyi hedefliyor.

Diğer bir teşvik önerisi ise, uluslararası şirketlerin üretimden aldıkları kâr miktarını yükseltmek. Mevcut yasalara göre Irak'ta yatırım yapan uluslararası petrol şirketleri petrol üretiminden elde edilen kârdan, belirlenen sabit miktarlarda pay alabiliyorlar. Irak Petrol Bakanı Hüseyin el Şehristani tarafından ilk kez önceki gün dile getirilen "Üretim payı anlaşması"yla birlikte, şirketlerin üretim kârından doğrudan ve ortaklık payıyla orantılı biçimde pay alması hedefleniyor. Irak hükümeti tarafından bu sistemin "riskli yatırımlar" için teşvik rolü oynayacağı iddia ediliyor.

Yeni teşvik paketinin Irak Meclisi'nden ne denli kolay bir biçimde geçeceği ise tartışma konusu. Uluslararası petrol tekeli Shell'in Güney Irak'ta yapacağı yüzde 49 ortaklıklı bir yatırım için, geçen hafta Meclis'ten ret yanıtı geldi. Meclis'teki bu atmosferin yüzde 75 ortaklıklı payları kabul etmesi zor görünüyor.

Kararın yürürlüğe konmasının, 2009'un ikinci çeyreğinde kabul edilmesi beklenen Petrol Yasası'nı da etkileyeceği de öngörülüyor.