soL (HABER MERKEZİ) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yıl mart ayındaki işsizlik oranının, geçen yılın aynı dönemine oranla 4,8 puan yükselerek yüzde 15,8'e ulaştığını açıkladı. Böylece işsiz sayısı 1 milyon 244 bin kişi artarak, 3 milyon 766 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı kentlerde yüzde 18, kırsal kesimde yüzde 11 olarak belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) üçer aylık dönemler halinde her ay açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketinin, "Şubat-Mart-Nisan 2009" dönemini kapsayan, '"Mart" sonuçlarına göre, bu dönemde iş gücüne katılım oranı ise yüzde 46,5 olarak hesaplandı.

Bu dönemde istihdam edilenlerin sayısı ise bir önceki yıla kıyasla 241 bin kişi azalışla 20 milyon 148 bin kişiye indi.

TÜİK tarafından açıklanan verilerin işsizliği mümkün olduğunca düşük gösterecek yöntemlerle hesaplandığına dikkat çeken uzmanlar, işsizlikteki artış rakamlarının bu nedenle açıklananın çok daha üzerinde olduğunu ifade ediyorlar.

"Olumlu sinyal" göz boyama
TÜİK tarafından açıklanan rakamlarda, mart ayındaki işsizlik oranının şubat ayına göre 0,3 azalmış olmasının yandaş medyada iddia edildiği gibi "olumlu sinyal" olarak değerlendirilemeyeceği ifade edildi. Son üç yılın şubat ve mart ayları işsizlik oranları incelendiğinde, sözü edilen 0,3'lük azalmanın bir iyileşmeye değil, işsizliğin tırmanışına işaret ettiği belirtildi. 2007 ve 2008 yıllarında mart ayı işsizlik oranları şubat ayına göre sırasıyla 1 ve 1,2 puan azalırken bu yıl sadece 0,3 puanlık bir azalma olması, çizilmeye çalışılan olumlu tablonun gerçekleri yansıtmadığını göstermekte.

Nüfus artarken istihdam azalıyor
İşgücü anketine göre, Mart döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus (okul, yurt, otel, çocuk yuvası, hastane, hapishane, kışla ya da orduevlerinde ikamet edenlerle, yabancı uyruklular dışında kalan nüfus), bir önceki yılın aynı dönemine göre 820 bin kişilik artışla 70 milyon 299 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus da 862 bin kişi artarak, 51 milyon 426 bin kişiye ulaştı.
Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 74 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 315 bin kişi azaldı.

İstihdam edilenlerin yüzde 22,7'si tarım, yüzde 19,8'i sanayi, yüzde 5,3'ü inşaat, yüzde 52,2'si ise hizmetler sektöründe yer aldı.
Önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,6 puan, hizmetler sektörünün payı 1,3 puan artarken, sanayi sektörünün payı 1,8 puan, inşaat sektörünün payı da 0,1 puan azaldı

İşsizlik kentlerde daha da yüksek
Kentsel yerlerde işsizlik oranı 5,3 puanlık artışla yüzde 18'e, kırsal yerlerde ise 3,5 puanlık artışla yüzde 11 oldu.
İşsizlik oranı Mart ayında bir önceki aya göre kentlerde 0,1 puan, kırsal bölgede 0,9 puan azalış gösterdi. Şubat ayında kentlerde işsizlik oranı yüzde 18,1, kırsal bölgede yüzde 11,9 oldu.

Tarım dışı işsizlik oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 5,5 puan artarak yüzde 18,9 oldu. Tarım dışı işsizlik oranı bir önceki aya göre ise 0,9 puan azaldı. Bu dönemdeki işsizlerin 5,5 puanlık artışla yüzde 18'ini erkek nüfus, 5,3 puanlık artışla yüzde 22,3'ünü kadın nüfus oluşturdu.

Gençlerin yüzde 27,5'i işsiz

Mart 2009 döneminde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 27,5 olarak hesaplandı. Bu oran 2008 yılının aynı döneminde yüzde 19,8'di.

Araştırma sonuçlarına göre
&middot İşsizlerin yüzde 73,3'ü erkek nüfus.
&middot İşsizlerin yüzde 61,5'i lise altı eğitimli.
&middot Yüzde 21,3'ü bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor.
&middot İşsizler sıklıkla (yüzde 31,8) "eş-dost" vasıtasıyla iş arıyor.
&middot Yüzde 91,3'ü (3 milyon 449 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış.
&middot Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 42,4'ü hizmet, yüzde 26,8'i sanayi, yüzde 19,6'sı inşaat, yüzde 8,7'si ise tarım sektöründe çalışmış, yüzde 2,5'i ise 8 yıldan önce işinden ayrılmış.
&middot İşsizlerin yüzde 28,9'unun çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25,9'unu işten çıkarılanlar, yüzde 12,3'ünü kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9,5'ini işyerini kapatan, iflas edenler, yüzde 7,3'ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 6,5'ini öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar ve yüzde 9,6'sını diğer nedenler oluşturuyor.

İstihdamın yüzde 12'si "ücretsiz aile işçisi"
Rakamlar, işsizlik oranı kadar istihdamın yapısına dair sorunları da yansıtıyor. Söz konusu dönemde istihdam edilenlerin
&middot Yüzde 60,5'i ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 27,5'i kendi hesabına ve işveren, yüzde 12'si ücretsiz aile işçisi. İstatistiklerde "ücretsiz aile işçisi" olarak ifade edilen kesimin tüm istihdamın yüzde 12'sini oluşturması, ücret almadığı ve kendi üzerinden herhangi bir sosyal güvenceye sahip olamadığı halde "istihdam içi" gösterilen nüfusun yoğunluğuna işaret ediyor.
&middot Yüzde 73,3'ü erkek. İstihdam edilenlerin yüzde 58'ini lise altı eğitimliler oluşturdu.
&middot Yüzde 58,2'si 1-9 kişi arası çalışanı olan iş yerlerinde çalışıyor.
&middot Yüzde 2,6'sının ek bir işi var.
&middot Yüzde 3,7'si mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor.
&middot Ücretli olarak çalışanların yüzde 91,5'i sürekli bir işte çalışıyor.''

Kayıt dışı istihdam yüzde 41,3
TÜİK'e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Mart 2009 döneminde, yüzde 41,3 oldu.
Bu dönemde, önceki yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe kayıt dışılığın yüzde 87,8'den yüzde 84,4'e, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 29'dan yüzde 28,7'ye gerilediği açıklandı.

İş gücüne katılım oranları kaygı verici
Mart 2009 döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılım oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puanlık artışla yüzde 46,5 olarak gerçekleşti.

Erkeklerde iş gücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,1 puanlık artışla yüzde 69,5, kadınlarda ise 1,3 puanlık artışla yüzde 24,4 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne katılma oranı 1,5 puanlık artışla yüzde 45,3, kırsal yerlerde yüzde 0,6 puanlık artışla yüzde 49,5 oldu.

Toplam iş gücünün yüzde 17,7'sini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı yüzde 44,1, yüksek öğretim mezunlarının katılım oranı yüzde 77,5 olarak belirlendi.

Lise altı eğitimlilerde erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 67,8 iken, kadınların yüzde 19,8 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında da erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 73,9 iken kadınlarda yüzde 33,9 olarak hesaplandı.

Yüksek öğretim mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 82,7, kadınlarda yüzde 70,3 olarak açıklandı.

İş gücü hareketleri
Mart 2009 döneminde 1 milyon 249 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 6,2 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 31,2'si, 25-34 yaş grubunda yer aldı.

Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 18,2'si sanayi, yüzde 38,7'si hizmet, yüzde 23,8'i inşaat sektöründe, yüzde 19,3'ü ise tarım sektöründe işbaşı yaptı. Mevcut işsizlerin yüzde 9,2'sini (346 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.