Suriyeli muhalif gruplar Mısır’ın başkenti Kahire’de toplandı. 30 farklı gruptan 200’ün üzerinde katılımcının bulunduğu toplantıda, muhalif grupların temsilcileri arasında zaman zaman yumruklaşmalar olduğu kaydedildi.
Arap Birliği’nin ev sahipliğinde gerçekleşen toplantı, Batı ve işbirlikçileri tarafından fiilen meşru Suriye yönetimi olarak yaklaşılan muhalif örgütlerin hemen hemen hiçbir konuda anlaşamadıklarını bir kez daha ortaya koydu. Bu durum, Suriye’de Esad yönetimi Batılı devletler ve işbirlikçileri tarafından devrilebilirse, ülkedeki çatışmaların durmayacağını düşündürdü.
Tartışmalar sırasında birçok grup toplantıdan çekildi. Bir “sonuç deklarasyonu” yayımlayan gruplar ise silahlı muhalefet örgütü Özgür Suriye Ordusu’na destek vermek konusunda anlaştı.
Dış müdahale isteyen Özgür Suriye Ordusu’na destek
Kahire toplantısına katılmayan Özgür Suriye Ordusu ise toplantının Şam, Moskova ve Tahran’ın politikalarına hizmet eden bir “komplo” olduğunu ileri sürdü. Özgür Suriye Ordusu ve “bağımsız” eylemciler imzasıyla yayımlanan bir açıklamada, “Katil çetelerle yapılacak her türlü görüşmeyi ve anlaşmayı reddediyoruz… Hiç kimsenin Suriye’ye ve Suriye halkına Rusya’nın ve İran’ın gündemini empoze etmesine izin vermeyeceğiz” denildi.
Açıklamada ayrıca Kahire toplantısı yabancı askeri müdahale fikrini reddetmekle, Suriye içerisinde tampon bölgeler ve insani koridorlar oluşturulması, uçuşa yasak bölge ilan edilmesi gibi ihtimalleri görmezden gelmekle ve muhalif gruplara silah yardımı yapılmasını talep etmemekle eleştirildi.
Buna karşın toplantıdan Özgür Suriye Ordusu’nu destekleme kararı çıktı.
Kürtler toplantıyı terk etti
Toplantıya katılan Suriye Kürt Ulusal Konseyi ise toplantıyı protesto ederek terk etti. Kürt Ulusal Konseyi temsilcileri toplantıyı terk ederken “skandal” diye bağırırken, yumruklaşmaların olduğu kaydedildi. Reuters’e demeç veren Kürt Ulusal Konseyi temsilcilerinden Mürşit Maşuk, “Konferansa geri dönmeyeceğiz ve bu son kararımız. Biz kendi dili ve dini olan bir toplumuz ve bizi bunlar tanımlıyor” dedi.
Kürt Ulusal Konseyi’nden Abdülaziz Osman ise “Kürtler toplantıdan çekildiler, çünkü konferans Kürt halkının tanınması gerektiğine ilişkin bir maddeyi reddetti” dedi. Kürt Ulusal Konseyi’nin toplantıyı terk ettiği sırada bir Kürt temsilcinin “Hiçbir şey değişmedi, bizi dinleyen yok” diye bağırdığı kaydedildi. Diğer gruplar ise Kürtleri şov yapmakla itham etti.
Sonuç deklarasyonu Suriye’yi Libyalaştırma çabasına işaret ediyor
Konferansa katılan grupların Özgür Suriye Ordusu’nu desteklemek haricinde, Esad rejimine son vermek konusunda ve olası bir rejim değişikliği sonrasında atılacak adımlar konusunda uzlaşmaya vardıkları ifade edildi. Ancak gerek toplantıdan yansıyan kavga görüntülerinden gerekse de deklarasyonun içeriğinden, tıpkı Libya'da olduğu gibi Suriye'de de olası bir rejim değişikliğinin ardından ülkenin bölünmenin eşiğine gelebileceği, silahlı çetelerin denetiminde bölgeler oluşacağı anlaşılıyor.
Açıklanan deklarasyonun ilk maddesinde “Suriye'deki değişimi Suriyelilerin iradesi gerçekleştirebilir. Suriye'deki istikrar, egemenlik ve bütünlüğün korunması için etkin uluslararası ve Arap desteği yoğun olarak sağlanmalıdır” denilerek, toplantıya katılan muhalif grupların her adımda Batı ve işbirlikçilerinin desteğini aradığı bir kez daha ortaya konulmuş oldu.
“Geçiş Süreci” başlığıyla ilan edilen deklarasyonun ikinci maddesinde ise Suriye’de rejim değişikliği sonrasında Baas Partisi’nin ve ona bağlı tüm kurumların feshedileceği söylendi. BM vesayetinde ateşkes yapılacağını söyleyen deklarasyon, “Esad ordusunda yer almış fakat suça karışmamış askerler ile Özgür Suriye Ordusu ve silahlı direnişçiler arasında bir ateşkes protokolü imzalanır ve bu protokol gereği ordu, kışlalarına döner. Bu şekilde milli barış ve güvenlik sağlanır. Esad ordusunun suça karışmamış mensupları ile Özgür Suriye ordusu ve direniş grupları arasında yapılacak protokol icap ederse BM'nin gözetiminde gerçekleşir” denildi.
Esad yönetiminin suçlarını araştıracaklar… Ya kendilerininkini?
Deklarasyonda “Esad yönetiminin gitmesinden” sonra hakikatleri araştırma komisyonu kurulacağı da ifade edildi. İlgili maddede “Esad yönetiminin gitmesinin ardından hakikatleri araştırma komisyonu kurulur ve bu komisyon, rejimin işlediği suçların araştırılmasını üstlenerek sorumluları yargıya sevk eder. Bu sürece eski rejim üyesi herkes dahildir. Esad rejiminin üst düzey yetkilileri ile askerleri de bu sürece dahildir” denildi.
Bir yılı aşkın süredir devam eden olaylarda silahlı muhalif grupların işledikleri suçlar ve haklarındaki iddiaların araştırılması konusunda ise herhangi bir şey söylenmemesi dikkat çekti.
Paris’te yeniden buluşacaklar
Suriyeli muhalif gruplar, Paris’te toplanacak “Suriye’nin Dostları Konferansı”nda yeniden bir araya gelecek. ABD’nin önderliğinde düzenlenen ve muhalif grupları birleştirerek fiili yönetim haline getirmeyi hedefleyen bu toplantılardan sonuncusu 1 Nisan’da İstanbul’da toplanmıştı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, geçtiğimiz hafta sonu Cenevre’de yapılan Suriye hakkındaki toplantıdan sonra Suriye’nin Dostları Konferansı ya da benzeri girişimlerde ısrar edilmesini yanlış bulduğunu söyledi. Lavrov, “150 devletin katıldığı Cenevre Süreci başladıktan sonra Paris’teki gibi bir toplantıya duyulan ihtiyacın ortadan kalktığını düşünüyorum” diye konuştu.
Davutoğlu’nun hevesi kursağında kaldı
Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el Arabi, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, Mısır Dışişleri Bakanı Muhammed Kamil Amr ve Katar yönetimi temsilcileriyle birlikte toplantıya katılan Ahmet Davutoğlu da konferansta bir konuşma yapmıştı. Konuşmasında “Siz sadece Suriye muhalefetinin içinde olan grupların bir parçası değilsiniz, Suriye'nin geleceğini oluşturacak olan yapıyı temsil ediyorsunuz" diyen Davutoğlu, sözlerini "Birlik olun, gücünüzü birleştirin ve kişisel sorunları bir kenara bırakın" diye sürdürmüştü.
Toplantıda yumruklaşmaya varan kavgaların çıkması Davutoğlu ve beraberindekilerin heveslerini kursaklarında bırakmış oldu.
(soL-Dış Haberler)