Latin Amerika’da ilericilerin iktidarda olduğu ülkelerden biri olan El Salvador, Venezuela’da yaşanan darbe girişiminin ardından kıtadaki halkların geleceği için kritik günler sürerken seçime gidiyor. Bugün yapılacak olan başkanlık seçimleri, 1983 Cumhuriyet Anayasası'nın yürürlüğe girmesinden bu yana sekizinci, 1992 Barış Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana altıncı seçim olacak. Bu yılki seçimde Haziran 2019 - 30 Mayıs 2024 tarihleri arasında görev yapacak başkan ve başkan yardımcısı belirlenecek.
Granma’da geçtiğimiz gün yayımlanan habere göre Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi (FMLN), Başkanlığı daha önce Dışişleri Bakanı ve Cumhuriyet Şansölyesi görevine atanan Hugo Martínez Bonilla ile tekrar kazanmayı umuyor.
Carlos Calleja ise arka arkaya dört dönem boyunca ülkeyi yöneten aşırı sağ bir parti olan Milliyetçi Cumhuriyetçi İttifak’ın (ARENA) adayı. ARENA, binlerce Salvadorlu'ya işkence edilmesi, öldürülmesi ve kaybolmasından sorumlu tutuluyor.
Diğer aday Nayib Bukele, Ulusal Birlik için Büyük İttifak’ın (GANA) adayı. Siyasi kariyerine FMLN ile başladı. 2017 yılında FMNL’den kovulduktan sonra kendi grubunu Yeni Fikirler (Nuevas Fikirleri) kurdu ve 2018'de ARENA'da bölünme sonucu 2010 yılında kurulan sağ kanat GANA'ya katılana kadar merkez-sol parti Demokrat Değişim ile koalisyon kurmaya çalıştı.
Bu arada, yeni kurulan VAMOS partisi, Genel Sekreter Josué Alvarado'yı başkan adayı olarak gösterdi.
Seçime kadar yapılan anketlerde çıkan sonuçlar ise çelişkili. Bazı anketler GANA adayı Nayib Bukele'yi favori gösterirken, ARENA'nın yüzde 57'lik bir oy oranına sahip olduğuna işaret eden anketler de paylaşıldı. Halen iktidarda olan FMLN adayı Hugo Martínez ise üçüncü sırada görünüyor.
SAHTE HABERLER SOSYAL MEDYAYI İŞGAL EDİYOR
El Salvador, Orta Amerika'da internetin en etkili olduğu üçüncü ülke. Nüfusunun yüzde 59'undan fazlası farklı cihazlar ve platformlar üzerinden internet erişimine sahip. Dünya İnternet İstatistikleri'nden (IWS) çıkan rakamlar ülkede 3,7 milyon internet kullanıcısı olduğunu doğruluyor.
El Salvador, 21 bin 040 kilometrekarelik yüzölçümü ile kıtanın en küçük ülkelerinden biri olmakla birlikte, 6 milyon 357 bin 853 olan nüfusuyla nüfus yoğunluğu en yüksek olanlar arasında sayılıyor.
Latin Amerika'daki diğer seçim süreçlerinde olduğu gibi, sosyal medyada, El Salvador'daki mevcut durum hakkında ve hepsinden daha çok, eski gerilla komutanı ve tarihi FMLN lideri, mevcut Cumhurbaşkanı Salvador Sánchez Cerén hakkında binlerce sahte mesaj yayımlanıyor.
Salvador’daki sağcıların hizmetinde olan binlerce trol, muhalifler hakkında sahte haberler yayarak çete şiddeti örnekleri ile güvensizlik iklimi oluşturmaya çalışıyor. Hükümet yetkilileri tarafından yolsuzluk yapıldığını iddia ederek sahte haberler yayıyorlar. Paylaşılan mesajlar, Jair Bolsonaro'nun Başkanlık kampanyası sırasında Brezilya'da kullanılanlara benziyor.
Sosyal medyayı işgal eden sahte haberler seçim kampanyasına zarar veriyor, seçimlere ilişkin güvensizliği ve belirsizliği arttırıyor gibi görünüyor. Mesajlar, gençlerin, özellikle de 24 yaşın altındakileri, sürecin dışına çıkarmayı hedefliyor. Birkaç uzmana göre, bu durum seçmen kararsızlığını ve seçime dönük “ilgisizliği” arttırabilir.
Yaygın olarak sosyal medyada paylaşılan GANA’nın hükümet programı; ölüm cezası, kürtajın kriminalleşmesi ve çetelerle mücadelede paramiliter unsurların kullanımı gibi son derece radikal teklifler içeriyor. Bu parti tarafından kullanılan bir diğer unsur, “birlik olan halk asla yenilmez” gibi sola atfedilen slogan ve sembolleri kullanması.
Altı milyondan fazla nüfusu olan bir ülkede, 400 binden fazla kişiyi kapsayan çetelerin ve işbirlikçilerinin gücü gerçekten de ciddi bir sorundur.
Geçen ay, diğer nedenlerin yanı sıra çete şiddeti ve yoksulluktan kaçan, aralarında El Salvadorluların olduğu binlerce Orta Amerikalı göçmenden oluşan bir kafile, Meksika'yı geçmeye ve Amerika Birleşik Devletleri'ne ulaşmaya çalıştı.
ABD İç Güvenlik Sekreteri Kirstjen Nielsen, bu yılın başında, 195 binden fazla Salvadorlu için ülkelerine geri dönmeleri için 12 ila 18 ay arasında verilen Geçici Koruma Statüsünün (TPS) sona erdiğini duyurdu. 1990 yılına dayanan programda, Amerika Birleşik Devletleri'nde savaş ve doğal afetlerden etkilenen ülke vatandaşlarına yaşama ve çalışma izni veriliyordu. Bu insanların El Salvador'a iade edilmesi, GANA adayının seçim kampanyasının bir parçası olarak değerlendiriliyor ve mevcut hükümeti zora sokmayı hedefliyor.
FMLN VE SALVADOR SÁNCHEZ CERÉN HÜKÜMETİ
Granma’daki haberde Salvador Sánchez Cerén hükümetinin halkçı karakterine ve başarılarına da dikkat çekiliyor. Latin Amerika’da ilericilerin birliği sayılan Sao Paulo Forumu’nun da üyesi olan FMLN iktidarı sırasında ülkenin devlet okullarındaki çocuklar için okul üniforması, malzeme, ayakkabı ve çocuklar için yiyecek tedarikini içeren ve en çaresiz durumdakilerin yararını hedefleyen programlar ve sosyal destek programları geliştirilmiş, sağlık alanında iyileştirmeler yapılmıştı. Önceki (ARENA) hükümeti döneminde, bebek ölüm oranı 1000 canlı doğumda 23 iken, mevcut yönetim bunu binde 10'a düşürdü. Anne ölümleri binde 50'den binde 32'ye düştü.
FMLN, El Salvador'daki diğer partiler gibi değil. Siyaset yapmanın bir sonucu olarak değil, halkın diktatörlüğü sona erdirmek için yıllarca mücadele veren hareketten ortaya çıktı. Gerilla örgütünün siyasal bir partiye dönüşmesi Barış Anlaşması ile sonuçlanan bir mücadele sayesinde oldu. FMLN halk nezdinde meşru bir hareket.
Örgütlü El Salvador halkı, oligarşinin iktidara dönmesi halinde, Su Özelleştirme Yasasının (içme suyu temini ülkedeki en ciddi sorunlardan biri) ve ilan edilen diğer neoliberal uygulamaların hayata geçirileceğinden emin.
SÁNCHEZ CERÉN DEVLETİNİN BAŞARISI
- Devlet sağlık planları sıtma, kızamık ve kabakulak gibi hastalıkları ortadan kaldırdı, bebek ölümlerini 1000 canlı doğumda 23'den 10'a ve anne ölümlerini binde 50'den 32'ye düşürdü.
- Kalkınma Bankası ve Kadın Bankası'nın oluşturulmasıyla 5 binden fazla kadına teknik ve ekonomik yardım sağlandı.
- Okuma yazma bilmeyenlerin bilenere oranı yüzde 17,97'den yüzde 11,3'e düşürüldü, bu da 327 bin kişinin daha okur yazar olması anlamına geliyor.
- 1500 okul “ Bir Arada Huzurlu Yaşam ve Açık Okul” projesi kapsamında yenilendi.
- Yaklaşık 450 bin insanın yoksulluğu azaltıldı.
- Yaklaşık 300 bin kişiye evlerinde içme suyu hizmeti verildi ve elektriği olmayan yaklaşık 200.000 evde artık elektrik var.
- 2019 yılında, El Salvador, tarihinin en büyük eğitim bütçesine sahip oldu. Bu rakam bir milyar dolara yakın.
- 2019 öğretim yılı, bin 161 devlet okuluna 23 bin 013 dizüstü bilgisayar temini ile başladı. Bu bilgisayarlar 95 bin 333 öğrenci ve 4 bin 198 öğretmen tarafından kullanılacak.
- Ulusal Öğretmen Eğitim Planı aracılığıyla, kamu sektöründeki 30 bin 000'den fazla öğretmene eğitim verildi.
KAYNAK : Salvador Devlet Başkanlığı Resmi sitesi
