Hürriyet gazetesinden Enis Tayman, Manisa'nın Soma ilçesinde şu an için 205 işçinin yaşamını yitirdiği facianın ardından Soma Madencilik'e ait başka bir madende çalışan H.İ. adlı işçiyle konuştu.
Şirket tarafından kendilerine sadece karbonmonoksit gazı için eğitim verildiğini ifade eden H.İ, gereken güvenlik önlemlerinin "ekstra masraf" yarattığı gerekçesi ile alınmadığını söyledi.
Siyasilerin sık sık madeni ziyarete geldiğini ifade eden H.İ., "Bizim maden de, kazanın olduğu maden de iktidarın sevdiği madenler. Araları çok iyidir" dedi.
Enis Tayman'nın Hürriyet'te yer alan röportajı şöyle:
Kaza sürekli beklenir bir şey midir madenci için?
Biz her zaman bir kaza bekleriz.
Trafo patlaması olmuş. Ne işe yarar trafo?
Trafo şu işe yarıyor: Dışarıdan yüksek voltajlı elektrik geliyor. Bunlar yağlı trafo. Yüksek voltajlı elektrik onlarda düşürülüyor. İstenen seviyeye geliyor. Kömür çıkarılırken kullanılan makineler ve havalandırma için gerekli elektrik bunlarla madene iniyor.
Size ne tür eğitim veriliyor madene girerken?
Bize yalnızca eğitim karbonmonoksit gazı için eğitim verildi.
Daha önce böyle bir trafo patladı mı Soma'da?
Uyar Madeni’nde benzeri bir pano patlamıştı. Uyar’dan sonra aynı şekilde devam etti. Hiç önlem alınmadı. Benim madenimde böyle. Bunlar masraflı işler. Onun için yapmıyorlar. Kömür madenlerini çalıştıranların önceliği kömür oluyor.
Sendikalar ne yapıyor?
Sendikalar en çok eğitim verebilir başka bir şey yapamaz. Sendikalar söz geçiremiyorlar. Ben 10 senedir çalışıyorum. Ara sıra emniyet tedbirleri biraz daha sıkılaşıyor. Ama minimumda. Mesela tavan göçmemesi için tahkimat yapılıyor. Ama bunlar masraflı olduğu için iş yeri sahibine ekstra demek. Bu nedenle çok az kullanılıyor.
Kaç para kazanıyorsun?
Resmi bordroda benim maaşım 850 lira. İkramiye yol parası yemek parası veriliyor. Böylece 1300 1400 lira kazanıyorum ayda. Günde 8 saat çalışıyorum.
Güvenlik önlemlerini hemen sayayım:
*Ateşleyici maddeler ile girilmiyor
*Karbonmonoksit maskeleri var. Onlar da 30-45 dakika arası koruyor sadece.
*Gaz ölçüm cihazları oluyor.
Başka bir önlem?
Başka bir önlem yok.
Gaz ölçüm cihazı işe yarar bir şey mi?
Biz de yok ki... Gaz ölçüm cihazı sadece tekniker ve mühendiste var. İşçide yok.
Neler yapılabilir derseniz...
Havalandırma daha yeterli olabilir. Ama o ekstra masraf…
Sizin madende neler öğrettiler size kaza veya prosblem anları için?
Bizim madende gaz maskesini kullanmak öğretildi. Panik yapmadan 30-45 dakika sürede kendini temiz havaya nasıl çıkaracağın öğretildi.
En dipteki işçinin yer yüzüne çıkması ne kadar zaman alır?
Çalışan insan yorgun değilse 15 dakikayı bulur. Kalabalık yoksa…. Kalabalık varsa 1 saati bulabilir. Asansör de var meyilli yollar da var. 400 metre derinlik var madende ama 2.5-3 km uzunluk var yürümek için.
Kabin veya cepler varmış madenlerde Yararlı uygulamalar mı bunlar?
Kabin veya cep var ama gaz her yere girer. Yer üzerinde olur o iş. Kabin zaten 80 kişi alıyor. 500’e metre arayla saklanabilirler deniyor. Galerilerin uzunluğu 7-8 km’yi buluyor. Ana yolda olabilir. Ama yangın demek kargaşa demek. Bir de haydi diyelim kabine girdin. Maske 45 dakika maksimum. Orada ölürsün yani.
Madenci için ölüm halinde tazminat var mı?
Bilmiyorum. İş yeri tazminat verebilir. Sendika varsa oradan para gelir. Devlet verebilir. Ben on senelik madenciyim 20 milyar tazminat alırım.
Ölen madenci aileleri ne iş yapıyor?
Hepsi geri gelip çalışır. Ne yapacak başka...
Kazalar sizi olumsuz etkilemiyor mu?
Kira var. İki üç çocuk var. Bazıları var gurbetten gelmiş. Neyimiz etkilensin ki...
Kaç gurbetçi var madenlerde?
Soma’daki madenlerden 20 bin kişi çalışıyorsa. Bunun yüzde 40'ı Somalı'dır. Kalanı gurbetçidir… Kütahya., Zonguldak, Elazığ, Ordu ağırlıklıdır gelenler. Benim bildiğim İzmir Kınıklı, Balıkesirli olan da var.
Siyasiler sık sık gelir mi madenlere?
Gelirler. Bizim maden de, kazanın olduğu maden de iktidarın sevdiği madenler. Araları çok iyidir.
Sizin sorunlarınızı biliyorlar mı?
Biliyorlardır herhalde. Sendikacılar da tahminimce iletiyordur
Siyasiler madencilere ne gibi sözler verdiler bugüne kadar?
Söylenen şeyler var. Verilen sözler var. Bize deniyor ki iş ortamları düzelecek maaşlar makul seviyeye gelecek deniyor her seferinde. Hep lafta kalıyor.
Manisa'da hala bir yanık ünitesi yokmuş...
TOKİ yeni bir hastane yapıyor. Belki onda olabilir.
Size bir bilgi geldi mi bu ünite var mı yok mu diye...
Yok bilgi gelmedi. Ama yapılmayacaksa da yanık ünitesi mutlak yapılmalı.