soL (HABER MERKEZİ) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Samatya Surp Kevork Ermeni Kiliesi Mektebi ve Mezarlığı Vakfı ile Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı'nın 2002 ve 2003 yıllarında açtıkları davalarda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) mülkiyet hakkıyla ilgili ek protokolünün 1'inci maddesinin Türkiye Devleti tarafından ihlal edildiğine hükmetti.

Vakıfların devlet tarafından haksız yere el konulduğunu savundukları gayrımenkuller, vakıflara 50'li ve 60'lı yıllarda bağış olarak bırakılmıştı. Vakıflar söz konusu bir arsa ve 3 evi 1990'ların sonunda devlet el koyana dek kullanmışlardı.

Vakıflar, el koyma işleminin hem Vakıflar Yasası'na, hem de AİHS'ye aykırı olduğunu savunuyorlardı. Türk mahkemeleri ise, Hazine'nin yaptığı başvuru üzerine, azınlık vakıflarının 1936 yılından sonra bağış yoluyla da olsa mülk edinemeyeceklerine hükmetmiş ve vakıfların elindeki tapuları geçersiz ilan ederek el koyma işleminin yolunu açmıştı.

AİHM, daha önce de 9 Ocak 2007 tarihinde Fener Rum Erkek Lisesi Vakfı'nın açtığı bir davada Ankara'nın aynı yolla davacının mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmetmişti. Mahkeme bu yeni davada aldığı kararı de söz konusu önceki davada aldığı kararla temellendirdi.

Davacı vakıfların adil yargılanmadıkları ve azınlık dinlerine mensup oldukları gerekçesiyle kendilerine ayrımcılık yapıldığı iddiaları ise mahkeme tarafından reddedildi.

Karar çerçevesinde, Ankara, 3 ay içinde Samatya Vakfı'nın gayrı menkulünü ya iade edecek ya da kendisine 600 bin Euro tazminat ödeyecek. Ankara, diğer davacı Yedikule Vakfına ise 275 bin Euro tazminat ödemekle cezalandırıldı.