Dün, 21 Aralık, Kuzey yarımküre için en uzun gecenin, Güney içinse en uzun gündüzün olduğu kış gündönümüydü. Her yıl güneş ışıklarının Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği bu gün kış mevsiminin başlangıcı kabul ediliyor. 

Ancak bu yıl, 21 Aralık yılın en uzun gecesi olmasının yanında son yüzyılın da en uzun gecesi oldu. Yapılan ölçümlere göre gezegenimizin dönüş hızı, dört buçuk milyar yıl önceki oluşumundan beri her yıl azalıyor. Bu açıdan bakılırsa, en yakın tarihli kış gündönümünün, yani dün gecenin, tarihteki en uzun gece olması beklenir; ancak gerçekte son yüzyılın en uzun gecesi, çünkü 1912'den beri Dünya'nın dönüşünde bir hızlanma gözleniyor.

Dönüş hızındaki azalmanın sebebi bilim insanları tarafından, Dünya ile uydusu Ay arasındaki gelgit kuvvetlerinin etkisi ile açıklanıyor.  Ay'ın kütlesinin büyüklüğü ve Dünya'ya yakınlığı, Dünya'da gelgitleri oluşturacak kadar etkili olabiliyor. Ay'ın çekim kuvvetinin yarattığı kabarma, Dünya'nın dönüşünden kaynaklanan etki ile daha da yüksek seviyeye çıkarak, Ay'ın yörüngesinin Dünya'dan uzaklaşmasına neden oluyor. Bu da Dünya'nın kendi etrafında dönüş hızını yavaşlatıyor. Aslında son derece küçük olan bu değişiklikleri, yüksek derecede hassas atomik saatlerle yapılan ölçümler doğrulayabiliyor. Buna göre her yüzyıl Dünya'nın dönüşü 2 milisaniye kadar uzuyor.

Dünya eğik bir eksende döndüğü için, bir gün boyunca güneş gören yerlere ulaşan güneş ışığı miktarı da  bu dönüşe göre değişiklik gösteriyor. Bu nedenle 21 ya da bazen 22 Aralık kuzeyde en uzun gece ve en kısa gün iken, tam tersi 20 ya da 21 Haziran en uzun gün, yani yaz gündönümü olmuş oluyor. 

Gündönümleri mevsimlerin başlangıcına işaret etse de, nadiren aynı zamanda yılın en sıcak ya da en soğuk günü oluyor. Ekvatorun kuzeyindekiler için, 21 Aralık'tan itibaren altı ay boyunca gündüzler uzamaya başlasa da, suların soğuyup ısınması zaman aldığı için, kara ve okyanusun bir dengeye gelip güneşin enerjisinden yararlanmaya başlaması gündönümünden sonra birkaç haftayı buluyor.