Birçoğumuz, ilk bakışta arıya benzeyen bu sinek türüyle karşılaşmışızdır. Her ne kadar renkleriyle arıları taklit etseler de 200 cins dahilinde 6 binden fazla türü tanımlanmış bu böcekler, dahil oldukları sınıf (Hymanoptera) bakımından arılardan ayrılırlar ve diğer canlılar için herhangi bir tehlike arz etmezler.
Hayatta kalıp kalmayacakları çoğu zaman havada yaptıkları akrobatik hareketlere bağlı olan bu böceklerin, bu eylemleri gerçekleştirirken memelilerin, kuşların ve daha birçok başka canlının yaptığı gibi yerçekimini referans alıp almadığı noktası önceki araştırmalarda netlik kazanmamıştı. Fransa’daki Aix-Marseilles Üniversitesinden bir grup araştırmacı da bu konuya açıklık getirebilmek için böceklerin yerçekimsiz ortamdaki davranışlarını incelediler.
Ekip tabii ki böcekleri uzaya göndermedi. Bunun yerine daha mütevazı bir düzeneği tercih ettiler: Böcekleri bir kutuya koyup kutuyu belirli bir yükseklikten serbest düşüşe bıraktılar.
Karanlık bir kutuya yerleştirilen sineklerin, düştüklerini algılayıp kanatlarını çırpmada geç kaldıkları gözlemlendi; bu sineklerin %70’i yere çakıldı. Saydam kutulara yerleştirilen sinekler bundan biraz daha hızlı tepkiler verdiler, ancak yine de çoğunluğu çakılmaktan kurtulamadı. Araştırmacılar üçüncü bir grup sineği de renk örüntüsü yaratmak için etrafına siyah şeritler çektikleri saydam bir kutuya yerleştirdiler ve bu sefer sinekler düşüşe çabucak tepki gösterdiler; çakılanların oranı yalnızca %10’du.
Elde ettikleri bulguları yorumlayan araştırmacılar, bu gözlemlerin, sineklerde hızlanmayı algılayan, memelilerdeki iç kulak benzeri bir organ bulunmadığına, sineklerin boşlukta nerede bulunduklarını anlamak için görsel uyaranları ve hava akımını referans aldığına işaret ettiğini belirtiyor.
İlgili haber ve makale: https://www.sciencenews.org/blog/science-ticker/hoverflies-probably-can%...
Goulard vd, 2016, Journal of Experimental Biology, "To crash or not to crash: how do hoverflies cope with free-fall situations and weightlessness?", doi: 10.1242/jeb.141150