Bu karar, Çin hükümetinin bir açık kaynak ekosistemi oluşturmak üzere geliştirdiği beş yıllık planın bir parçası.
Kararın hayata geçirilmesi için Ubuntu’nun ana destekçisi Canonical adlı İngiliz şirketiyle Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi tarafından yönetilecek bir araştırma laboratuvarı da kurulmuş. Pekin’de bulunan laboratuvarda yeni işletim sisteminin oluşturulması için ortak bir çalışma yürütülecek.
İlk sürümü Nisan ayında Ubuntu’nun her zamanki yeni sürüm yayımlama tarihinde yayımlanacak olan yeni işletim sistemi, her Linux tabanlı işletim sisteminin olduğu gibi katkılara açık olmayı, farklı durumlara uyum sağlayabilme esnekliğini, toplumun tüm katmanlarında yaygın bir kullanımı ve sık kullanılan yazılım çözümlerinin standartlaşmasını hedefleyecek.
Sadece tercüme değil
İşletim sistemindeki yönergelerin, komutların veya menülerin Çinceye çevrilmesinden ibaret kalmayacak girişim daha büyük bir değişimi hedefliyor. Önceki yıllarda Çin hükümetinin, ülkenin olası düşmanları tarafından hazırlanmış kapalı kaynak kodlu işletim sistemlerine olan bağımlılığını ortadan kaldırmak adına girişimleri olmuştu. Örneğin, Red Flag (Kızıl Bayrak) adında yine Linux tabanlı bir işletim sistemi geliştirilmiş, internet kafelerde ve devlet kurumlarında kullanılması sıkı yaptırımlarla teşvik edilmeye çalışılmıştı. Ancak hem teknolojik yetersizlikleri ve kullanışsızlığı hem de okullarda öğretilmemesi nedeniyle yeterli yaygınlığa ulaşamamıştı. Ubuntu ile yapılan ortaklık sonucunda geliştirilip sisteme eklenecek Çin alfabesinin istisnai durumu nedeniyle gereksinim duyulan klavye arayüzleri, Çin takvimi, yerel harita, hava durumu ve müzik hizmetleri gibi uygulamaların bu sorunlardan ilkini çözmesi bekleniyor.
Aslında, Çin’in halihazırda biriktirdiği önemli bir yazılım arşivi var. Bunlardan bir tanesi WPS Office. Çin’li bir yazılım firması tarafından geliştiriliyor. Bu yazılımın ve birlikte geliştirileceği düşünülen bir görüntü işleme yazılımının tüm Linux camiasına katkısı olacağını tahmin etmek zor değil.
Eğitim kurumlarındaki durum henüz belli değil
Bununla birlikte, eğitim kurumları aracılığıyla yaygınlaştırma konusunun Çin hükümeti tarafından nasıl ele alınacağı henüz açıklığa kavuşmuş değil. Bu yeni işletim sisteminin yaygınlık kazanması için yeni bilgisayar kullanıcılarının, yani öğrencilerin, alışkanlıkları büyük önem taşıyor.
Eğer Çin gerçekten Microsoft gibi kapalı kaynaklı işletim sistemi sağlayıcılardan bağımsızlığını kazanmak istiyorsa, bu şirketlerin hiç çekinmeden promosyon adı altında uyguladığı bağımlı kılma stratejilerini geçersiz kılacak politikaları da zaman kaybetmeden uygulamaya başlamalı.
Pardus gibi yarım kalır mı?
Bilindiği üzere, ülkemizde de benzer bir girişim olmuştu. Ancak Pardus adını verdiğimiz Linux tabanlı işletim sistemini geliştirmek için TÜBİTAK bünyesinde yetenekli ve istekli onlarca araştırmacının bir araya getirilmesine rağmen, projenin önemli başarılar kazandığı bir dönemde tamamen ortadan kaldırıldığına şahit olduk. Bunda AKP hükümetinin bilim dışı kararları rol oynamıştı. Çin’de buna benzer bir sürecin yaşanmayacağına garanti veremeyiz. Yine de, en azından uydu fırlatımı sırasında geç kalan bakanları için fırlatma erteletmeyecek kadar bilimden anladıklarını biliyoruz.
BilimsoL ekibi hazırladı.
facebook.com/BilimsoL
twitter.com/BilimsoL