Bir garip "özgürlük" tartışması

Son dönemde Google, Facebook ve Twitter gibi popüler iletişim platformlarının gelişimi özgür yazılım dünyasında "özgürlük" tartışmalarını alevlendirdi. İran seçimleri ile birlikte alevlenen tartışmalar "özgürlük" kavramını farklı eksenlere oturtmak üzerine yoğunlaşıyor.

soL (DIŞ HABERLER) Popüler iletişim platformları insan yaşamının değişmez parçası haline gelmiş durumda. Özellikle güncel siyasi olaylarla da yoğun biçimde ilişkilenmiş/ilişkilendirilmiş olan iletişim platformları kimi önemli başlıkların da tartışılmalarına yol açıyorlar. Yapılan bu tartışmalar özgür yazılım dünyasında da önemli yankılar buluyor. İran seçimleri boyunca muhaliflerin iletişimlerini Facebook ve Twitter üzerinden sağladıkları ve bu araçlar sayesinde bir araya gelip seslerini duyurabildikleri iddia edilmişti. Bu ve benzeri durumlara dayanarak iletişim platformlarının insanı ve dünyayı "özgürleştirdiği" öne sürülüyor.

Bu özgürleştirme ile birlikte Özgür Yazılım dünyasının özgürlük kavramı da sorgulanıyor. Bilindiği gibi Özgür Yazılım dünyası, açık kaynak kodu temel alarak yazılımda mülkiyeti reddetmekte. Herhangi bir yazılımın geliştirilebilir, ücretsiz ve içinde ne olup bittiği bilinebilen biçimlerde üretilmesini savunan Özgür Yazılımcılar, kimi ilginç ideolojik argümanlarla sorgulanıyor.

CNet teknoloji portalı üzerinde gelişmekte olan tartışmanın diğer tarafındakiler Özgür Yazılımcıların açık kaynak kod konusunda ısrar ederek tutuculuk yaptıkları ve bu nedenle geride kaldıkları öne sürülüyor. Açık kaynak kod konusunda ısrarcılığın yerine önemli olanın bilginin (verinin) ve iletişimin özgürlüğünün önemi vurgulanıyor. Özgür Yazılımcıların "Zincirlerimizden başka kaybedecek bir şeyimiz yok" sloganı yerine dünyada paylaşımı/özgürlüğü artırmaya yönelik girişimlerde bulunmaları talep ediliyor. Özgür Yazılımcıların özgürlük kavramını bilişimin temel ihtiyaçları ekseninde ele alıyor olmalarının yanında dünyadaki bir çok içerik paylaşım platformunun alt yapısını geliştirerek bilginin özgürlüğüne yaptıkları katkı büyük.

Bilgiye ve bilginin dağıtımına özgürlüğü öne sürenlerin Facebook gibi platformlarda paylaşılmakta olan bilginin ne kadar özgür olduğu hakkındaki detayları yazmadıkları biliniyor. Facebook benzeri platformlarda "özgürce" paylaşılan bilgilerin güvenliği de bir başka tartışma konusu. Zira Facebook bugün ABD yasalarının ve yerel hükümetlerin belirlediği çerçevede "özgür" olabilen ticari bir kuruluş.

Özellikle Facebook, başta CIA olmak üzere, birçok ülkenin istihbarat kurumlarının erişmek için milyarca dolar yatırım yaptığı ve istediği başarıyı bir türlü elde edemediği sosyal ağ bilgilerine sahip durumda (kim kiminle arkadaş, iş arkadaşı, dolaylı yollardan iletişime sahip gibi). Bu bilgiler ticari kurumlarla para kazanmak amaçlı ve devletlerle hukuki sebeplerle paylaşılmakta. Bilgilerin gerek yasal gerekse gayri yasal yollardan ne kadarının paylaşıldığını ise bilmek mümkün değil.