DÜNYA SOLA DÖNÜYOR - RUSYA ve ESKİ SOVYET CUMHURİYETLERİ yazıları
Ukrayna seçimlerini Yanukoviç kazandı. Ancak geçen yazımda dediğim gibi Ukraynalı ve Türkiyeli sosyalistler için sevinecek bir şey yok. Ukrayna halkı kolera ile veba arasında tercih yapmak zorunda kaldı. Kuşkusuz açıkça Rus düşmanı ve NATO yanlısı Yuşçenko'nun gitmesi iyi oldu ancak yerine gelen Yanukoviç kısa sürede onu aratmayacaktır. En azından ekonomik politikaları aynen sürdürecektir.
Ben bu yazıda Ukrayna Komünist Partisi'nin yenilgisinin sebepleri üzerinde durmak istiyorum. Çünkü UKP geçen seçimde aldığı oyların da gerisine düştü. Oysa Rusya ve Ukrayna'da oligarşinin bütün çabalarına karşın düzgün bir komünist adaya oy vermeye hazır seçmenlerin sayısı bugün Yanukoviç'e oy verenlerden az değil. Bunu nereden mi biliyoruz?
Şuradan: 1996'da Rusya'da ve 1999'da Ukrayna'da yapılan ve çok daha çekişmeli geçen devlet başkanlığı ikinci tur seçimlerinde Rusya'da Züganov % 45 ve Ukrayna'da Simonenko % 38 oy almışlardı. Ancak o zamandan beri her ikisinin de oyları her seferinde azalarak bugünkü düşük düzeylere geriledi. Neden mi böyle oldu? Çünkü maalesef her ikisi de aslında komünizmle ilgisi olmayan, komünist adını tanınmış bir marka gibi taşıyan ve salt bu nedenle partilerinin değiştirmeyen sosyal demokrat liderler. Her ikisi de halka güven vermiyor çünkü her ikisi de sözde muhalefet yapıp gerçekte burjuva düzeni ile uzlaştılar. Hatta uzlaşmanın ötesinde burjuva düzenin bütün kirli oyunlarına burjuva partileri kadar bulaştılar. Züganov para karşılığında oligarkları bile RFKP listesinden parlamentoya ve valiliğe taşıdı. Her ikisi de seçimden sonra hile var dedikleri halde bir kez olsun seçimi boykot etme cesareti gösteremediler. Her ikisi de parlamentoda olmayı önemsedi. Simonenko turuncuların parlamento başkanı Litvin'i destekledi, turuncuların bütçesine evet oyu verdi. Buna karşılık Ukrayna Komünist Partisi turuncuların hükümetinde bakan yardımcılıkları aldı. Bunca oportünizmden sonra Ukrayna halkı tabii ki kendisine güvenmiyor. 1996 Rusya seçimlerinde olduğu gibi 1999 Ukrayna seçimlerinde de oligarşik medya tüm gücüyle komünizm ve iç savaş tehdidi temasını işlemişti. Bu seçimde ise kimse Simonenko ile uğraşmaya tenezzül bile etmedi. Çünkü Simonenko burjuva politikasını kabul etmiş “saygın”, “gerçekçi” ve “nezih” bir politikacı olduğunu göstermişti.
Oysa bu seçimler gerçekten solcu bir aday için çok uygun bir ortamda geçiyordu. Ekonomik kriz ve Timoşenko hükümetinin politikaları burjuva analistlerini bile sola şans vermeye itiyordu. Nitekim bütün burjuva partileri ikiyüzlü bir biçimde sahte sol sloganlar kullandılar. Ancak Simonenko bütün seçim kampanyası boyunca komünist fikirlerin değil sadece kendi reklamını yaptı.
Rusya ve Ukrayna'da Sovyet demokrasisinin bir kalıntısı olan bir seçim uygulaması var: Seçimlerde hiçbir adaya oy vermek istemeyen seçmenler “herkese karşı” hanesini işaretleyebiliyorlar. Sovyet yasalarına göre beli seçimlerde belli bir oranın üzerinde seçmen bu seçeneği işaretlerse o seçim iptal ediliyordu, ancak şimdi sadece göstergesel bir niteliği var. İşte bu son seçimde de % 4,47 gibi azımsanmayacak bir oranda “herkese karşı” oy kullanıldı. “Herkese karşı” oyları en çok Dnepropetrovsk'tan çıktı ki bu da anlaşılır bir şey, Dnepropetrovsk solun güçlü olduğu yerlerden biri. Fakat onlar da Simonenko ve partisinden umut kesmiş olacaklar ki bütün adaylara karşı oy kullandılar.
Üstelik bu seçimlerde Simonenko'nun solda ciddi bir rakibi de yoktu. Üstelik bu seçimde UKP birkaç “solcu” partiyle bir Sol Blok kurmuştu. Ancak bu blokun kendisi UKP yönetiminin oportünizminin başka bir görünümü oldu: Gerçekte anlamda devrimci, Leninist gruplar ve hatta ılımlı sosyalist Natalya Vitrenko'nun partisi bile bloka davet bile edilmedi, buna karşılık turuncuların eski eğitim bakanı Stanislav Nikolayenko'nun partisi, oligark Vasili Volga ve sosyal demokratlar bloka girdi. Böyle bir blokun programı da sosyal demokrasiden ötesi değildi. Nitekim Vasili Volga açıkça beyan etti: “Blokun programı çağdaş sosyal demokrasinin programıdır”.
Sonuçta bir kez daha görüldü ki Rusya'da ve Ukrayna'daki mevcut oportünist KP yönetimleri sosyalist seçeneğin önündeki en büyük engeldir.
[email protected]