Vatandaşın cebinden şirketin kasasına: Uçmayan yolcu için 26,6 milyon avro ödedik

Yap-İşlet-Devret modeliyle inşa edilen Kütahya Zafer Havalimanı’nda devletin şirkete vaat ettiği 'garantili yolcu' sayısına ulaşılamadı. Devlet, bu nedenle müteahhit firmaya beş yılda 26.6 milyon avro (yaklaşık 160 milyon lira) ödedi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Kütahya'daki Zafer Havalimanı'da “garantili yolcu sayısına ulaşılamadığını” ve bunun için de devletin şirkete beş yılda, iç hat giden yolcu için 5 milyon 799 bin 246 avro, dış hat giden yolcu için de 20 milyon 892 bin 380 avro olmak üzere toplam 26 milyon 691 bin 626 avro  ödediğini açıkladı.

Bakan Turhan, “Yap-İşlet-Devret modelinin kabul edilen temel prensibi, bölgenin havalimanı ihtiyacının tespitinin doğru yapılması ve bu tespit neticesinde özel sektörün projeye dahil edilebilmesi isteniyor ise, risklerin ve getirilerin yüklenici ile idare arasında optimal seviyede dağıtıldığı bir finansman yapısının kurulmasıdır” dedi.

Turhan, uzun dönemde bu havalimanının 1 milyar liranın üzerinde tasarruf sağlayacağını da savundu. Bu arada 2012-2016 yılları arasında 4 milyon 73 bin 18 yolcu garantisi verilmesine rağmen 170 bin 534 yolcu havalimanını kullandı. Yani garanti sayısının sadece yüzde 4'ü gerçekleşti.

Bakan Turhan, CHP Kütahya Milletvekili Fazıl Kasap'ın önergesine verdiği yanıtta, Yap-İşlet-Devret kapsamındaki altyapı  projelerine “garanti” olarak ödenen para miktarını da açıkladı. Buna göre, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle ihale edilen projelerde garanti ödeme miktarı 2017'de 3 milyar 403 milyon 6 bin 450 lirayı buldu.

Bakan Turhan'ın verdiği bilgiye göre Avrasya Tüneli için 2017'de şirkete, garanti kapsamında 123 milyon 718 bin 819 lira ödendi. Avrasya Tüneli için yıllık araç geçiş garantisi bulunuyor ve bu garantinin miktarı her yıl binde 5 oranında artış gösteriyor.

YİD projeleri çerçevesinde, 2018 yılı itibariyle garanti altı gerçekleşmeler için Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü tarafından özel sektöre 50 milyon 189 bin 621 avro garanti ödemesi yapıldı. Özel sektör tarafından ise DHMİ'ye, garanti üstü gerçekleşmeler nedeniyle 360 milyon 466 bin 615 avro ödendi.