Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, bu hafta göreve başlamasından bu yana dördüncü ABD ziyaretini yaptı.
Milei, pazartesi günü Los Angeles'ta düzenlenen Milken Enstitüsü Küresel Konferansı'ndaki konuşmasında birçok uluslararası şirkete Arjantin'e yatırım yapma çağrısında bulunurken, konferansın bir diğer konuşmacısı olan ABD'li milyarder Elon Musk'a övgülerde bulundu. Milei, konuşmasında "Arkadaşım Elon Musk'ın Mars'a ayak basma çabasını kutlamadan edemem" dedi.
Gündeminde sürekli ABD'li girişimcilerle toplantılar olan Milei'nin burada yapmak için en çok sabırsızlandığı görüşme, Elon Musk'la bir ay içinde ikinci kez yaptığı toplantıydı.
Musk da konferansın ilk gününde, kendisinin de sahibi olduğu X platformunda, Milei'le birlikte, her ikisinin de başparmaklarını havaya kaldırdığı bir fotoğraf paylaştı. Musk, paylaşımında "Arjantin'e yatırım yapmanızı öneriyorum" dedi.
Bu, Arjantin'in büyük lityum rezervleriyle ilgilenen Musk'ın, Milei'yle bu yıl yaptığı ikinci toplantı oldu.
Arjantin Devlet Başkanı, şu ana kadarki görev süresi boyunca Musk'ı ülkedeki yatırım öncülerinden biri olmaya teşvik etmesiyle dikkat çekiyordu.
Musk'ın Latin Amerika'daki doğal kaynaklar sevdası
Musk'ın doğal kaynakların kendisini daha da zenginleştirebileceği Latin Amerika'da sağ iktidarlarla iyi ilişkiler kurma çabası dikkat çekiyor. Musk, bu ülkelerdeki sağ hükümetlerle olan fikir birliğini ifade etmekten çekinmiyor.
ABD'li milyarder, geçtiğimiz ay “Venezuela'nın büyük bir doğal kaynak zenginliği var. Eğer Chávez, hükümetin rolünü aşırı sosyalizme yükselterek ekonomisini yok etmeseydi, ülke çok müreffeh olurdu” diye paylaşımda bulunmuştu.
Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro'nun ana rakibi olan ancak seçimlerde aday olması yasaklanan Amerikancı muhalefet lideri María Corina Machado da, Musk'ın gönderisini alıntılayarak, "özgürlük ve demokrasi için" savaştıklarına dair kendisine bir mesaj vermişti.
Machado, "Maduro'nun diktatörlüğünü aştığımızda, Venezuela'nın muazzam doğal kaynak zenginliği, ülkeyi yeniden inşa etmek ve modern piyasa ekonomisine ve hukukun üstünlüğüne sahip, tüm sektörlerde küresel yatırıma açık müreffeh bir ülkeye dönüştürmek için kullanılacak" diye yazmıştı.
Musk, Şubat ayında yaptığı bir paylaşımda da El Salvador'ın sağcı devlet başkanı Nayib Bukele'nin Washington yakınlarında düzenlenen bir toplantıda yaptığı konuşmaya değinmişti. Musk, Bukele'nin ABD'de suç ve uyuşturucu ticareti tehlikesi konusunda uyardığı bir bölüm hakkında yorum yaparak "Haklı" demişti.
ABD'li milyarder, Javier Milei geçen yılki seçimi kazandığında da X hesabından, "Refah Arjantin'e ulaşmak üzere" demişti. Milei de, kendisine "Konuşmalıyız Elon" diye yanıt vermişti.
Musk, çevrimiçi uydu internet şirketi Starlink üzerinden Latin Amerika pazarını ele geçirmek istiyor. Firma, halihazırda Şili veya Brezilya gibi ülkelerde faaliyet gösteriyor. Musk, yeni bir Tesla fabrikası kurmak üzere Meksika'yla da bir anlaşma imzalamıştı.
Bolivya ve Şili'yle birlikte “Lityum Üçgeni”nin bir parçasını oluşturan Arjantin, Musk'ın elektrikli aracı için bir "altın madeni" niteliğinde. "Beyaz altın" olarak da adlandırılan lityum, elektrikli araçlara pil üretimi için gerekiyor.
Brezilyalı faşistlerin de yeni kahramanı oldu
Brezilya'nın faşist eski devlet başkanı Jair Bolsonaro'nun destekçileri, hakkında soruşturma yürütülen eski liderlerini desteklemek Rio de Janeiro'da birkaç hafta önce sokaklara çıkmıştı.
Bolsonaro'nun destekçilerinin, eski devlet başkanının yanı sıra Musk'a destek için de birçok pankart açmaları ve slogan atmaları dikkat çekmişti.
Musk, geçtiğimiz ayı "Bolsonaro'nun baş düşmanı" olarak görülen yüksek mahkeme yargıcı Alexandre de Moraes'i alt etmek için sahibi olduğu sosyal medya platformu X'i kullanarak geçirmişti.
Nisan başından bu yana Moraes'i hedef alan Musk; "Brezilya'nın Darth Vader'ı" dediği yargıcın eylemleri için "acımasız bir diktatörünkü gibi" benzetmesinde bulunmuştu.
X'ten paylaşım yapan Musk, "Bu yargıç Brezilya anayasasına ve halkına küstahça ve defalarca ihanet etti. İstifa etmeli ya da görevden alınmalı" ifadelerini kullanmıştı.
Moraes, 8 Ocak 2023'te başkent Brasília'daki sağcı ayaklanmadan önce hazırlandığı iddia edilen darbe planını inceleyen bir soruşturma da dahil olmak üzere, eski devlet başkanını hapse attırabilecek çeşitli soruşturmaları yürütüyor.
Bolivya'daki 'lityum darbesi' itirafı
Musk'ın, 2020 yılında ABD'nin Bolivya'da Morales iktidarına karşı gerçekleştirilen askeri darbeyi sahiplenen mesajı da hâlâ akıllarda.
O dönemki ABD seçimleri ile ilgili bir tartışmada "hükümetin bir destek paketi daha yayımlaması halkın yararına olacak bir şey değildir" mesajı yayımlayan Musk'a yanıt veren bir ABD yurttaşı "Halkımızın yararına olmayan bir şey nedir biliyor musunuz? Siz oradaki Lityum'u yağmalayasınız diye ABD hükümetinin Bolivya'da bir darbe örgütlemesi" diye yazmıştı.
Musk'ın yanıtıysa pişkin bir emperyalistin cüretini yansıtıyordu:
"Biz kime istersek darbe yapacağız! Buna alışın."
Milei'nin yabancı sermaye arayışı
Milei'nin Davos Forumu'ndaki ilk konuşmasından bu yana yaptığı açıklamalar, patronları "kahramanlar" olarak nitelendiren ve onları 21. yüzyılda sosyalizme karşı savaşmaya çağıran devlet başkanının üzerine küresel ilgiyi yoğunlaştırdı.
Milei'nin bu son ABD gezisinin amacı yine açıktı: Kendi kamu düşmanı ekonomi programını duyurmak ve yabancı sermayeyi Arjantin'e çekmek.
Milei, son olarak Los Angeles'ta toplanan girişimcilerden Arjantin'i "21. yüzyılın yeni Roma'sına" dönüştürmeye yardımcı olmalarını istedi. Milei onlara "Arjantin'in Batı'nın yeni Mekke'si olmak için gerekli tüm koşullara sahip olduğu" güvencesini verdi.
Pazartesi günü Milei'nin Milken Enstitüsü'ndeki üslubu, çok benzer bir konuşmayla bir kez daha dikkat çekti. Arjantin Devlet Başkanı'nın görüşüne göre Arjantin, benzeri görülmemiş bir kesintiyle durdurduğu onlarca yıllık kamu harcama politikaları nedeniyle yoksullaştı. Devlet Başkanı, ülkesinin, kendisini dünyanın büyük güçleriyle aynı seviyeye getirecek bir ekonomik yakınlaşma sürecini başlatmak için artık her şeye sahip olduğunu iddia etti.
Bu fikirler, Milei'nin beş aylık iktidardan sonra yasama onayına doğru ilerleyen kapsamlı "reform" programının omurgasını oluşturuyor. Arjantin'in Temsilciler Meclisi'nin geçen hafta yeşil ışık yaktığı program şimdi Senato'da tartışılmaya başlandı. Tasarı üst meclisten geçerse Milei, kamu şirketlerini özelleştirmek, devlet kurumlarını kapatmak, iş yasalarını daha esnek hale getirmek ve büyük şirketlere 30 yıl vergi avantajı sağlamak için bir yıl süreyle olağanüstü yetkilere sahip olacak.
Milei, Davos'ta olduğu gibi Los Angeles'ta da bir kez daha Batı'nın "risk altında" olduğu konusunda uyarıda bulundu ve uluslararası liderleri kendisinin yolunu takip etmeye çağırdı. Milei, “Batı kontrol ve dayatmaya yönelirken Arjantin, özgürlüklerini kullanma konusunda vatandaşlarına güvenmeye yöneliyor. Batı açıklara, bürokrasiye, işgüzar hükümete ve ekonomik şamanizme yönelirken, Arjantin aklın yoluna ve sağduyunun fikirlerine dönüyor” diye devam etti.
Kendi ülkesini yalnızca 5 kez gezdi, biri ABD'ye deniz üssü vermek için
Uluslararası arenada önemli bir rol kapmayı arzulayan Arjantin Devlet Başkanı, İsviçre, ABD, İsrail, İtalya ve Vatikan gibi ülkeler başta olmak üzere çok sayıda yurt dışı gezisi yaptı.
Buna karşılık, Milei göreve başlamasından bu yana Arjantin'in 23 vilayetin yalnızca beşini ziyaret etti. Ziyaretlerinden birini Tierra del Fuego'ya yapan Milei'nin buradaki amacı da ABD Ordusu Güney Komutanı lideri Laura Richardson'la görüşmek ve ortak bir deniz üssünün inşasını duyurmaktı.