Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), TÜİK tarafından dün açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi 2012 yılı sonuçlarını değerlendirdi.
DİSK-AR, Şanlıurfa ve Diyarbakır’da umutsuz işsizlerde patlama yaşandığını kaydetti. Geniş tanımlı işsizlik oranı bu bölgede 1 yılda yüzde 25’ten yüzde 31’e yükseldi.
DİSK-AR verilerine göre, Türkiye genelinde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 15,3 olurken, işsiz sayısı ise 4,5 milyon olarak gerçekleşti. Umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dâhil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 9,2 değil, yüzde15,38, işsiz sayısı da 2 milyon 518 bin değil, 4 milyon 512 bin kişi olarak gerçekleşti.
Türkiye’de işgücüne katılım oranının düşük, işsizlik oranının ise yüksek olduğunu kaydeden DİSK-AR, kadınlar için geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 23 olduğunu kaydetti. Gizli işsiz olarak görülen eksik ve yetersiz istihdam edilenler de ilave edildiğinde işsizlik oranı yüzde18,26, işsiz sayısı 5 milyon 355 bin kişi düzeyinde gerçekleşti.
En yüksek artış Şanlıurfa ve Diyarbakır’da
Umudu kesik olduğu için ve diğer nedenlerle işsiz sayılmayanların dâhil edilmesi ile bulunan geniş tanımlı işsizlik oranının bölgelere göre en ciddi şekilde arttığı yer 5,87 puan ile Şanlıurfa ve Diyarbakır bölgesi oldu.
Bölgede umudu kesik işsizlerin oranı yüzde 60 artarak 120 binden 192 bine fırladı. Söz konusu illerde 42 bin işsize karşı son 3 aydır iş aramadığı için işsiz sayılmayan fakat işe başlamaya hazır 212 bin işsiz var. Bu veri ilave edildiğinde bölge için işsizlik oranı yüzde 6,9’dan yüzde 30,9’a fırlıyor.
Geniş tanımlı işsizliğin en yüksek olduğu iller Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt oldu
Geniş tanımlı işsizliğin en hızlı düştüğü bölge ise Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinden oluşan TR21 bölgesi oldu. Geniş tanımlı işsizlik 4,13 puan azalarak yüzde 13,04 oldu.
Geniş tanımlı işsizliğin en yüksek olduğu bölge yüzde 34,36 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt illerinden oluşan TRC3 bölgesi olurken, Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak illerinden oluşan TR33 bölgesi yüzde 7,14 ile en düşük işsizliğin olduğu bölge oldu. Zonguldak, Karabük, Bartın illerinden oluşan TR81 bölgesi de geniş tanımlı işsizliğin 2,98’lik puanla en çok arttığı iller arasında yer aldı.
Geçen yıla göre işsiz kadın sayısı 110 bin kişi arttı
Öte yandan, çalışma çağındaki her üç kadından yaklaşık olarak sadece biri çalışma hayatı içinde. Kriz öncesi döneme göre (2007 yılı) kayıtdışı çalışan kadınların sayısındaki artış 706 bin gibi çok yüksek bir düzeyde gerçekleşti. Son verilere göre, kadınların yüzde 54’ü kayıtdışı olarak çalışıyor.
Yüksekokul mezunu kadınlarda işsizlik oranı Kasım 2012 dönemi için yüzde 16,6 ile erkeklerin yüzde 7,6’lık oranının iki katıdan fazla olarak açıklanmıştı. Bu kategoride yer alan kadınların işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 110 bin kişi artış göstererek 232 binden 342 bine fırlamış durumda. Bu veri yıllık ortalamalar üzerinden hesaplanan değerlere yansımadı. Yine de yıllık ortalamalarda yüksekokul mezunu kadınlarda işsiz sayısı geçtiğimiz yıla göre, işsizlik oranındaki düşüşe rağmen, 26 bin artış gösterdi. Başta umudu kesik olanlar olmak üzere son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmadığı için işsiz sayılmayanların yüzde 53’ü kadınlardan oluştu.
Kayıtdışı istihdam 263 bin kişi arttı
Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmıyor. İşgücüne katılım oranı 2012 yılı için yüzde 50 düzeyinde. İşsiz sayılmayan umudu kesik işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda açığa çıkan bu durum, Türkiye’de işsizliği olduğundan düşük gösteriyor.
Kayıtdışı oransal olarak gerilese de hala kriz öncesi değerlerin üzerinde. 2007 yılı ile karşılaştırıldığında kayıt dışı istihdam 263 bin kişi artmış durumda. Erkekler için aynı dönemde kayıt dışı 443 bin azalırken, kadınlar için 706 bin artmış durumda.
(soL- Ekonomi)