Erbakan’ın Refah Partisi, 8 yıllık zorunlu eğitimin kesintisiz olmasına imam hatip ortaokulları kapatılacağı için karşı çıkmıştır. Refah Partisi’nden türeyen AKP de, hem kesintisiz eğitime hem de 1999’da başlayan katsayı uygulamasına karşı çıkmış, gerçek tam da ters yönde olmasına karşın, katsayı uygulamasıyla meslek liselilerin mağdur olduğu edebiyatına başlamıştır.
AKP, genel ve mesleki eğitimdeki gelişmeleri Avrupa Birliği (AB) destekli ve yönlendirmeli projelerle gerçekleştirmeye başlamıştır. 2005-2006 eğitim öğretim yılından bu yana uygulanan “Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi” (MEGP) bunlardan biridir. Bu projeyle 9. sınıf tüm liselerde ortak olmuş, mesleki dersler 10. sınıfta başlatılmış ve tüm liseler 4 yıla çıkarılmıştır. Yine AB’nin desteği ve yönlendirmesiyle 2012’de de, Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Geliştirilmesi Projesi (METEK) başlatılmıştır. AB’nin/Batının desteğiyle uygulanan projeler, Türkiye eğitim sistemini liberal ekonomiye uyumlu hale getirmek içindir.
1992’den itibaren gündeme gelen mesleki yeterlikler konusu, MEGEP ile yeniden gündeme gelmiştir. Ülkemizde verilecek tüm mesleki ve teknik eğitimin uyması gereken standartları belirlemek üzere ve AB ile uyumlu Ulusal Mesleki Yeterlik Sistemini kurup işletmek için 21.9.2006 tarih ve 5544 sayılı yasayla Mesleki Yeterlilik Kurumu oluşturulmuştur. 4.4.2015 tarih ve 6645 sayılı KHK ile de bu kuruma Türkiye’nin Yeterlilikler Kurumu adı verilmiştir.
Bakanlık, 4.12.2008 tarih ve 81 sayılı bir genelge ile meslek liselerinde değişikliğe gitmiştir. Anadolu güzel sanatlar liseleri ile spor liseleri birleştirilip “güzel sanatlar ve spor lisesi” adını almıştır. Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan 35 farklı okul, “teknik ve endüstri meslek lisesi” adını almıştır. Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’ne bağlı ve farklı adlar taşıyan 22 okula, “kız teknik ve meslek lisesi” adı verilmiştir. Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı meslek liseleri de, “otelcilik ve turizm meslek lisesi” ve “ticaret meslek lisesi” adları altında birleştirilmiştir.
AKP’lileşen YÖK, 21.7.2009’da katsayı uygulamasını kaldıran bir karar almışsa da, Danıştay bu kararı yürürlükten kaldırmıştır. YÖK’ün 17.12.2009'da aldığı benzeri bir kararı da Danıştay iptal etmiştir. Ancak 12 Eylül 2010 Anayasa değişikliği ile AKP’nin üst yargı organlarında yapılanması sonrasında, YÖK’ün katsayı kararı yürürlüğe girmiştir.
14.9.2011 tarih ve 652 sayılı KHK ile bakanlığın merkezi yapısı büyük değişikliklere uğratılırken, Erkek Teknik Öğretim, Kız Teknik Öğretim ve Ticaret ve Turizm Öğretimi genel müdürlükleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü adı altında birleştirilmiştir. Bu KHK ile Din Öğretimi Genel Müdürlüğüne yeni işlevler yüklenirken, AKP’nin meslek okulu niteliğinde olan imam hatipleri, laik ve bilimsel eğitime karşı öne çıkaracağı belli olmuştur. Bu KHK ile ‘Mesleki ve Teknik Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanlığı’ ile ‘Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu Daire Başkanlığı’ kapatılmıştır.
2-6 Aralık 2014 günlerinde toplanan 19. Milli Eğitim Şurası’nda, “Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin öğretim programları ve ders çizelgelerinden 'Alkollü İçki ve Kokteyl Hazırlama' dersinin kaldırılması; Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinde 10. sınıftan itibaren staj amacıyla tesis ve kurumlara gönderilen öğrencilerin alkollü içki servisi yapılan ya da alkollü içecek hazırlanan bölümlerde staj faaliyeti yapmalarının kaldırılmalı” kararı alınmıştır.
Halk arasında 4+4+4 olarak bilinen 30.3.2012 tarih ve 6287 sayılı yasayla, okula başlama yaşı bir yıl erkene alınmış, ilkokullar 4 yıla indirilip ortaokullar 4 yıl olmuş ve zorunlu eğitim 12 yıla çıkarılmıştır. Zorunlu eğitimde ağırlık genel eğitimde olması gerekirken, bu yasayla meslek liselerine dokunulmadığı gibi imam hatip ortaokulları açılmıştır.
Bakanlık 2013-2014 öğretim yılı başında, 937 genel lisenin tümünü kapatıp 49’unu imam hatibe ve 400 kadarını meslek lisesine ve diğerlerini de Anadolu lisesine dönüştürmüştür. Bakanlık Mayıs 2014’te de, tüm mesleki-teknik liseleri “Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi” ile “Çok Programlı Anadolu Lisesi”ne dönüştürmüştür.
2013 yılında Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) adı verilen sistem getirilmiştir. 2014’ten itibaren TEOG’da başarı gösterenler genel/mesleki Anadolu liselerine gidebilirken, kazanamayan yoksullar, sınavsız öğrenci alan imam hatip liselerine ya da açıköğretime gitmek zorunda bırakılmıştır. AKP Genel Başkanı olan Cumhurbaşkanı’nın isteği üzerine TEOG kaldırılmış, daha çok öğrencinin imam hatibe gitmesini sağlayacak bir düzenlemeyle Liseye Geçiş Sınavı getirilip Haziran 2018’den itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Çizelge 1’de görüldüğü gibi, AKP döneminde 4+4+4 yasası öncesinde, genel eğitim ve dini öğretim 3 kat kadar artarken mesleki eğitim 2 kat artmıştır. 4+4+4 yasasından sonra ise genel ve mesleki resmi liselere gidenler azalırken imam hatiplerle açıköğretime gidenleri sayıları artmıştır.
Çizelge 1. Genel ve Mesleki Eğitimde Sayısal Gelişim
(Kaynak: Okçabol, 2013: ; MEB, 2019)
Devamı haftaya.