Kapak sayfaları dışında 133 sayfa olan ‘2023 Eğitim Vizyonu’nuyla ilgili yazılı belgeyi okuyunca, vizyonun balonluğu daha açık bir şekilde göze çarpıyor.  Belgenin balon niteliği, başlıkta bizim kendi sözcüklerimiz hedef-hayal-düş yokmuşçasına ‘vizyon’ sözcüğünün kullanılması ile başlıyor. 

Belgede kullanılan resimler bile, balon niteliğinde. Belgede 30’a yakın resim bulunuyor. İmam hatiplerle ilgili iki resimde, kızlar türbanlı, erkek öğrenci yok ve iki erkek öğretmenden biri sakallı. Bir de piyano çalan türbanlı kız resmi var. Diğer resimlerde, kız erkek öğrenciler birlikte, türbanlı kimse yok, erkek öğretmenler sakalsız.

Bu belgeye ulaştığınız adrese bağlı olarak, belgede küçük de olsa farklılıklar görülüyor. Örneğin ‘http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf’ adresinden ulaşılan belgedeki bir cümle “Teknolojiye duyulan ihtiyaç ve pazar koşullarının dayattığı tüketim alışkanlıkları” şeklinde başlıyor. Bu belgeye ‘file:///C:/Users/hp/Desktop/2023.pdf’ adresinden ulaştığınızda aynı cümle, “İnsanlığın teknolojiye duyduğu ihtiyaç ve pazar koşullarının dayattığı tüketim alışkanlıkları” şekline dönüşmüş. Bu dönüşümün nasıl olduğunu anlamak mümkün olmuyor. İnsana, kamuya duyurulduktan sonra de, küçük de olsa belgede oynanmış olduğunu düşündürüyor. 

Talim ve Terbiye Kurulu başkanıyken, Atatürk’ün, “Öğretmenler yeni nesil sizin eseriniz olacaktır” sözü için “Günümüzde bu sözün anlamı kalmadı” gibilerinden bir şeyler söyleyen bakan, belgede, “… vizyonumuzun ana aktörü, Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün de işaret ettiği gibi ‘öğretmen’dir” diyebliyor!

Belgenin 85. sayfasında, “Türkçenin korunması ve geliştirilmesi temel eğitimin omurgası olarak ele alınacaktır” dense de belgenin balonluğu Türkçe kullanımındaki özensizlikten de görülüyor.  Belgede, ekosistem, dijital, hijyen, lokalizasyon, pilotlama, psikosomatik, psikospiritüel, somoto-psikosprittüel ve ontolojik gibi milli eğitim bakanlığı belgesinde yer alması hoş olmayan sözcüklere de yer veriliyor. Herkesin anlayacağı canım Türkçe sözcükler varken, kadim, muhteva, şahit, tecessüm ve telakki gibi eski sözcükler kullanılıyor. Yapılacaklarla ilgili cak’lı, cek’li söylemlerde, Türkçedense yabancı dil konusuna çok daha fazla yer veriliyor. 

Belgenin 51. sayfası, sayfa ortasında yazılmış “Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık” ifadesinden oluşuyor. 52’inci sayfada, “PDR hizmetlerinin eğitim sistemindeki yeri, yapısı, işlevleri ve mevzuat alt yapısı yeniden düzenlenecektir.” cümlesi var. PDR’nin ne anlama geldiği, 53’üncü sayfada ““Millî Eğitim Sistemi”nde çocukların mizaç, ilgi ve yeteneklerine uygun eğitim alabilmelerine imkân veren bir sistem oluşturma çalışmaları kapsamında erken çocukluktan ortaöğretimin sonuna kadar işlevsel bir Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) yapılanması oluşturulacaktır” ifadesinde açıklanıyor. 51’inci sayfadaki “Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık” söyleminin nasıl olup da 53’üncü sayfada “Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik” olduğu bilinmiyor.  

Anayasa profesörü İ. Kabaoğlu, “Anayasa’da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yazmıyor, böyle bir sistem yok” dese de belgede, ‘Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nden söz ediliyor.

Belgede yer alan cak’lı cek’li cümlelerin bir bölümü şöyledir:

• Okullarda “Tasarım-Beceri Atölyeleri” kurulacaktır. … bu atölyeler yeniçağın gerektirdiği problem çözme, eleştirel düşünme, üretkenlik, takım çalışması ve çoklu okuryazarlık becerilerinin kazandırılması için somut mekânlar olarak düzenlenecektir. 
• Okulların Millî Eğitim politikaları ve amaçlarımız doğrultusunda, içinde bulundukları koşul ve öncelikler dâhilinde gelişmelerini sağlayacak bir “Okul Gelişim Modeli” hayata geçirilecektir. …  Bu çerçevede tüm okullarımızın gelişimleri, tüm kademelerde yapılandırılacak “Okul Profili Değerlendirme” Modeliyle izlenecek, değerlendirilecek ve desteklenecektir. 
• Ülke genelinde yönetim ve öğrenme etkinliklerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için okul bazında “Veriye Dayalı Planlama ve Yönetim Sistemi”ne geçilecektir.
• Eğitsel Veri Ambarı üzerinde çalışacak, öğrencilerin akademik verileriyle birlikte ilgi, yetenek ve mizacına yönelik verilerinin de birlikte değerlendirildiği “Öğrenme Analitiği Platformu” kurulacaktır.
• Güvenilir bir işleyişle bütüncül veriler üzerinde çalışılabilmesi için Bakanlık bünyesinde yetkin bir “Veri Denetimi Birimi” kurulacaktır.
• Üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan bilimsel çalışmaları derlemek ve bunlardan sonuçlar ve raporlar çıkarmak için bir birim oluşturulacaktır.
• Bakanlığın ve okul yöneticilerinin ilçe, il, bölge ve ülke çapında okul gelişim planlarını izleyebileceği çevrim içi bir platform oluşturulacaktır.
• Eğitim kaynaklarının planlanmasında okulların kapasitelerinin belirlenmesi amacıyla “Coğrafi Bilgi Sistemi”  kurulacaktır.
• “Veri Bilgilendirme Sistemi” üzerinden yeni bir platform geliştirilecek, bu platformda öğretmen-veli-okul arasında etkileşim kurulması sağlanacaktır.
• Çocuklarımızın her ders ve düzeyde yeterliliklerinin belirlenmesi, izlenmesi ve desteklenmesi için “Yeterlilik Temelli Değerlendirme Sitemi” kurulacaktır.
• Belirlenecek olan sınıf düzeylerinde sistemin ve alınan kararların işleyişini, öğrencilerin akademik çıktıları üzerinden görmek amacıyla herhangi bir notlandırma olmaksızın “Öğrenci Başarı İzleme Araştırması” yapılacaktır.
• Bu bağlamda, günümüzde etkili eğitim sistemlerinin de kullandığı, öğrencilerin yapabilirliklerinin tanımlanarak net bir şekilde ortaya konulduğu “Yeterlilik Temelli Ölçme Değerlendirme Sistemi”, Bakanlığın önemli araçlarından biri olacaktır. 
• Mesleki yeterlilikleri yüksek, başarılı öğretmenler, bilgi ve deneyimlerini artırmaları için yurt dışına gönderilecektir.
• Okul yöneticiliğine atamada, yeterliliklere dayalı yazılı sınav uygulaması ve belirlenecek diğer nesnel ölçütler kullanılacaktır.
• Öğretmen ve okul yöneticilerimiz için Yatay ve Dikey Kariyer Uzmanlık Alanları Yapılandırılacaktır.
• Elverişsiz koşullarda görev yapan öğretmenlerimiz ve yöneticilerimiz için teşvik mekanizması kurulacaktır.
• Ücretli öğretmenlerimizin ücretleri iyileştirilecektir.
• Okulun kendi koşullarında gelişimini desteklemek için her okula “Okul Gelişim Planı” hedefleriyle uyumlu okul gelişim bütçesi verilecektir.
• Özel gereksinimli çocuklarımıza özel eğitim hizmetinin yaygınlaşması için mobil platformlar kurulacaktır.
• Etkin koordinasyonunun gerçekleşmesi amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı yönetiminde kurumlar arası bir izleme ve uygulama mekanizması oluşturulacaktır.
• Özel eğitim gereksinimi duyan her çocuğumuza ulaşmak için taşınabilir eğitim setleri oluşturulacak ve eğitimsiz çocuk bırakılmayacaktır. İhtiyaç duyan aile ve çocuklara evden eğitim konusunda gerekli altyapı oluşturulacaktır.
• Millî Eğitim Bakanlığı ve üniversiteler arasındaki iş birlikleri kapsamında Zekâ ve Yetenek Tanılama (Değerleme) İzleme Merkezleri ve Noktaları oluşturulacaktır.
• Öğretim kademelerinde özel yetenekli bireylere yönelik seçmeli ders stratejisi geliştirilecektir.
• Farklı okul türleri ve programlarına göre çocukların öncelikle gereksinim duyduğu beceriler geliştirilecektir.
• Zorunlu Seçmeli yabancı dil dersleri ihtiyaçlar doğrultusunda tanzim edilecektir
• Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerindeki içerik havuzunu genişletmek üzere ulusal ve uluslararası yayıncılardan yenilikçi dijital kaynaklar temin edilecektir.
• Bir “Ulusal Yabancı Dil Eğitimi Konseyi” oluşturulacaktır.
• Merkezî Sınavlar Komisyonu kurulacaktır.
• Eğitim Malzemeleri Komisyonu kurulacaktır.
• Şartları elverişsiz okullarda erken çocukluk eğitimi alan çocukların beslenme ihtiyacı karşılanacak, ailelere materyal desteği sağlanacaktır.
• Okulun ve çocukların, bulundukları mahallenin bir parçası olarak geliştirilmesi için kayıt bölgelerinde okul-mahalle spor kulüpleri kurulacaktır.
• Tam gün eğitim yapılan, koşulları elverişsiz yerleşim yerlerindeki okullardan başlayarak, çocuklara öğle yemeği verilmesi sağlanacaktır.
• İkili eğitim tümüyle kaldırılacaktır.
• Mesleki ve teknik eğitim okullarında üretilen başarılı projelere mikro kredi sağlanacaktır.
• Kariyer rehberliğine yönelik alan ve dal seçim süreci için “Genel Beceri Test Seti”  geliştirilecektir.

Bu cek-cak’ları okuyan, ister istemez, “Atma bire Debreli Hasan din kardeşiyiz” diyesi oluyor. 

Yukarıda bir bölümüne yer verilen cek-cak’lar, şu anda uygulanan durumlar dahil hemen her şeyi içerse de, kadrolu öğretmenlerin maaşlarının iyileştirilmesi ile yüzbinlerce öğrenciyi ilgilendiren taşımalı eğitim ve bileşik sınıfların kaldırılmasıyla ilgili çek-cak’ları içermiyor. Bu cek-cak’ların üç yılda gerçekleşmesi, tüm bütçe eğitime ayrılsa ve bakan konuşmaya zaman ayırmasa bile mümkün görünmüyor.  Bu belge, cel-cak’larıyla eğitsel bir belgedense, daha çok, partilerin seçim bildirgelerine benziyor. 

Not: Balonun devamı haftaya!

[email protected]