16 Nisan’da neden HAYIR demeliyiz? (1)

16 Nisan halk oylamasında HAYIR demek için, sadece Cumhuriyetin kuruluş yıllarında yapılmak istenenlerle günümüzde olanları karşılaştırmak yetiyor.

Örneğin 29 Ekim1923’te Cumhuriyet ilan edilince bakanlık, “Eğitim Andı” adlı bir genelge yayımlıyor. Bu genelgede eğitimin amacı kısaca, halkçı, devrimci, laik ve bilimsel bilgilerle donanmış cumhuriyetçi yurttaşlar yetiştirmek olarak açıklanıyor (Bkz. Ö. Ozankaya, Cumhuriyet çınarı, 1995, Kültür Bakanlığı.)

Bilindiği gibi Cumhuriyet ilanından hemen sonraki önemli gelişim ve dönüşümlerin bir bölümü 1924 yılında yaşanmıştır. 3 Mart 1924 günü üç devrim yasası birden kabul edilmiştir. O gün çıkarılan 429 sayılı yasa ile Din İşleri ve Vakıflar Bakanlığı (Şeriye ve Evkaf Vekaleti) ile Genelkurmay Bakanlığı (Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaleti) kaldırılmış, bunların yerine bakanlar kurulunun dışında kalacak şekilde sırasıyla Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) ile Genelkurmay Başkanlığı oluşturulmuştur.  430 sayılı Öğretim Birliği (Tevhid-i Tedrisat) yasası ile Din İşleri ve Vakıflar Bakanlığı’nca ya da yerli/yabancı vakıflar tarafından yürütülen tüm okullar Eğitim Bakanlığı’na bağlanmış, sıbyan mektepleri ile medreseler kapatılmış, bilimsel ve halkçı eğitimin önü açılmıştır. Kapatılan medreselerden 29’u, Sünni-Hanefi kesimin dini hizmetlerini yerine getirecek imamları yetiştirmek üzere imam hatip okuluna ve bir tanesi de ilahiyat okuluna dönüştürülmüştür. Aynı gün çıkarılan 431 sayılı yasayla da, hilafet kaldırılıp Osmanlı hanedanı yurt dışına gönderilmiştir. Bilindiği gibi bu üç yasa, Anayasa’ya göre değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek devrim yasalarıdır.

13 Mart 1924′de kabul edilen 439 sayılı yasa ile orta dereceli okul öğretmenlerinin mesleki güvenceleri sağlanmıştır. 

24 Ağustos 1924’te Türkiye Öğretmenler Birliği Kongresine M. Kemal’in şu sözleri damga vurmuştur: “Muallimler! Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakar muallim ve mürebbileri, sizler yetiştireceksiniz. Ve yeni nesil sizin eseriniz olacaktır. ...Cumhuriyet, sizden ‘fikri hür, vicdani hür, irfanı hür’ nesiller ister.” 22 Eylül 1924’te Samsun’da öğretmenlere hitaben de “En hakiki mürşit ilimdir” demiştir.

1924’te Topkapı Sarayı müze haline getirilmiş, Etnografya Müzesi ve Güzel Sanatlar Akademisi açılmış, Darülfünun’a tüzel kişilik[1] tanınmıştır. İlk çocuk hakları bildirgesi, 1917 yılında, Ekim Devriminin ardından Moskova’da gündeme gelmiş ve 1924 yılında Milletler Cemiyeti, Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi’ni[2] kabul etmiş ve aynı yıl Türkiye de bu bildirgeyi imzalamıştır.

Ancak günümüzde, Cumhuriyetin tüm kazanımları bir bir yok edilmektedir. Eğitimin amacı,  halkçı, devrimci, laik ve cumhuriyetçi yurttaşlar yetiştirmek yerine cemaatlere kapılanmış, padişah/halife hayran kul yetiştirmeye dönüşmüştür. Cumhuriyet geleceğin insanını yetiştirmeyi amaçlamışken günümüzde geçmişe dönük insan yetiştirilmeye kalkışılmıştır.

Günümüzde, DİB Sünni kesime yönelik dini hizmetleri yerine getirecek bir kurum olmaktan çıkarılıp topluma dinsel yaşamı dayatan temel bir kurum haline getirilmiştir. Diyanetin bakanlığa dönüştürülmesi an meselesidir. OHAL uygulamasıyla kuvvet komutanları savunma bakanına bağlanarak genelkurmay başkanlığı göstermelik bir konuma düşürülmüştür. Dolayısıyla 429 sayılı devrim yasası, günümüzde yok hükmündedir.

Günümüzde, imam hatipler ana akım okulu haline getirilmiştir. Laik ve bilimsel eğitimden uzaklaşılmıştır. 2015’te kurulan Türkiye Uluslararası İslam, Bilim ve Teknoloji Üniversitesini Güçlendirme Vakfı’na, DİB’e ve 2016’da kurulan Türkiye Maarif Vakfı’na, bakanlığa alternatif eğitim etkinlikleri düzenleme yetkisi verilmiştir. Ayrıca sıbyan mektebi ve medrese adı verilen ne olduğu belirsiz kurumların açılmasına göz yumulmaktadır. Bu gelişmeler, 430 sayılı öğretim birliği yasasının da yok hükmüne indirgendiğini göstermektedir.

Günümüzde, ilgili yasa ve yönetmeliklerde yapılan değişikliklerle, AKP yandaşı olmayanların öğretmen olarak atanması ve öğretmen olarak çalışması neredeyse imkansız hale getirilmiştir.  

Günümüzün yetkilileri, en hakiki mürşidin bilim değil, inanç olduğunu sanmakta ve bu anlayışı topluma dayatmaktadırlar. Öğretmenin “fikri hür, vicdanı hür ve irfanı hür” nesiller değil de, “dininin ve kininin davacısı olacak” nesiller yetiştirmesini istemektedirler.

Günümüzün yetkilileri, tarihi gerçeklerle resim, müzik, heykel ve tiyatro gibi güzel sanatları yadsıdıkları gibi, çocuk haklarını da yadsımaktadırlar. Son yıllarda, kayıp çocuk sayısı tavan yaptığı gibi, çocuklara yönelik cinsel istismar da, çocuk yaşta evlendirmeler de tavan yapmıştır. TEOG’da başarı gösteremeyen çocuk, imam hatip ya da açık lise gibi hiç istemediği alanlarda okumak zorunda bırakılmıştır.

16 Nisan halkoylamasında evet çıkması durumunda, başkan olacak kişi, padişah ve halife yetkileriyle donatılmış, dolayısıyla 431 sayılı yasa da rafa kalkmış olacaktır.

Bizi biz olmaktan çıkaracak gidişatı engellemenin ve çocuklarımızla geleceğimize sahip çıkmanın yolu, 16 Nisan’da HAYIR demekten geçmektedir.

 

[email protected]

[1] Hukukta, kendine özgü bir varlığı ya da belirli bir amacı bulunan kurumlara verilen ad. 

[2] Bu bildirge Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 20 Kasım 1959 tarihinde BM Çocuk Hakları Bildirisi olarak güncellenmiş ve 20 Kasım 1989 tarihinde de, BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme haline getirilmiştir.