Salgının ilk beş günündeki veriler Türkiye’nin salgının yıktığı İtalya’yı bile geride bırakabileceğini gösteriyor.
AKP hastalığın ülkemize girişini engellemekle övünüyordu. Oysa işin gerçeği, başlangıç aşamasında virüsün sessizce yayılması ile yeterli sayıda test yapılmıyor olmasıydı. Bir yandan test sayısının artışıyla, bir yandan da sağlık kurumuna başvurmayı gerektirecek ciddiyetteki klinik durumların ortaya çıkmasıyla birlikte durum değişti.
TÜRKİYE VAKA SAYILARINDA ÖNDE
Salgının başlangıç tarihi olarak ilk yerli vakanın saptandığı tarihi alıyoruz. Bu, Türkiye için 18 Mart’a denk geliyor. Aşağıdaki tablo ve grafikte her ülkede salgın başlangıç tarihini izleyen ilk beş gün için vaka sayılarını veriyoruz. (DSÖ günlük durum raporlarından hazırladık.)
TÜRKİYE HASTALIK HIZINDA DA ÖNDE
Bir de aynı dönem için hastalık hızının değişimini karşılaştıralım. Zira ülkelerin nüfusları birbirinden farklı ve bu nedenle tek başına vaka sayıları üzerinden yapılacak bir değerlendirme yanıltıcı olur. Aşağıdaki tabloda da bunu gösteriyoruz. (Yine DSÖ günlük durum raporlarından hesapladık.)
ALMANYA'DA ÇOK DAHA FAZLA TEST YAPILMIŞ OLMASINA RAĞMEN VAKA SAYISI VE HIZ DÜŞÜK
Bu değerlendirmeye, diğer ülkelerin de salgının başlangıcında Türkiye’den daha az sayıda test yapmış oldukları için vaka sayılarının ve hastalık hızlarının düşük olduğu yönünde bir itirazda bulunulabilir.
Öyle değil.
Sağlık Bakanı 22 Mart gününe kadar 22 bin 345 test yaptıklarını açıkladı. (1) Bu sayıyı salgının ilk beş gününde yapılmış olarak kabul ettiğimizde (Oysa öyle değil, elimizde Türkiye’nin 9 Mart tarihine kadar 940 test yapmış olduğuna dair veri var (2), yani 22 bin 345 test salgının ilk beş gününden önce yapılmış olanları da içeriyor) günlük test sayısının 4 bin 469 olduğunu buluruz.
Almanya ise 15 Mart tarihine kadar, yani salgının başlangıcından itibaren 17 gün içinde (Almanya’da da salgın öncesinde yapılmış testler bu sayının içinde yer alıyor olabilir) 167 bin test yaptı (3): Günlük test sayısı 9 bin 824.
Kısaca daha fazla test yapmış, yani vaka yakalamak konusunda daha titiz davranmış Almanya’da vaka sayısı ve hastalık hızı Türkiye’den çok daha düşük.
Ama beklenen zaten budur: Test yapar, vaka saptar, tedaviye alırsınız. Aynı anda vakaların temaslılarını belirler, izole eder, izlersiniz.
Aksi taktirde salgın yayılır.
1-https://www.milliyet.com.tr/gundem/saglik-bakani-fahrettin-koca-twitterd...
2-https://www.worldometers.info/coronavirus/covid-19-testing/
3-https://ourworldindata.org/coronavirus-testing-source-data
