İZBB'nin kesinti yapıldığını duyurduğu İller Bankası'ndan 2023 yılında gelen para belediye gelirinin sadece yüzde 13'ü. Personel giderinin gelirler içerisindeki payıysa daha az.
Aslı İnanmışık
31 Mart 2024 yerel seçimleri sonrası İzmir Büyükşehir Belediyesi (İZBB) Başkanı seçilen Cemil Tugay, göreve gelir gelmez işçi düşmanlığı yapacağının sinyallerini vermişti. Hemen ardından da listeleri hazırladı ve ilk olarak İzenerji ile İzdoğa şirketlerinde çalışan işçiler işten çıkarıldı.
Şirket çalışanlarına kötü muamele işten çıkarmayla sınırlı kalmadı. Hakkını arayan işçinin ayağı Tugay’ın koruma aracı tarafından ezildi.
"Tasarruf" iddialarıyla yapılan işten çıkarmalar bir yandan devam ettirilen işe alımlara rağmen sürdü. Ardından belediye ile kamu emekçilerini temsil eden Tüm Bel-Sen arasındaki toplu sözleşme süreci tıkandı. Belediye yönetimi çalışanların eline geçen ücreti düşürecek bir teklifte bulunarak sosyal denge tazminatının yarıya düşürülmesini istemişti böylelikle kamu emekçileri eyleme başladı.
Tugay eyleme başlayan işçileri tehdit etti, "Toplu sözleşme imzalanmazsa kazanılmış haklar da tehlikeye girer" dedi.
Karşıyaka Belediye Başkanı olduğu dönemde de çalışanların hakları için eylem yaptığı Cemil Tugay'ın işçi düşmanlığı en son taşeron çalışanları tehdidiyle devam etti.
İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne ait tuvalet ve bebek bakım merkezlerinin temizliğini ve bakımını yapan Eseray Temizlik Şirketi'ne bağlı taşeron işçiler yılın son günlerinde iş bırakarak “güvenceli iş” talebiyle direnişe geçmişti. Eylemlerinin 4. gününde İzmir Sanat binası önünde seslerini duyurmaya çalışan işçilere Tugay, "Burada durmaya devam ederseniz sizi orada da çalıştırmam" demişti. Dediğini yaptı, işçileri işten attırdı. Sonra da belediyeden "Bizi ilgilendirmez" açıklaması yapıldı.
Tugay'ın işçi düşmanlığındaki istikrarı
Cemil Tugay önceki gün bir açıklama yaparak İller Bankası’ndan belediyeye aktarılan paydan 1,6 milyar TL’lik kesinti yapıldığını duyurdu. Kesintiyi belediyenin acil ihtiyaçlarından ve emekçilerinden payından yapmayı tercih eden Tugay, "ödeme programlarının öngörülemeyen şekilde değiştiğini" söyledi:
"Bu durum, iştirakimiz 32 şirketten 3’ünde 7 Ocak’ta yapılması gereken ücret ödemelerinin üç iş günü ertelenmesine yol açmıştır. 29 şirketimizde çalışma arkadaşlarımızın birikmiş ikramiye, aile yardımı ve diğer hakları ile Aralık ayı ücretlerine ilişkin 7 Ocak’taki ödemelerinin yapılması talimatı bankalara verilmiştir. Diğer 3 şirketteki çalışanlarımızın, eksik yatırılan 7 Ocak ücretleri takip eden üç iş günü içerisinde ödenecektir."
İşçiler bu karara hemen iş bırakmayla yanıt verdi.
Yaklaşık 6 bin işçi iş bıraktı. Maaşlarının geç ödenmesi ve alacakları nedeniyle iş bırakan işçiler, "Hakkımız olanı istiyoruz" sloganları atarken, İZBB Başkanı kendisinden beklendiği üzere eyleme katılanlar hakkında tutanak tutulmasını istedi. Ancak işçiler eyleme bugün de devam etme kararı aldı.
Kesinti yapılan payda personel gideri yüzde kaçtı?
AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "silkeleme" talimatı sonrası atılan bu hukuksuz adımın karşılığında bir kriz oluştuğunu her fırsatta duyuran belediye, faturası emekçilere kesmeye çalışıyor.
Ancak İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin aldığı gelirlere ve bu gelirler içerisindeki dağılıma bakınca tablo başka bir şey anlatıyor.
Buna göre yönetimin 1,6 milyar TL’lik kesinti yapıldığını duyurduğu İller Bankası'ndan 2023 yılında gelen para belediye gelirinin sadece yüzde 13'ü.
Personel gideri ise aynı yıl toplam gelirlerin yalnızca yüzde 8,2'si.
Yani kesintinin içerisindeki personel gideri payı oldukça düşük. Buna rağmen öncelikle işçilerin maaşları geciktiriliyor.
Bu tablo aslında Cemil Tugay'ın emek düşmanlığının çarpıcı bir göstergesi.
Belediye bütçesinden hukuksuz kesinti yapılması bir yana, ortada çözülemeyen bir kriz var mı bilinmez ama kamu yararına ve emekçilerin çıkarına adımlar atılmadığı kesin.
Belediye CHP'li olsa da fark etmiyor, işçiler yine ilk önce gözden çıkarılan oluyor.
