Emperyalizmin Türkiye ve Ortadaoğu’daki karargâhı konumunda olan İncirlik Üssü, ülkemiz siyasetinde hep tartışma konusu oldu. Demokrat Parti’den başlayıp AKP’ye uzanan tüm Amerikancı, piyasacı, gerici patron partileri İncirlik’in hamisi olurken, solcular hep İncirlik’in kapatılmasını savundu.
Amerikancı iktidar partileri, zaman zaman da İncirlik Üssü’nü bir koz, bir pazarlık payı olarak kullandılar. ABD’yle ilişkilerin gerilimli olduğu dönemlerde İncirlik Üssü masada hep bir pazarlık unsuru olarak kaldı, “kapatırım-kapatamazsın” kavgasının malzemesi oldu.
AKP’li Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “Vatandaş soruyor, İncirlik Üssü kimin? Biz de bu durumu sorguluyoruz” şeklindeki sözleri, kamuoyunda “İncirlik Üssü kapatılacak mı” sorusunu gündeme getirdi.
İNCİRLİK 1970'LERİN ORTASINDA DA 3 YIL KAPALI KALMIŞTI
İncirlik’in kapatılması tartışması yeni değil.
İncirlik Üssü 1970’lerin ortalarında da bir süre kapatılmış, 1978’de yeniden açılmıştı.
Olay şöyle gelişmişti:
ABD yönetimi, 1971'de Nihat Erim hükümeti tarafından konulan haşhaş ekim yasağını kaldıran Bülent Ecevit hükümetine karşı bir soğukluk, bir mesafe duyuyordu. Var olan bu mesafeye, bir de Ecevit hükümetinin Kıbrıs’a yönelik harekâtı eklenince, iki ülke ilişkileri iyice gerginleşti.
Kıbrıs harekâtı sonrasında Amerikan Kongresinde bir grup, Türkiye’ye silah ambargosu uygulanması için girişimlerde bulundu. Gerekçe olarak da, ABD’nin Türkiye’ye savunma amacıyla verdiği silahların Kıbrıs’ta kullanıldığını gösterdiler. Bu arada Kongre'de çıkacak herhangi bir ambargo kararını veto edeceğini ifade etmiş olan Başkan Nixon ise Watergate Skandalı yüzünden istifa etmişti. Sonuçta Amerikan Kongresi 5 Şubat 1975'te Türkiye'ye yönelik silah ambargosu kararı aldı.
Türkiye'nin buna ilk yanıtı bir hafta sonra “Kıbrıs Türk Federe Devleti”nin kurulduğunu ilan etmek oldu. Daha sonra 25 Temmuz 1975'te Türkiye ABD'ye verdiği bir nota ile 1969 tarihli Türkiye-ABD Savunma İşbirliği Anlaşmasını askıya aldığını ve ülkedeki bütün Amerikan üs ve tesislerinin Türk Silahlı Kuvvetlerinin kontrol ve gözetimi altına girdiğini açıkladı.
1975 TEMMUZUNDA İNCİRLİK'İ KAPATAN HÜKÜMET 1976 MARTINDA ABD'YLE ANLAŞMA İMZALADI
Ancak Türkiye’nin Amerikancı iktidarları, patronlar düzeni ABD’yle gerilim daha fazla sürdüremezdi. İki ülke arasında yeni bir uzlaşmaya varıldı, 26 Mart 1976'da yeni bir Savunma İşbirliği Anlaşması imzalandı. Ancak bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi, silah ambargosunun kalkması şartına ve Kongre onayına bağlanmıştı. Temmuz 1978'de Rauf Denktaş'ın Maraş bölgesine 35 bin Rum göçmenin kabul edileceğini açıklamasıyla yumuşayan hava ve Başkan Jimmy Carter'in girişimleri sonucu ambargo 26 Eylül 1978'de kaldırıldı.
İncirlik Üssü yalnızca 3 yıl kadar kapalı kalmış oldu. Kapalı kaldı ama bu süre zarfında bile İncirlik Üssü NATO faaliyetlerine hep açık kaldı. Amerikancı iktidarın "Amerikan üssü kapatma" şekli de bu şekilde tarihe yazılmış oldu!
Daha sonra Türkiye, ABD emperyalizmine bağımlılığını Amerikancı ve sağcı patron iktidarları eliyle sürdürmeye devam etti.
