Savaş parçacık fiziğini de vurdu: CERN, Rusya ve Belarus'la işbirliğini sonlandırıyor

Ukrayna savaşından sonra Batı'nın körüklediği Rus düşmanlığı yine insanlığın birikimini hedef aldı. CERN, Rusya ve Belarus'la işbirliğini sonlandırma kararı aldı.

Aslı İnanmışık

Rusya-Ukrayna savaşının ardından başlatılan Rusya karşıtı adımlar sürüyor. Bilim ve kültür-sanat düşmanlığı savaş düşmanlığının önüne geçiriliyor.

Bunun son örneği de CERN'de yaşanıyor. Türkçe adıyla Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde benzer bir adım atılması söz konusu.

soL'un CERN'deki kaynağına göre kurumun bu haftaki konsey toplantısının gündemlerinden birisi Rusya ve Belarus'la süren Uluslararası İşbirliği Anlaşmaları oldu. CERN'in kurum içerisine ulaştırdığı ve soL'un da içeriğini gördüğü mesajda iki ülkeyle var olan işbirliğinin 2024 yılı içerisinde sonlandırılmasına karar verildiği belirtildi.

Konsey kararının yer aldığı mesajda "Rusya ve Belarus'un Ukrayna'yı işgali sürdürdüğü" ifadelerine yer verilirken Uluslararası İşbirliği Anlaşmaları'na ilişkin yeni kararlar alındığı söylendi.

Mailde "İşbirliği, Belarus Cumhuriyeti için 27 Haziran 2024'te, Rusya Federasyonu için ise 30 Kasım 2024'te sona erecek. CERN ile Rusya ve Belarus kurumları arasındaki tüm ilişkiler bu tarihlerden itibaren sona erecektir. CERN'e bağlı Rus veya Belarus uyruklu bilim insanlarıyla ilişkiler devam ediyor…." denildi.

CERN ne yapıyor?

CERN, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan, dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarını yöneten araştırma kuruluşu. 

29 Haziran - 1 Temmuz 1953 tarihleri arasında Paris'te gerçekleşen CERN Konseyi'nin altıncı oturumunda, örgütü kuran sözleşme 12 devletin onayına tabi olarak imzalandı. Sözleşme, 12 kurucu Üye Devlet tarafından kademeli olarak onaylandı: Belçika, Danimarka, Fransa, Federal Almanya Cumhuriyeti, Yunanistan, İtalya, Hollanda, Norveç, İsveç, İsviçre, Birleşik Krallık ve Yugoslavya. 

CERN'in toplam 23 tam üyesi bulunuyor. Türkiye de ortak üye statüsünde yer alıyor.

Laboratuvarın ana işlevi, yüksek enerjili fizik araştırmaları için gerekli olan parçacık hızlandırıcılarını ve diğer altyapıyı sağlamak. Dolayısıyla, uluslararası işbirliklerinin önemli olduğu kurumda bu yolla çok sayıda deney yapılıyor. Laboratuvar başlangıçta atom çekirdeklerinin incelenmesine ayrılmıştı, ancak kısa süre sonra esas olarak atom altı parçacıklar arasındaki etkileşimlerin incelenmesiyle ilgilenen yüksek enerji fiziğine odaklandı.

CERN, 1980'lerin başlarından başlayarak internet teknolojisinin tanıtımına öncülük ediyor. Aynı zamanda World Wide Web'in (www) de doğduğu yer.

CERN aynı zamanda dünyanın en büyük ve en yüksek enerjili parçacık çarpıştırıcısı olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısının (LHC) alanı. Laboratuvardaki pek çok faaliyet şu anda Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın çalıştırılması ve bunun için yapılan deneyleri içeriyor. LHC, büyük ölçekli dünya çapında bir bilimsel işbirliği projesini temsil ediyor.