Yunus Emre’nin şiirleri üzerine en güvenilir çalışmalardan birini yapan, değerli bir araştırmacı ve aydınımız olan Burhan Toprak’tır (1906-1967). Sorbonne Üniversitesi’nin Felsefe Bölümü’nü 1929’da bitiren Toprak felsefeci, edebiyat araştırmacısı, sanat tarihçisi ve çevirmen yönlerinin yanı sıra, İstanbul’daki Resim Heykel Müzesi’nin kurucularından olarak cumhuriyetin kuruluş dönemi kültürüne değerli katkılarda bulunmuştur. 1935 yılında, o zamanlar “Sanayi-i Nefîse Mektebi” denen Güzel Sanatlar Akademisi’nin müdürlüğüne getirilen Burhan Toprak, yaşamının son yıllarında Yunus Emre’nin şiirleri üzerine araştırmalar yapmış, ölümünden bir yıl önce, “Yunus Emre Divanı” başlıklı çalışması, İş Bankası Kültür Yayınları’ndan arasından çıkmıştır (1966).
Aşağıda, Burhan Toprak’ın hazırladığı “Yunus Emre Divanı”nın 29. sayfasında yer alan “Sorarlar Bir Eyyam Gelir” şiirini, Anadolu kültürünün bütün zamanlar için geçerliliğini koruyabilen bir örneği olarak aynen sunarken şiirin altına bir de sözlük ekledim.
Bir gün senin defterini dürerler bir eyyam gelir
Kamu aklını başına dererler bir eyyam gelir
Tevhide uydur sözünü, Mevlâya döndür yüzünü
Eynine kefen bezini sararlar bir eyyam gelir
Azrail ala canını, unuttura her sanını
Kara toprağa tenini, kararlar bir eyyam gelir
Tenha kabrinde kalıcak, amellerin arz olucak
Mahşer yerine yalıncak sürerler bir eyyam gelir
Yunus eydür evvel baştan, ayırır seni kardaştan
Ne ettin kurudan yaştan, sorarlar bir eyyam gelir
SÖZLÜK:
Eyyam gelir: Günü gelir Kamu: Herkes Tevhid: Birlik Mevlâ: Tanrı Eynine: Sırtına, Bedenine Amellerin: Yaptığın işler Tenhâ: Issız Eydür: Der ki, söyler ki.