AKP, "verimsiz" olduğu bahanesiyle her fırsatta özelleştirme girişiminde bulunduğu kamu işletmelerini Meclis denetiminden kaçırıyor.
Kamu İktisadi Teşebbüsleri'ni (KİT) denetlemekle görevli Meclis Komisyonu son olarak 2023 yılındaki genel seçimden bir ay sonra başkanını belirlemek için toplandı. Aradan geçen 16 ayda üyelerinin tanışması için dahi bir araya gelmedi.
KİT Komisyonu'nun toplantı yapması için ne Meclis İçtüzüğü ne de komisyonun çalışma düzenini belirleyen kanuna göre bir engel bulunuyor.
Komisyon toplandığında Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin denetim raporlarını gündemine alması gerekecek.
2021 yılından 108 adet, 2022 yılından da 109 adet denetim raporu komisyonda görüşülmeyi bekliyor.
Meclis denetimi engellenen bu kuruluşlar arasında devasa bütçeli BOTAŞ, TPAO, TCDD, TOKİ, TRT, PTT, Ziraat Bankası, Halk Bankası, Devlet Hava Meydanları İşletmesi de var.
Komisyon üyelerinden CHP Zonguldak milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, Salı günü başlayan yeni yasama yılında KİT Komisyonu'nun derhal toplanması ve denetim görevini yerine getirmesi için resmi başvuruda bulundu.
Komisyon toplanınca KİT'ler gerçekten denetlenebilecek mi?
Sayıştay, kamu işletmelerinin denetim raporlarını yayımlamıyor; Meclis'e gönderiyor ve yalnızca KİT Komisyonu üyelerine dağıtıyor.
Önceki yıllarda üyelerin inceleyip hazırlık yapmalarına fırsat verilmeden raporlar gündeme alınıp görüşülürdü. Artık işletmecilerin ayaküstü hesap vermesi dahi istenmiyor.
Yasalarda açık olarak "raporlar gizlidir" yazmıyor. Ancak denetim süreci, gizli olması üzerine kurgulanmış. Kamu işletmelerinin denetlenmesi KİT komisyonunun yetkisinde.
Sayıştay, KİT komisyonun inceleyebileceği ölçekte bir taslak rapor hazırlıyor. Asli denetim yetkisi yasalara göre komisyonda. Ancak komisyonun denetim raporu yazmak gibi bir görevi yok. Bu nedenle söz konusu KİT'ler olunca diğer kamu kurumlarına benzer bir denetim raporundan bahsetmek mümkün olmuyor.
Sayıştay’ın gönderdiği taslak komisyonda tartışılıyor, yöneticilerin işlemlerinin ibra edilip edilmeyeceği oya sunuluyor. İbra edilmişlerse konu kapanıyor. Bu aralıkta milletvekilleri yöneticilere birkaç soru sorabiliyor ancak onlara da genel geçer sözlerle sınırlı yanıtlar alabiliyor.
KİT'ler patronlara emanet!
Şekli bir denetimden dahi sakınan iktidar partisini komisyonda temsil eden isimlerin önemli bir bölümü patronlardan oluşuyor.
- AKP Bolu milletvekili Yüksel Coşkun Yürek - Kendisine ait şirketi var.
- AKP Edirne milletvekili Fatma Aksal - Süt ürünleri üzerine aile şirketi bulunuyor.
- AKP Giresun milletvekili Ali Temür - Gıda sektöründe faaliyet gösteren bir şirket kurdu.
- AKP Kütahya milletvekili Mehmet Demir - Gıda, inşaat ve otomotiv sektörlerinde faaliyet gösteren aile şirketleri var.
- AKP Mersin milletvekili Ali Kıratlı - İkinci el otomotiv ticareti yapıyor.
- AKP Van milletvekili Kayhan Türkmenoğlu - Sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketleri var.