Dünyada aşı karşıtı hareketler birçok yerde güçleniyor. Çeşitli gerekçelerle çocukların aşılanmasına karşı çıkan bu akım, şimdi de evcil hayvanları aşılatmanın otizme sebep olduğunu iddia ediyor. Durumun alarm verici bir seviyeye ulaşmasının ardından harekete geçen İngiliz Veterinerler Birliği “Köpek sahiplerinin evcil hayvanlarını distemper ve köpek hepatiti hastalıklarına karşı aşılatmasının otizme sebep olacağı iddiaları asılsızdır” açıklaması yaptı.
Konuya dair The New York Times’ta yer alan makalede, bu haber üzerinden aşı karşıtlığının dünyada geldiği boyut değerlendirildi.
Türkiye ve başta ABD, Avrupa olmak üzere dünya genelinde son dönemde aşı karşıtlığı artış gösteriyor.
Kimileri doğrudan modernlik karşıtı gerici siyasi duruşları nedeniyle aşıya karşı çıkarken, kimileriyse aşıyı tekellerin bir oyunu, istismar alanı olarak görerek tekellere karşı olayım derken aşı karşıtı konuma düşüyor.
AŞI KARŞITLIĞININ ‘BİLİMSEL ARKA PLANI’
New York Times’ta yer alan makaleye göre, 1998 yılında tıp dergisi The Lancet’ta yer alan ve otizmle kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşıları arasında bir ilişki olduğunu iddia eden bir “bilimsel” makale, aşı karşıtlığının yükselişinde önemli bir dönüm noktası oldu. O dönemde tıp camiasında ateşli tartışmalar yaşanırken, İngiltere’de çocukların aşılanma oranında ciddi bir düşüş yaşandı.
Söz konusu “bilimsel” makalenin daha sonra dergi tarafından geri çekilmesi ve o dönemde İngiltere’de bir hastanede doktorluk yapan başyazar Andrew Wakefield’ın meslekten men edilmesi aşı karşıtlarını durdurmaya yetmedi.
SIRA HAYVANLARDA
Öyle ki, çocukların aşılanmasına karşı çıkmakla yetinmeyen karşıtlar, hayvanların ve özel olarak köpeklerin aşılanmasının otizm, tiroid ve artrit hastalıklarına sebep olacağını iddia etmeye başladı.
Bu teori ABD’de büyük karşılık bulurken, son dönemde İngiltere’de zaten düşük olan aşı oranlarının daha da düşmeye başladığı görüldü.
İngiltere’de yayınlanan bir televizyon programının konuyu gündeme taşıyarak köpeklerin aşılanmasına karşı çıkar nitelikte yayın yapması ülkede konunun daha fazla gündeme gelmesine neden oldu.
Bunun üzerine bir açıklama yapan İngiliz Veterinerler Birliği, “ABD’de evcil hayvanlarının otizm benzeri davranışlar geliştireceği endişesiyle aşıya karşı çıkan hayvan sahiplerinin sayısının arttığını görüyoruz. Köpeklerde otizmin varlığına işaret eden ya da aşı yaptırmanın bu konuyla ilişkisini gösteren herhangi bir güvenilir bilimsel veri bulunmuyor” denildi. Açıklamanın devamında, aşının potansiyel yan etkilerinin ise sağladığı faydalar karşısında oldukça nadir ve önemsiz kaldığı ifade edildi.
ABD’DE HALK SAĞLIĞI KRİZİ
Aşı karşıtlığının yoğun olarak görüldüğü ABD’de bir dönemde en az 14 eyalette ortaya çıkan kızamık salgınları büyük bir halk sağlığı krizine neden olmuş, aşılanma sayesinde bir sorun olmaktan çıkan kızamık oranları alarm verici seviyelere ulaşmıştı.
Minnesota eyaleti yetkilileri 2017 yılında yaptıkları açıklamada, son 30 yılın en büyük kızamık salgınını yaşadıklarını belirtirken, Nebraska, New York ve California’da da benzer durumlar yaşanmıştı.
‘HASTALIK AŞILANMAYAN KİŞİLER ÜZERİNDEN YAYILIYOR’
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, Avrupa’da da yayılan aşı karşıtlığı sonrası 2017 yılında kızamık hastalığına yakalanan çocuk oranı oldukça yüksek seviyelere ulaştı. Virüsün, aşılanmayan çocuklar üzerinden kıtanın neredeyse tamamında baş göstermesi sonucu sadece 2017 yılında 37 çocuk hayatını kaybetti.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi tarafından yapılan açıklamaya göre İtalya’da aynı yıl kızamık vakalarının sayısı 5 bine ulaştı. 3 çocuk kızamık yüzünden hayatını kaybederken, hastalığa yakalananların yüzde 88’ini daha önce hiç aşılanmamış kişiler oluşturdu.
TÜRKİYE'DE AŞIYI REDDEDEN AİLE SAYISI KATLANDI
Durum Türkiye’de de farklı değil. Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, çocuklarına aşı yaptırmayı reddeden aile sayısı 2011 yılında 183 iken, bu sayı 2016 yılında 12 bine ulaştı.
