Önceki gün Katar'ın Türkiye'de 5,2 milyar dolarlık doğal gaz ve petrokimya yatırımı için imza attığı haberleri yayımlandı. Türkiye merkezli Metcap Energy Investments ile Katar merkezli Fusion Dynamics, Türkiye'de toplam 5,2 milyar dolarlık doğalgaz ve petrokimya yatırımı için protokol imzaladı. 

İmza töreninde konuşan Metcap Energy Investments başkanı Celal Metin, "Enerji ve petrokimyayı ayıramazsınız. Bu uluslararası piyasada çok önemli bir alan" dedi. Türkiye’nin polipropilen ve polietilen ithalatının yüzde 30’una karşılık gelen bir miktarı Türkiye’de üreteceklerinin altını çizen Celal Metin, "Bu da Türkiye’nin toplam ithalatını yaklaşık 1,4 milyar dolar azaltırken, Türkiye ekonomisine önemli bir katkıda bulunacak" diye konuştu.

TRAKYA'DA DOĞAL GAZA DAYALI PETROKİMYA TESİSİ

Anlaşma kapsamında Türkiye’de Trakya Havzası’nda hayata geçirilecek 4 milyar dolarlık tam entegre doğal gaza dayalı kimya tesisi, yıllık 2,6 milyon ton metanol ve 1 milyon tonluk hafif olefin üretim kapasitesine sahip olacak. Söz konusu ürünlerden 400 bin tonluk polietilen ve 600 bin tonluk polipropilen elde edilecek.

 

1,2 MİLYAR DOLARLIK GÜÇ SANTRALLARI

Petrokimya kompleksinin yanı sıra Kırklareli ve Karaman’da inşası devam eden ve toplam 1,2 milyar dolar dolarlık yatırımla hayata geçecek doğal gaz kombine çevrim santralları, ortaklığın ana faaliyet alanlarından bir diğeri olacak. 1.550 MW’lık kurulu güce sahip olacak santralların yüzde 63’e varan verimlilikle çalışması öngörülüyor. Trakya Havzası'nda kurulacak ve 4 milyar dolarlık yatırımla hayata geçirilecek doğalgaza dayalı kimya tesisi, yıllık 2,6 milyon ton metanol ve 1 milyon tonluk hafif olefin üretim kapasitesine sahip olacak. Tesisler 2020'den itibaren fazlar halinde devreye alınacak ve 2023'te tüm yatırımlar tamamlanmış olacak.

AKP STRATEJİK SEKTÖRLERDE İDDİA MI ARTIRIYOR?

Rafineri ve petrokimya ürünleri Türkiye'de ithalat bağımlılığının yüksek olduğu, TÜPRAŞ ve PETKİM özelleştirmeleriyle birlikte kamunun çekildiği, özel sektöre bıraktığı stratejik alanlar. Pazartesi günü açıklanan proje bazında desteklenecek yatırımlar içinde de bir rafineri bir de petrokimya tesisi yer alıyordu. Ersan ve SASA yatırım projelerine Katar yatırımı da eklenmiş oldu. Rafineri ve petrokimya ürünlerinde Türkiye son 40 yılda kendine yeterli olmaktan üçte iki ithalata bağımlı bir yapıya dönüşmüştü. AKP iktidarı, temel ve bu nedenle stratejik sektörlerde iddialı bir hamle görüntüsü veriyor. Ancak petrol üreticisi ülkeler ve uluslararası petrol tekellerinin kontrolündeki bu alana kamu finansmanı desteği verilse de özel sektör eliyle ve şu ana kadar ortaya çıkan parçalı yapıyla girmenin hangi sonuçlara yol açacağı da tartışmalı görünüyor. Zira hem teknoloji seçimi hem de hammadde tedariği rafineri ve petrokimya yatırımlarında kritik önem taşıyor. 

TÜRKİYE'DEKİ KATAR SERMAYESİ

Tanınmış markalar olan Dijitürk'ü, Banvit'i, MADO'yu satın alan Katarlı patronların Türkiye'ye ilgisi sürüyor. 

2015 yılından itibaren Katarlıların Türkiye'de aldıkları kritik şirketler arasında ONB Finansbank, Abank, BMC ile Boyner'deki ortaklıklar yer alıyor. Geçen yıl Haziran ayında Katar krizi sırasında yapılan açıklamalarda Katar'ın Türkiye'deki yatırımlarının 20 milyar dolara yaklaştığı hatırlatılmıştı. 

Katar'ın son yıllarda Türkiye ile ilişkisini özetleyen bazı veriler şöyle:

• Finansbank: Katar merkezli QNB Group, Finansbank A.Ş.'nin yüzde 99.81 hissesini satın alarak bankanın adını QNB Finasbank olarak değiştirmişti.
• Digitürk: Süper Lig maçlarının yayın haklarını elinde bulunduran Digitürk, geçtiğimiz yıl Katarlı BeIN Sports'a satılmıştı.
• A Bank: Katar’ın ilk özel bankası The Commercial Bank, ABank’ın tüm hisselerini geçtiğimiz yıl satın aldı.
• İnşaat firmaları: Türk müteahhitlik firmaları, 2015 Nisan sonuna kadar yaklaşık 11.6 milyar dolarlık toplam 118 projeyi üstlendi. 
• 2016 yılında Türkiye Katar’a 421 milyon dolarlık ihracat yaptı.
• Boyner'in yüzde 30'u Katarlılar tarafından satın alındı.
• DEİK/Türkiye-Katar İş Konseyi'nin başkanlığını AKP'li Ethem Sancak yapıyor.
• 2016 yılında Türkiye’ye en çok yatırım yapan 7. ülke Katar oldu.
• Varlık Fonu’na devredilen ÇAYKUR’un, Katar’dan alınan 650 milyon dolar karşılığında teminat gösterildiği ileri sürüldü.
• Şekerbank ve Pegasus'un da adı son dönemde Katarlılara satış iddialarıyla gündeme geldi.
• BMC'nin hisselerinin yüzde 50'lik bölümü Katarlılar tarafından satın alındı.
• Katar ile Türkiye arasındaki anlaşmalardan biri de enerji alanında. BOTAŞ ile Katar milli petrol şirketi, Türkiye’nin Katar'dan LNG ithalatı yapmasına olanacak sağlayacak ön mutabakat zaptını imzalamıştı.
• Expo Turkey by Qatar Fuarı'na tam 154 Türk firması katılırken, Fuarın organizatörü Medyacity Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kurt, Türk şirketlerin Katar’da 12.5-13 milyar dolarlık taahhüt işlerini tamamladığını, 7.5 milyar dolarlık taahhüt işinin de devam ettiğini söylemişti.