Konut sektöründeki çöküş bir türlü önlenemiyor. Ne yaparlarsa boşa çıkıyor.
Geçtiğimiz yıl Mayıs ayında 41 önde gelen inşaat sektörünün CEO’su, büyük reklam kampanyalarıyla konut fiyatlarında bir ay boyunca %20 indirim yapacaklarını söylemişlerdi, işe yaramadı.
KDV oranı %18’den %8’e; tapu harçları da %5’den %4’e düşürüldü. Beklenen canlanma yine sağlanamadı.
Kamu bankalarına dadandılar. Psikolojik eşik sayılan %1’in altındaki oranlarla konut kredisi vermeye zorladılar. Bir anda bilançoları tahrip oldu. Vazgeçtiklerinde batmalarına ramak kalmıştı. Onarabilmek için işsizlik fonu kaynaklarından yasadışı yöntemlerle gizli gizli kaynak aktarıyorlar. Varlık Fonuna devredildikleri için başka neler yaptıklarını bilemiyoruz.
Ziraat Bankası, konut kredi faizlerini düşüremese de düşmüş algısı oluşturmak için 2019 yılında yeni bir kampanya başlatacağını duyurdu; %12,5 faizle konut kredisi vermeyi sürdürecekti. Bankanın internet sitesinde kampanya şu sözlerle tanıtılıyordu;
“…Bankamız ile anlaşmalı konut üreticilerinden konut satın alacak müşterilerimize; aylık %0,98 faiz oranı ve 120 aya varan vade seçenekleriyle konut kredisi kullanma imkanı sunulacaktır. 500.000 TL tutarlı, 120 ay vade, aylık %0,98 faiz oranı, %0,05 kredi tahsis ücreti ile kullandırılan konut kredisinin yıllık maliyet oranı %12,5844’tür.”
Bu kampanyanın ne anlama geldiğini soL haber portalında şu sözlerle eleştirmiştim;
“Tam Zihni Sinir projesi. Şöyle işleyecekmiş: Diyelim ki bankalardan biri aylık yüzde 1,78 faiz oranıyla konut kredisi verirsem zarar etmem dedi. Satın almak isteyenler konut yapan ve satanlarla anlaşıp bankaya gelecek; banka yüzde 0,98 ile kredi vermiş olacak, üstünü satıcı karşılayacak. Kimseler hesap bilmiyor sanıyorlar: Arada iki kat faiz farkı var. … Bu tür önerileri geliştirenler ya hesap bilmiyor ya da alemi akılsız sanıyor.”
Bugün basında (17 Haziran 2019) basında Ziraat Bankasının enflasyona endeksli konut kredisi kampanyası başlattığı haberleri yer alıyor. Demek ki zihni sinir projesinden de aradıklarını bulamamışlar.
Yeni proje, piyasa faizleri esas alınacağı için, daha gerçekçi gibi görünüyor. Bankanın açıklamasında, “120 aya kadar kredi verileceği…faiz oranının TÜFE+0,19 (aylık) marj oranı olarak belirlendiği… kredi kullanılırken tercih edilen 6 ya da 12 aylık periyodlarla enflasyon oranına göre dönemsel olarak güncelleneceği…” belirtiliyor.
Mayıs/2019 ayında TÜFE aylık %0,95; yıllık %19,91 arttı. Bu orana marj olarak belirlenen 0,19’u ekleyin; %25’lere ulaşacak kredi faiz oranları bulursunuz. Bunun cazip bir yanı yok. Dostlar alışverişte görsün misali bir kampanya başlattılar.
Hem bankacılar hem konut üreticileri, mevduatların kısa vadeli özellik taşıdığını belirtiyorlar ve bu paralarla konut kredisi verilemeyeceğini vurguluyorlar. Uzun erimli kaynak bulmak gerekiyor.
Dikkatli olmalıyız! Uzun erimli kaynak denildiğinde akıllara İşsizlik Fonu, BES ve yeni kurulması öngörülen Kıdem Tazminatı Fonu kaynakları geliyor.
