ABD'de 2016 yılında yapılan başkanlık seçimlerine Rusya'nın müdahale ettiği iddialarıyla ilgili soruşturmada yakında ifade vermesi beklenen Başkan Donald Trump'ın avukatlarına, Özel Yetkili Savcı Robert Mueller tarafından yöneltilen 50'ye yakın soru New York Times tarafından önceki gün yayımlandı.
Ortaya çıkan sorular, Özel Yetkili Savcı Mueller'ın, Trump'ın yürütülen soruşturmaya savcıları görevden almak ve Twitter’dan yaptığı açıklamalar gibi müdahaleleriyle adalete engel olduğu ve yalan söylediğine odaklandığını gösteriyor.
New York Times yazarı David Leonhardt da gazetede yayımlanan oldukça ayrıntılı onlarca sorunun adalete engel olma ve yalan söyleme temaları etrafında döndüğünü belirtiyor.
KİM SIZDIRDI?
Donald Trump Twitter'dan yaptığı açıklamada soruların basına sızdırılmasını “utanç verici” olarak nitelese de, ABC, CNN gibi yayın organlarının hukuk uzmanları sızıntının bizzat Trump'ın hukuk ekibi tarafından gerçekleştirildiğini ileri sürüyor. Sözkonusu hukuk uzmanlarına göre, Mueller’ın sorularını not alan Trump’ın avukatları notlarından derledikleri soru listesini sızdırdılar. Zira aynı hukuk uzmanlarına göre, bazı soruların grameri bile düzgün değil ve bu da başsavcı Mueller tarafından kaleme alınmış olmaları olasılığını düşürüyor.
Soruların doğrudan bir Rus müdahalesiyle ilgili yaklaşımdan çok adalete engel olma vb. iddialar içermesi, Trump’ın soruşturmada işini kolaylaştıracak gibi görünürken, ABD Başkanının savcıları görevden alma ve Twitter’dan yaptığı açıklamalar gibi tepkileriyle soruşturmayı engellediğine odaklanan sorularında Mueller’ın “ateş olmayan yerden duman çıkmaz” teziyle hareket ettiği ifade ediliyor. Trump ise soruşturmayı başından beri “cadı avı” olarak nitelendiriyor.
ESKİ GÜVENLİK DANIŞMANI FLYNN İLE RUS BÜYÜKELÇİNİN GÖRÜŞMESİ
Mueller'ın New York Times’da yayımlanan sorularından bir bölümü Trump'ın eski Özel Güvenlik Danışmanı Flynn'i korumak için adaleti yanıltıp yanıltmadığına odaklanıyor.
Yaklaşık 50 soruluk listede, savcı Mueller, Trump'ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn'in Aralık 2016'da Rus Büyükelçi Sergey Kislyak'la yaptığı telefon görüşmeleri üzerine bildiklerini soruyor. Flynn sözkonusu görüşmelerde büyükelçiyi Obama'nın başlattığı yaptırımlara karşı aşırı tepki vermemeye çağırıyordu. Mueller, Flynn'in o dönemde de Trump adına hareket edip etmediğini soruyor ancak Flynn zaten suçlu olduğunu kabul edip soruşturmada halihazırda işbirliği yapıyor.
Sorulardan birinde Trump’ın avukatlarına “12 Ocak 2017 tarihinde ve 8-9 Şubat 2017 tarihlerinde çıkan haberlere tepkiniz ne oldu?” diye soruluyor. Bu tarihlerde Washington Post gazetesinde Flynn ile Rus büyükelçi Kislyak arasındaki telefon görüşmelerinin tapeleri yayımlanmıştı.
Trump hükümetinin ilk haftalarında Adalet Bakanı olan, Flynn'in yalan söylediği ve bu yalanların Rusya iddialarına karşı onu kırılgan hale getirdiği yolunda Beyaz Saray'ı iki kez uyardığını söyleyen Sally Yates'in Flynn'le yaptığı görüşmeler konusunda bildikleri de Trump'ın avukatlarına sorulanlar arasında.
Flynn'i görevden almaya nasıl karar verdiği ve Flynn'in FBI ile işbirliği yapmaya karar vermesinin ardından, Trump'ın avukatlarının Flynn'e af kararını gündeme getirmelerinin nedeni de savcının sorduğu sorulardan biri.
ESKİ FBI DİREKTÖRÜ COMEY'İN GÖREVDEN ALINMASI
Soruların bir kısmı da eski FBI direktörü James B. Comey üzerine. Mueller, Trump'ın geçen yıl Comey'i görevden almasının yine Flynn'i ya da başka birini korumak amacı taşıyıp taşımadığına odaklanıyor. Trump, Comey'i görevden almasının nedenini Hillary Clinton'ın özel e-posta hesaplarıyla ilgili FBI soruşturmasını kötü yönetmesi olarak açıklayarak iddiaları reddetmişti.
Rus müdahalesine ilişkin Trump’ın 6 Ocak 2017 tarihinde Comey'in verdiği istihbarat brifingi hakkındaki düşünceleri ve buna tepkisinin ne olduğu da soruluyor. Sözkonusu brifingde Comey Amerikan istihbaratının seçimlerde Clinton’a karşı Trump’ın kazanması için Rus ajanlarının rol oynadığı sonucuna vardığını açıklamıştı. Trump defalarca bu iddiayı reddetti.
Comey brifinginden birkaç hafta sonra Beyaz Saray’da Trump ile baş başa akşam yemeği yemiş ve bu yemekte Trump’ın kendisinden Flynn soruşturmasını kapatmasını ve “sadakat” göstermesi talebinde bulunduğunu söylemişti.
MUELLER'IN GÖREVDEN ALINACAĞI İDDİASI
Mueller, kendisinin Trump tarafından görevden alınacağı yönündeki iddialara da soruları arasında yer veriyor.
ESKİ ADALET BAKANI JEFF SESSIONS'IN SORUŞTURMADAN ÇEKİLME KARARI
Trump’ın seçim kampanyası sırasında senatör olan ve bakan olarak atanması için Senato’da yapılan oturum sonrasında Rusya ile bağlantısı hakkında bir soruya muhatap olan ABD Adalet Bakanı Jeff Sessions’ın geçen yıl soruşturmadan çekilme kararını neden beklettiği de Trump’a sorulan sorular arasında yer aldı.
TRUMP TOWERS BULUŞMASI
Sorular arasında dikkat çekenlerden biri de ABD Başkanının en büyük oğlu Donald Jr. Trump’ın ayarladığı Haziran 2016’da Trump Towers’da Hillary Clinton’la ilgili bilgi vermeyi vaat eden bir Rus avukatla yapılan görüşme hakkında. Trump’a bu görüşmenin seçim kampanyasındaki yerinin ne olduğu sorusu yöneltiliyor.
AGALAROV AİLESİ
2013 yılında Trump’ın Rusya ziyareti sırasında Agalarov ailesiyle ve Rus hükümet yetkilileriyle nasıl bir ilişki içine girdiği de soruluyor. Mueller, Trump Towers buluşmasının mimarlarından Rus şarkıcı Emin Agalarov ve onun milyarder babası Aras Agalarov’lar ile Trump’ın ilişkisinin ne olduğunu sorguluyor.
PUTİN'LE GÖRÜŞME GÜNDEME GELDİ Mİ?
Trump’ın işleri ve Moskova’da olası bir mülk anlaşması konusunda kişisel avukatı Michael Cohen’le görüşmeleri, Trump’ın kampanyası sırasında Putin’le herhangi bir görüşme hakkında yaşanan tartışmalarla ilgili soruların yer aldığı listede, Trump’ın damadı Jared Kushner tarafından Rusya’yla olası bir arka kanal diplomasisi kurma girişimi hakkında ne bildiği sorusuna da yer veriliyor.
SEYŞELLER TOPLANTISI
Ayrıca 2017’de Birleşik Arap Emirlikleri’nden Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed Bin Zeyid El Nahyan’ın davetiyle Seyşeller’de yapılan bir toplantı hakkında ne bildiği de Trump’a yöneltilen sorular arasında yer alıyor. Bu toplantıda, savaş suçlarıyla anılan özel güvenlik şirketi Blackwater'ın kurucusu ve Trump’ın gayrıresmi danışmanı Erik Prince ile Putin’e yakın bir Rus yatırımcının bir araya geldikleri biliniyor.