Bilimsel vurgun: Tüccarlar akademiyi çürütüyor

Jass Studies isimli hakemli derginin eski sayılarında yayınlanmamış kitaplara atıf yapılmasıyla ortaya çıkan rezalet, akademinin sürüklendiği çürümeyi ortaya koydu. Akademisyenlerden para talep eden dergi ekibinin bu yolla büyük gelir elde ettiği öne sürüldü. Tartışmalardan sonra eski sayılar internetten kaldırıldı.

Özgür Savaşcıoğlu
Journal of Academic and Science Studies (Jass Studies) isimli derginin 2009 senesinde yayımlanan sayılarında yer alan makalelerde, henüz yayımlanmamış makale ve kitaplara atıflar bulunması büyük bir tartışma başlattı.

Akademisyenlerin üye olduğu e-posta gruplarında derginin 2012 senesinden önceki sayılarının düzmece olduğu öne sürülürken, iddialar derginin editörleri tarafından yalanlanmadı. Jass Studies’in, düzmece sayılarla kendisini 5 senelik bir yayın gibi göstererek önemli bir gelir elde ettiği öne sürülüyor.

Geleceğe atıf!
Jass Studies dergisinin 2009 senesine ait 2. sayısında yer alan bir makalede, 2010 senesinde Kesit Yayınları tarafından yayınlanan bir kitaba atıfta bulunuldu.

Aynı sayıda yer alan bir başka makalenin kaynakçasında, 2012 tarihli bir kitap ve makalenin yazarının, 2011’de yazdığı doktora tezi yer aldı. Söz konusu makalenin yazarı, 2009 senesinde henüz yardımcı doçent unvanı almamış olmasına rağmen dergide bu unvana yer verildi.

‘2009 gibi bastılar’
Gazetemizin ulaştığı yazar, dergide yer alan makaleyi 2012 senesinde yazdığını belirterek, yazının 2009’a ait gösterilmesinin kendisini mağdur ettiğini söyledi.

Durumu fark ettikten sonra dergiyle iletişime geçtiğini söyleyen akademisyen, yazısının eski tarihli bir sayıya konulmasıyla ilgili gerekçe olarak mevcut sayıda yer olmamasının gösterildiğini belirtti. Makalesini ilk olarak Turkish Studies dergisine gönderdiğini belirten akademisyen, Turkish Studies dergisinin kendisini Jass Studies’e yönlendirdiğini söyledi.

2012 senesinden önce dergide yer alan makalelerin tamamının, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi’nin makale bilgi sistemine 3 Eylül 2012 tarihinde girilmiş olması da düzmece sayı üretildi iddialarını güçlendiriyor.

Yalanlayamadılar
Derginin editörleri ise durumu yalanlamadı. Konuyla ilgili sorumlulukları olmadığını öne süren editörler dergiyi 2013 senesinde teslim aldıklarını belirtti.

Derginin editör yardımcılığı görevini yürüten Doç. Dr. Özcan Bayrak, dergiyi ikinci el bir arabaya benzeterek “önceki sahibinin sorumluluğu bizde değil” şeklinde konuştu. Bayrak, “2013’ten sonraki bütün sayıların hesabını veririz” dedi.

Eski editör ‘yok’
Derginin editörü olan Yrd. Doç. Dr. Serdar Yavuz ise göreve 2013’te başladığını ve kendisinden önceki editörün Esengül Karadayı olduğunu söyledi. Kendisinin önceki editörle hiç yüz yüze görüşmediğini öne süren Yavuz, devir işlemleri ile ilgili derginin imtiyaz sahibi ve editör yardımcısı olan Ramazan Bölük’ün bilgi sahibi olduğunu belirtti.

Yavuz’dan önce ulaştığımız Ramazan Bölük, kendisinin Esengül Karadayı’yı tanımadığını ve konuyla ilgili Serdar Yavuz’dan bilgi alabileceğimizi söylemişti.

Hollanda Türk Araştırmaları Ensitüsü’nden Armand Sağ, 2012’de yazdığı bir yazıda Karadayı’nın büyük ihtimalle takma isim olduğunu belirtmişti.
Akademik mail gruplarında yer alan yazışmalarda da Esengül Karadayı adının, derginin şu anki kadrosundan bir isim tarafından kullanıldığı öne sürülmüştü.

Dergiye makale gönderen yazarların da Karadayı’yla sadece mail yoluyla iletişime geçtiklerini söylemesi ve internette Esengül Karadayı ile ilgili başka herhangi bir bilgi yer almaması, sahte isim iddialarını güçlendirdi.


Türkçe makalelere yer veren Jass Studies dergisi, adres olarak Fransa’yı gösteriyor. Bu durumun neden kaynaklandığını sorduğumuz dergi editörleri, uluslararası makale indekslerine daha rahat girmeyi amaçladıklarını söyledi. Derginin kayda değer makale indekslerinde yer almaması ise adres tercihinin başka nedenlere dayanıyor olabileceğine işaret ediyor. Merkezin Paris’te olması, denetlenebilirdiği azaltıyor.

Eski sayılar silindi
Gazetemizin, dergi editörlerine ulaşmasının kısa süre ardından Jass Studies’in internet sayfasından, derginin eski sayıları apar topar kaldırıldı.
Jass Studies ekibinin aldığı önlemler bununla kalmazken, sayfada yer alan editör yardımcılarının isim ve telefonları da silindi. Dergiyi devraldıklarını söyledikleri kişilerin maillerini bize ulaştıracağını söyleyen editörler, gazetemizin maillerini yanıtlamadı. Derginin imtiyaz sahibi Ramazan Bölük de defalarca aramamıza karşın telefonlara çıkmamayı tercih etti.

Turkish Studies’in yan dergisi mi?
Jass Studies’im imtiyaz sahibi Ramazan Bölük, aynı zamanda Turkish Studies dergisinde editör yardımcılığı görevi yürütüyor. Derginin 2009 tarihli sayısında makalesi yer alan bir akademisyen de makalesini ilk olarak 2012’de, Turkish Studies’e yolladığını ve bu dergi aracılığıyla Jass Studies’e yönlendirildiğini söylemişti. Öte yandan Jass Studies’in ilk sayılarında yazıları yayımlanan ve 2012’ye kadar derginin yayın kurulu üyeleri arasında gösterilen Mehmet Dursun Erdem, aynı zamanda Turkish Studies dergisinin yayın kurulu üyesi. Erdem ve Bölük’ün ortak yayınladıkları bir kitap da var. Bu iki ismin, yayımlanacak makale sayısını ve dolayısıyla kazanılacak parayı artırmak için Jass Studies’i beraber kurdukları iddia ediliyor.

Makale başına para alıyorlar
Jass Studies dergisinde yazısı yayımlanan kişiler, derginin makaleleri yayınlamak için belirli bir ücret talep ettiğini söylüyor. Yayımlanan makale başına 100-200 lira arasında değişen bir ücret talep ettiğini söylenen Jass Studies’in sayfasında ücret talebiyle ilgili herhangi bir bilgi yer almıyor. 2012’de yazdığı yazı derginin 2009 tarihli sayısına konulan akademisyen, kendisinden “doi numarası” parası adı altında ücret talep edildiğini belirtti. Öte yandan, Hollandalı Türkolog Armand Sağ, 2012’de kişisel sitesinde yazdığı yazısında derginin yazarlardan tasarım masrafı adı altında 100-180 lira arasında değişen miktarlarda para istediğini söylüyor. Sağ, yazısında “İlginç olan, bu miktarı derginin resmi banka hesap numarasına değil, kendi özel şahsi hesap numarasına yatırılmasını istemesi. Kendisine ‘Bunca yıl akademisyenim ve hayatımda daha hiç böyle bir şeyle karşılaşmadım’ diye e-posta gönderene de hakaret dolusu bir yanıt gönderir. Anlaşılan bu JASSS dergisi benim gibi bilim insanlarını kandırmak ve para koparmak için kurulmuş olan boş bir dergi” ifadelerini kullanıyor. Derginin bu yolla 300 bin TL para kazandığı öne sürülüyor.