Üç cinayet. Her biri farklı tarihlerde. Maktuller, İtalyan petrol şirketi ENİ’nin kurucusu Enrico Mattei, Sicilyalı gazeteci Mauro De Mauro ile İtalyan sinemacı, şair ve tiyatrocu Pier Paolo Pasolini.
Bir polisiye romanı çağrıştıran yeni bir soruşturma, Mattei, De Mauro ve Pasolini’nin ölümlerinin ardındaki sır perdesini aralama çabasında. Bu derin soruştırmayı Palermo Savcılığı yürütüyor. Yıllar sonra yeniden gündeme oturan bu ölümler zincirinin ardında gizli tek ortak pist, ENİ’de yaşananlar, Mattei’nin ölümü ve bu ölümü gayriresmi bir biçimde soruşturan gazeteci Mauro de Mauro ile sinemacı, şair Pier Paolo Pasolini.
Bu şüpheli ölümlerin kahramanlarının başına neler geldiğini anımsatmadan önce Marcello Dell’Utri’den sözetmek istiyorum, Dell’Utri Berlusconi’nin lideri olduğu Özgürlükler Partisi (Pdl) milletvekili. Aynı zamanda antika kitap koleksiyoncusu ve edebiyat tarihi araştırmalarına meraklı bir siyasetçi. Geçtiğimiz yıl Mart ayında Dell’Utri Pier Paolo Pasolini’nin yazmakta olduğu son kitabı “Petrol”ün son bölümüne ait 79 sayfanın kendi koleksiyonunda saklı olduğunu duyurdu. Pasolini bu soruşturma kitabında ENİ’de o yıllarda yaşanan karanlık ilişkilere ışık tutarken, ENİ’nin kurucusu Enrico Mattei’nin ölümüne de değiniyordu.
Dell’Utri, Pasolini’nin “Petrol” kitabının son bölümünün kendi koleksiyonunda bulunduğunu gazetecilerle paylaşınca Palermo Savcılığı harekete geçti. Birbirinden farklı dönemlerde ölen Enrico Mattei, Mauro De Mauro ve Pier Paolo Pasolini’nin kayıplarında gözden ırak kalan ortak bir pistin varlığını günışığına çıkarmaya karar verdi.
Şimdi zaman içinde geçmişe dönerek, bir polisiye roman mantığıyla bu şüpheli ölümlerin öyküsünü anımsayalım.
Uçakta sabotaj izleri
İtalyan petrol devi ENİ’nin kurucusu Enrico Mattei 27 ekim 1962’de Pavia’ya bağlı Başçapè’de özel uçağının düşmesi sonucu yaşamını yitirdi. Başlangıçta nedenleri yeterince vurgulanmasa da uçağın teknik bir kaza sonucu düştüğü bilgisi verildi, Ancak birkaç yıl önce Mattei’nin şüpheli ölümü konusundaki soruşturma yeniden açıldı. Uzmanlar uçağın kalıntıları arasında patlama izlerine rastgeldi. İnfilak izleri, Mattei’nin parmağındaki yüzük ve kol saatinde de belgelendi. Savcılık Mattei’nin bugüne kadar sanıldığı üzere bir kaza sonucu değil, bir suikaste kurban gittiğini açıkladı.
ENİ yöneticisinin ölümünü kazayı izleyen yıllarda gayriresmi bir biçimde soruşturan gazeteci Mauro De Mauro ile sinemacı ve şair Pasolini’nin de şüpheli bir biçimde ölmeleri bu üç cinayetin arasında saklı kalan gizli bir pistin olduğu şüphesini ortaya koydu.
Mafya asitte eritti
Sicilyalı gazeteci Mauro De Mauro ise 1970 eylülünde mafya örgütü tarafından kaçırılmasının ardından öldürüldü. Cesedine hiçbir zaman ulaşılamayan De Mauro’nun adalı Corleone ailesinin yönetimindeki organize suç örgütü tarafından asitte eritildiğini, daha sonra pişmanlık yasasından yararlanarak polise bilgi veren örgüt üyeleri anlattı. Corleone’lerin yöneticisi mafya babası Toto Riina o dönemde gazeteci De Mauro’nun ölüm emrini verdiği iddiasıyla yargılansa da, daha sonra beraat etti. Sonuçta bu cinayette Corleoneler’in parmağı olsa da o yıllarda bu cinayetin kim ya da kimler tarafından işlendiği aydınlatılmadı.
Bugün Palermo savcılığı, Mattei ve De Mauro cinayetleri arasındaki ortak pistin izini Sicilyalı gazetecinin arşivinde sakladığı bilinen ve Mattei’nin ölümü öncesi kendisine ilettiği ENİ ile ilgili bir bant kaydında sürüyor. Her ne kadar bu bant kaydına gazetecinin öldürülmesinin ardından hiçbir zaman ulaşılmasa da, De Mauro’nun Mattei ile yaptığı görüşmelerde aldığı notlar bugün soruşturma çerçevesinde değerlendiriliyor.
‘Petrol’ karanlığa gömüldü
Sinemacı, şair ve tiyatrocu Pier Paolo Pasolini ise 1975 yılında 1 kasımı 2 kaşıma bağlayan gece Roma yakınlarında Ostia’da İdroscalo’da deniz kıyısında bir cinayete kurban gitti. Pasolini’nin öldürülmesi öncesinde dövüldüğü, ardından da üzerinden otomobille geçilerek ezildiği ifade edildi. Bu vahşi cinayetin sorumlusunun o dönemde henüz 17 yasında olan Pino Pelosi olduğu açıklandı. Pelosi cinayeti işlediğini kabul etti ve mahkum edildi. Ancak 2008 yılında serbest kalmasına kısa bir zaman kala Pelosi, Pasolini cinayeti işlendiğinde Ostia’da tek başına olmadığını, yanında başka iki kişinin bulunduğunu söyledi. Pasolini cinayetinin sorumlusu diye kabullenilen Pelosi hep eşcinsel olduğu bilinen Pasolini’nin ‘arkadaşı’ diye anıldı.
Şüpheli ölümler arasında ismi geçen Pasolini de Sicilyalı gazeteci De Mauro gibi, ENİ yöneticisi Enrico Mattei’nin ölümünü soruşturuyor, yazar kimliğiyle yürüttüğü araştırmada ENİ’de dönen gizli ve karanlık ilişkilere daha sonra “Petrol” adı altında yayımlanacak kitabında yer vermeyi tasarlıyordu. Pasolini’ de gazeteci De Mauro gibi, ENİ’nin kovanına çomak soktuğu için öldürüldü. Pasolini cinayetiyle birlikte yazarın “Petrol”de günışığına çıkaracağı bilgiler de karanlığa gömüldü.
Gerilim filmi gibi değil mi?