Roma’nın başkenti olduğu Lazio bölgesi yönetimi San Camillo hastanesine kürtaj uygulayan iki hekim aldığını duyurunca ülkede yer yerinden oynadı. Önce Vatikan ve üst düzey din adamları, ardından Sağlık bakanı Beatrce Lorenzin, bu seçime karşı çıktılar.
Katolik İtalya’da doktorların yüzde 70’i kürtaja karşı ve uygulamak istemiyor. Sağlık sorunu gerekçe olsa bile hekimler, din ağırlığını hissettirince sorumluluktan kaçınıyor. Kürtaj karşıtı hekimler açısından Molise bölgesi yüzde 93,3’le başı çekerken kuzeyde Val d’Aosta yüzde 13’le kürtaj karşıtlarının ulusal çerçevede en düşük olduğu bölge.
İtalya’da bugünlerde hararetli tartışmalara neden olan kürtaj uygulamasının ayrıntılarına girmeden önce bu yöndeki tıbbi müdahaleyi düzenleyen yasaya kısaca göz atalım. Çizme’de kürtaj konusunu 1978’de onaylanan 194 numaralı yasa belirliyor. 1981’de gerçekleştirilen referandumun ardından yasal bir çerçevede uygulanmaya başlayan yasa, gebeliğini sonlandırmak isteyen kadınlara ülkedeki bütün hastanelerde ücretsiz sağlık hizmeti sunuyor.
İtalya’nın Katolik bir ülke olması ve bağnaz din adamlarının yüzyıllar boyunca engellemeleri nedeniyle kadınların uzun soluklu bir mücadelenin ardından elde ettikleri yasa, kürtajın hamileliği izleyen üç ay içinde sonlandırılmasını öngörüyor. Eğer anne karnındaki bebeğin ciddi sağlık sorunları çıkacak olursa gebelik 5. ayın içinde de tedavi amaçlı noktalanabiliyor.
Bununla birlikte 194 numaralı yasanın 9. maddesi, kürtaj uygulayan jinekolog, anestezist ve hemşireye cerrahi müdahaleyi reddetme yetkisi de veriyor. Ancak ilgili sağlık kuruluşunda kürtaj karşıtı doktorlar çoğunlukta olsa bile hastane gerekli hizmeti vermekle yükümlü.
Kürtaj Çizme’de bir devlet hastanelerinde uygulanıyor. Özel hastaneler bu çerçevenin dışında şimdilik. Yasal olmayan yöntemlere başvurarak kürtaj yapan hekimler konusunda çok ağır cezalar öngörülüyor.
JİNEKOLOGLARIN YÜZDE 70'İ KÜRTAJ KARŞITI
Jinekologların yüzde 70’i aşan oranda kürtajdan kaçındığını doğrusu bilmiyordum. Bu seçimde dinsel, etik ve ahlaki nedenlerin öne çıktığı vurgulansa da bu rakam çok yüksek. Bu yüzden birçok devlet hastanesinde kürtaj yasasını uygulayabilecek bölüm personel yetersizliği gerekçe gösterilerek hizmet vermiyor.
Hukuki sürecini aşıp Roma’daki San Camillo hastanesinin seçimine odaklanan İtalya’ya bakalım. Geçmişte kurduğu engizisyon mahkemelerinde Avrupa’da yüzlerce kadını “cadı” olmakla suçlayan ve ölüme mahkum eden, yüzlerce felsefeciyi ateşe veren Katolik kilisesinin yüzyıllar sonra değiştiğini düşünmüyorum. Bu nedenle günümüz Vatikanı’nın kürtaj karşıtı olmayan hekimleri kabul etmemesi beni çok da şaşırtmıyor. Matteo Renzi hükümeti döneminde Sağlık Bakanlığı koltuğuna oturan Beatrice Lorenzin’in “Evet yürürlükte bir yasa var ama sömürmeyelim” diye ortaya çıkması İtalya’nın da ters yönde gerilediğinin işareti.
Jinekolog Silvana Agatone’nin vurguladığı gibi çok az sayıda hastane ve hekimin kürtaj uygulaması yasal olmayan yöntemlerle bu cerrahi müdahaleye girişenlerin sayısını arttırıyor. Kürtaj hakkını savunan Laiga derneğine başkanlık eden Agatone, “İtalyan jinekologların yüzde 70’i kürtaj yapmıyor. Bu gerçek bir rakam.Bazı bölgelerde kürtaj yapılan sağlık kuruluşu olmadığı için kadınlar yüzlerce kilometre uzaklıktaki şehirlere gitmek zorunda. Bakan Lorenzin ‘kürtaj uygulayabilecek yeterli hekim var, kürtaj talebi sayıca düştü’ derken yalan söylüyor” diyor.
YASAL OLMAYAN YÖNTEMLE KÜRTAJ RİSKİ
Nüfusu 65 milyonu aşan İtalya’da kürtaj uygulayan hastanelerin sayısı yüzde 59.6, geri kalan yüzde 40, kürtaj karşıtı hekimlerin çoğunluğu nedeniyle bu konuda hizmet vermiyor. Yasa dışı yöntemlerle çocuk aldırtan kadınlar arasında yabancı uyruklu ve mülteci kadınların sayısı oldukça yüksek. Birçok kez nereye gidecekleri konusunda da bilgi sahibi değiller.
Kürtaj hakkı konusunda herkes topu birbirine atıyor. Kardinal Camillo Ruini şık sözlerin ardına sığınarak, kürtaj hakkını düzenleyen yasansın ruhunun aldatıldığını öne sürüyor, Lazio yönetimi kürtaj uygulayan iki hekimi işe almakla kazanılan bir hakkı garantilemek istediklerinin altını çiziyor ama bu karar konusunda din savaşları kopartıldığını öne sürüyor. Kardinal Ruini “Yasa gerçekte kürtajı değil kürtajı reddetmeyi öngörüyor” diye konuşurken bölünme aşamasındaki Demokrat Parti’nin sağlık bakanı Lorenzin, Kardinal’e sahip çıkıyor.
Hekimlerin yüzde 93’ünün kürtaja karşı olduğu Molise bölgesinde Campobasso hastanesinde kürtaj uygulayan tek doktor, Michele Mariano. 65 yaşındaki hekim yaz kış demeden yılda 400 kürtaj gerçekleştiriyor. “Ben ateistim ama öncelikle hekimim. Kadınların yasal olmayan yöntemlerle kürtaj olmalarını engellemek adına bu yasayı savunan kuşaktanım. İtalya’da kürtaj uygulayan hekimin kariyer yapması mümkün değil. Ben canlı örneğim.” Diyor.
İtalya’nın 1970’li yıllara geri döndüğünü düşünebilirsiniz ama belki de hiç değişmedi bu ülke. Vatikan’ın ve Katolik dininin gölgesi her yerde.