Pietro Badoglio* faşizmin düşmesinin hemen ardından radyoda halka seslenerek, savaşın sürdüğünü, İtalya’nın Almanya ile işbirliği yapmaya devam edeceğini duyurdu. 26 Temmuz 1943’dü. Bu tarihi konuşmanın hemen ardından herkesin Duccio diye çağırdığı direnişçi avukat Tancredi Achille Galimberti*, Cuneo’da Vittorio meydanındaki evinin önünde toplanan halka son Alman askeri ve faşist rejimin atıkları İtalya topraklarından kapın dışarı edilinceye kadar savaşın devam edeceğini anlatıyordu.
O dönemde faşizme karşı direniş hareketinin içinde yer alan Duccio ile arkadaşları Dante Livio Bianco, Dino Giacosa, Leo Scamozzi, Cuneo’nun vadileri Gesso ile Stura arasında direniş adına silahlı mücadeleye başlayacaklarını duyurdu.
Birkaç gün sonra Almanlar Cuneo’da Boves kasabasını ateşe verirken “Italia Libera/Özgür İtalya” adıyla yola çıkan direniş hareketi, Stura’yı Grana vadisinden ayıran 1.300 metre yükseklikteki Paraloup beldesine ulaştı. Direnişçiler grubuna daha sonra Nuto Revelli* de katıldı.
Direniş taş evlerde planlandı
İtalyan direnişçiler 1944 baharına kadar Paraloup’daki taş evlerde kaldılar. Nuto Revelli, bugün Cuneo Nuto Revelli Vakfı arşivinde korunan 20 Kasım 1943 tarihli vasiyetini bu evlerden birinde kaleme aldı. Bu vasiyette Duccio ölmesi durumunda toplam 200 bin liretin yoldaşlar arasında paylaştırılmasını belirtiyordu. Arda kalan miktarın ise direniş mücadelesinde yakınlarını kaybedenlerin ailelerine verilmesini istiyordu. Birçok tarihçinin ulaşamadığı bu belgeye ait bir fotografa Duccio’yu 3 arlık 1944’de öldüren faşistleri yargılayan hakim Antonino Repaci, 1971’de yayımladığı bir kitapta yer verdi.
Savaş sonrası Paraloup, bütünüyle terk edildi. Son çobanlar ve dağ köylüleri, Mussolini’den kaçarak Don’da, Balkanlar’da ve Afrika’da yaşamını yitiren dedeleri gibi Paraloup’dan göç ettiler. Cuneo’da önümüzdeki 26 temmuz akşamı direnişçi Dante Livio Bianco’nun ismini taşıyan tarihi Direniş Enstitüsü’nde, Galimberti’nin faşizme karşı mücadeleyi başlatan söylemi anılarak Paraloup’un yeniden doğuşu kutlanacak.
Paraloup, Nuta Revelli’nin oğlu Marco Revelli* ve eşi Antonella Tarpino’nun girişimiyle yeniden hayata dönüyor. Revelli ve Tarpino çifti yıllardır kaderine terk edilen Paraloup’da eski taş evleri satın aldı. Faşizme karşı direnişin planlandığı bu evler, çiftin dostları Daniele Regis, Valeria Cottino, Dario Castellino ve Giovanni Barberis’in projeleriyle restore edildi. Küçük bir dağ köyüne yeniden can veren proje, Marco Revelli’nin deyişiyle yoksul Paraloup’un tarihsel ve kültürel niteliklerini değerlendiren bir “Özgürlük köyü”ne dönüştürüyor.
Bu proje çerçevesinde köyün restore edilen taş evleri, sosyal turizmin hizmetine açılacak. Yolu Paraloup’a düşenler, bir tür dağ sığınağı şeklinde düzenlenen bu evlerde ekonomik ücretler karşılığında konuk edilecek. Projede sergilerin düzenlenebilmesi amacıyla mekanlara da yer verildi. Paraloup ziyaretçileri için köy restoranında Pollenzo Gastronomi Bilimleri Üniversitesi öğrencilerinin hazırladıkları yöresel yemeklerden oluşan ekonomik bir menü sunuluyor. Paraloup direnişinde rol alan kadın direnişçilerle ilgili bir arşiv araştırmacıların hizmetine açılırken, geçmişin tarım ve hayvancılık faaliyetleri de yeniden hayata geçiriliyor..
Direnişçi Dante Livio Bianco, “Dağlar gerçekten direnişçilerin eviydi” diye not düşmüştü. “Özgürlük köyü” Paraloup’a yeniden can veren Marco, Antonella ve dostları kasabanın tarihsel belleğine sahip çıkarak geleceğe bakıyor.
Bilgi için: www.anpi.it/donne-e-uomini/duccio-galimberti
___________________________________________________________________________
*Pietro Badoglio (1871-1956). Mussolini döneminde (1922-1943) mareşalliğe kadar yükselen İtalyan komutan ve devlet adamı.
*Tancredi Achille Galimberti (1906-1944). Avukat ve faşizme karşı mücadele veren bir direnişçiydi. Piemonte’de direniş hareketini başarıyla yönettiği için Ulusal Kahraman ilan edildi.
*Nuto Revelli (1919-2004). Yazar, subay ve direnişçiydi.
*Marco Revelli (1947-) Nuto Revelli’nin tarihçi ve sosyolog olan oğlu.