Nedeni bilinmeyen ölümler

İtalya’da gerçekleştirilen bir araştırma, 2015 yılında ölenlerin sayısının yüzde 11.3 oranında arttığını ortaya koydu. Geçtiğimiz yıl nedeni açıklanamayan ölümlerde, 2014’le karşılaştırıldığında 67 binle tanımlanan bir artış gözendi.

Devlet İstatistik Enstitüsünün verileri temel alındığında İtalya’nın, I. Dünya savaşından bu yana bu boyutta nedeni açıklanamayan ölümlerle yüzleşmediği dile getiriliyor. Rakamlar, savaş ortamı ya da bombardımana sahne olan bir ülkeden geliyor izlenimi veriyor. 

İtalya’da yıllardır gözlenmeyen bu olguyu ve nedenlerini kavramak için, farklı uzmanlık alanlarından bilim insanları araştırmalar yürütülüyor. Demograflar artan ölümlerdeki yaş grubu tablosunu hazırladıkları zaman, sağlık sektörü araştırmacıları, bu kayıpların nedenlerini inceleyecek.

Rakamları izlersek Devlet İstatistik Enstitüsünün verilerine göre 2015’de ağustos ayına kadar ilk sekiz aylık dönemde 445 bin kişi yaşamını yitirdi. 2014’de aynı zaman diliminde ölenlerin sayısı ise 399 bin. 2014’de bir aylık dönemde ölenlerin sayısı ortalama 50 bini aşmazken, 2015’de bu rakam 55 bini geçti.    

Ölümler, savaş dönemine eşdeğer

Prof Giancarlo Blansardo, demografi sitesi Neodemos için yazdığı makalede, “2015’de artan ölüm vakalarını benzer bir boyutta II. Dünya savaşının, belki de 1915-1918’de, I. Dünya Savaşı döneminin rakamlarıyla karşılaştırarak inceleyebiliriz.” diyor.

Bölgesel Sağlık Ajansı Agenas da ulusal çapta başlattığı araştırmada hastanelerden gelecek kayıtlar ışığında 2015 yılında çarpıcı bir şekilde artan ölüm olgularını aydınlatmayı hedefliyor. Agenas’ın yöneticisi Francesco Bevere, şu aşamada araştırmacıların hastanelerden ölenlerin hangi patolojilere bağlı can verdiklerini derlediğini, bunun sonucunda ölümlere neden olan olguların anlaşılacağını paylaşıyor.

Şimdilik tek veri, 2015’de ölümlerin en soğuk aylar ocak, şubat ve martta gerçekleştiği, grip salgınının yanı sıra geçtiğimiz yıl ülkede aşılarla ilgili patlak veren skandal nedeniyle nüfusun büyük bölümünün gribe karşı aşı yaptırmadığı yönünde.

Koruyucu tıp artık yok

Konu İtalya’da farklı çerçevelerde tartışılmaya devam ediyor. 1970’li yıllarda kurulan bilimsel “Epidemiologia e Prevenzione- E&P” dergisi de 2015’in ilk sekiz ayında çarpıcı bir şekilde tırmanan ölümler konusunda kapsamlı bir dosya hazırladı.

Paola Michelozzi’nin yönetiminde DİE’nün araştırmasından bağımsız, 32 şehri eksenine alan ilk araştırmaya göre savaş döneminin rakamlarına eşdeğer kayıplar, çoğunlukla soğuk kış aylarında grip salgını, enfeksiyonlar ve etkisiz grip aşısına bağlı gerçekleşti. Yaz mevsiminde gözlenen ölümlerde ise İtalya’nın birçok bölgesinde 40 dereceyi aşan ve beş hafta süren aşırı sıcakların etkili olduğuna vurgu yapıldı.

E&P’de araştırmacılar Cesare Cislaghi, Giuseppe Costa ve Aldo Rosano imzasıyla yayımlanan “Kıyım mı Yoksa İstatistiki Bir Veri mi?” başlığıyla yayımlanan bir başka araştırma, tırmanan ölüm olgularının özellikle 85 yaş ve üzerindeki nüfusu etkilediğine dikkat çekiyor. 1917-1920 yıllarında I. Dünya Savaşı döneminin kayıplarıyla karşılaştırma yapan araştırma, yaşlı kuşak ve grip salgını arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

İtalya’da 2015 boyunca nedeni açıklanamayan ölümlerle ilgili bir başka sıcak tartışma ise sağlık sektöründe son iki yıldır yapılan kesintiler ve özelleştirme politikaları nedeniyle vatandaşların sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanamaması ve “koruyucu tıp” adına yapılan önleyici kontrollerin bütünüyle silinmesine odaklanıyor.                

Hollandalı yazar Cees Nooteboom’un Iperborea’dan çıkan “Düşünürler ve Şairlerin Mezarları-Tumbas” kitabından bir alıntıyla noktalayalım, Fotoğrafçı Simone Sassen’in mezar fotoğraflarının da yer aldığı kitapta Nooteboom, Fransız şair ve dramaturg Louis Hyacinthe Bouiher’in (1821-1869) ölümünün ardından arkadaşı Flaubert’in düştü notu paylaşıyor, “Hoşçakal, dilediğince eğlen!.”

[email protected]