Vatikan bir yandan kitapları yargılamaya devam ediyor öte yandan çatısı altında her 72 saatte bir Papa Francesco’nun imzasını taşıyan bir kitap yayımlıyor. Papa’nın görev başı yaptığı 2013 yılından bu yana Vatikan yayınevi, 1.023 günde 340 adet kitap yayımladı. Bütün bu kitapların yazarı, Papa Francesco.
İlginç bir rastlantı olsa gerek Vatikan 2015 yılında Vatileaks diye anılan davada yazdıkları kitaplarda gizli belgelere yer verdikleri iddiasıyla iki İtalyan gazeteci hakkında dava açtı. Gazetecilerin yargılanmaya başladığı 2015’de Vatikan yayınevinin mutfağında hazırlanan kitaplar doruk noktasına ulaştı. Yine rakamlardan gidersek, geçtiğimiz yıl Papa Franceco’nın imzasını taşıyan 136 kitap yayımlandı. Papa Jorge Bergoglio’nun yazarı göründüğü son kitap, 12 ocakta 84 ülkede eşzamanlı yayımlanan “İl Nome di Dio e’ Misericordia”.
Bu yıl boyunca Vatikan’ın Papa Francesco imzalı 136 kitap yayımlaması öngörülüyor. Her 64 saatte bir kitap yayımlıyor Vatikan yayınevi. Geçtiğimiz yıl Papa’yı konu alan 53, toplam 233 kitap yayımlayan Vatikan’ın jübilenin kutlandığı 2016 yılında kaç adet kitap basacağını tahmin etmek güç değil.
HER YENİ KİTAP, 'İLK KİTAP'
Papa’nın “İl Nome di Dio e’ Misericordia” başlıklı son kitabı 12 Ocak'ta Piemme’den satışa çıktı. Kitap, tanıtım metninde Papa’nın kaleme aldığı ilk kitap diye sunuldu. Alt başlıkta Papa’yla gerçekleştirilen “ilk röportaj kitap” vurgusu dikkat çekiyordu. Yayınevi, La Stampa gazetesinin Vatikan uzmanı Andrea Tornielli’nin Papa’yla yaptığı söyleşinin bu kitap için özel hazırlandığını, geçmiş yıllarda yapılan söyleşilerden bir derleme olmadığına vurgu yaptı.
Marsilio’nun yayımladığı “Risponde Papa Francesco” adlı Papa’yla basında ve televizyonlarda yapılan söyleşileri derleyen kitap da bir “ilk kitap” diye tanıtıldı. Sözün kısası Papa Francesco’nın yazarı göründüğü her yeni kitap, vitrinlerde “ilk kitap” diye sunuluyor okura. Osservatorio Romano’nun yöneticisi Giovanni Maria Vian’ın anımsattığı gibi 1892’den bu yana Papa XIII. Leone’yle bir söyleşi gerçekleştiren Le Figaro gazetesinin ardından Papa’yla röportaj yapan gazetecilerin ödüllendirilmesi bir gelenek oldu Çizme’de.
Papa Francesco’nun son kitabının en çok satan kitaplar arasına gireceğine şüphe yok. Modena, Reggio Emilia ve İULM’da iletişim dersleri vere doçent Stefano Calabrese’nin dile getirdiği gibi Papa’nın imzasını taşıyan bütün kitaplar, best-seller adayı olan yayımcılık stratejisinin birer parçası.
YAZAR DEĞİL, MARKA
“Anatomia del best-seller” başlıklı kitabı geçtiğimiz yıl Laterza’dan çıkan Calabrese, yayımcılık alanında büyük bir başarı elde eden çok satan kitapların ardında güdülen stratejileri inceliyor. Yılda yüzün üzerinde kitap kaleme alan bir yazar ne tür bir yazar olabilir? Calabrese’nin de vurgu yaptığı gibi bu durumda bir yazardan çok “brand name” diye anılan bir “marka”dan söz edebiliriz. Son dönemde yayım dünyasında kitap satışlarının promosyonu için kullanılan bir marka. Papa Francesco da gerçekte yazmadığı kitapların yazarı olarak bir tür marka.
Vatikan yayınevinden çıkan kitapların kapağında Papa Francesco yazar diye anılsa da gerçekte ismini taşıyan kitapları Papa yazmıyor. Papa, 340 adet kitabın yazarı diye tanıtılıyor. Bu seçim de marka stratejisinin bir parçası. Bir anlamda okur, yazarla değil yaratılan öyküyle bütünleşiyor. Calabrese’ye göre Papalığa ait öyküler, bir tür “fan fiction”ı anımsatıyor.
Genç bir yazarın kaleme aldığı ve büyük bir başarı elde eden After serisinde çıkan kitaplar 2013 yılından bu yana dünya listelerinde baş sıralarda. After dizisinde yayımlanan kitaplarda Papa’nın yazarı göründüğü kitaplardaki gibi anlatıcı ve özne aynı. Bu seçim, okura ortaklaşa bellekte daha önceden yer edinen roman kahramanlarıyla bütünleşme olanağı tanırken, aynı özneler, okurun karşısına farklı öykülerin kahramanı olarak geliyor.
KÜRESEL GENOM
“Papa Francesco’nun kitapları, milyonlarca kopya basılan ve çok satanlar listesinde baş sıralara oturan kitaplar gibi “küresel best-seller genomuna” sahip” diyor Calabrese. Medya teorisyeni Frank Rose’un dile getirdiği gibi bu içerikte hazırlanan kitaplarda sadık okur anlatının bir parçası olurken, kurguya birinci şahısta katılıyor. Bu nedenle best-seller kitaplar çoğunlukla birinci tekil şahısta ve şimdiki zamanda kaleme alınıyor.
“Papa Francesco risponde” başlıklı söyleşi kitapta okunduğu üzere, “Altı saat uyuyorum, 9.00’da okumaya gidiyorum, yaklaşık saat 10.00’a kadar okuyorum, gözüm yaşarmaya başladığı zaman ışığı söndürüyor ve uyumaya gidiyorum, 04’de uyanıyorum, bu benim biyolojik ritmim.”