Çizme’nin güney ucunda Calabria’da gazetecilik yapmak zor zanaat. Hele organize suç örgütlerinin dünyasına girmeye çalışan gazeteciler açısından gazetecilik ölüm kalım savaşı. 2011’in ilk altı ayında güneyde 143 gazeteci mafyayı konu alan haberler yazdıkları için ya arabaları havaya uçuruldu ya tehdit edildi ya da ıssız bir sokakta dövüldü, üzerlerine salınan köpeklerle korkutuldu.
Tablo oldukça karanlık. Napoli mafyasını anlattığı “Gomorra” adlı romanıyla ünlenen, Casalesi mafyasında dönenleri yazdığı için ölümle tehdit edilen, bu nedenle korumaların gölgesinde yaşamak zorunda bırakılan genç yazar ve gazeteci Roberto Saviano gibi, yüzlerce Roberto var Calabria’da.
Organize suç örgütlerinin dünyasını, karıştıkları yasa dışı işleri, kokain ticaretini, bölgede büyük ihalelere girmelerini, dev alışveriş merkezlerini satın almalarını, mevsimlik işçilerin üzerinde gölge oluşturmalarını araştıran ve haberleştiren yüzlerce gazeteci, mafya örgütlerinin tehditleri nedeniyle mesleklerini yapamaz duruma geldi.
Birçoğu 30 yaşın altında, sosyal güvenceden yoksun, bölgedeki yerel gazetelerde yazan 100 dolayındaki gazeteci, mafya tehdidi karşısında gazeteci kimliklerini yaşamlarını tehlikeye atarak koruma çabasında. Basın emekçilerinin attığı her adımı, telefon görüşmelerini adım adım izleyen organize suç örgütleri Sicilya’daki Cosa Nostra, bugün ABD’de ve kuzey İtalya’da uyuşturucu trafiği, eğlence ve alışveriş sektörüne yön veren Calabria kökenli Ndrangheta ve Saviano’nun ‘Gomorra’ adlı kitabında anlattığı Camorra.
On yıl önce bir yerel gazetenin okura ulaştığı ve bölgesel bir tek televizyon kanalının yayın yaptığı güneyde medyanın mafya karşısında sözü dahi geçmiyordu. Ancak son on yılda gerek televizyon kanallarının hızla artması, yeni yerel gazetelerin devreye girmesi, web ortamında yayın yapan alternatif haber portalları ve bloglar mafya için bir tehdit oluşturmaya başladı. İtalyan mafya örgütleri içinde en acımasızı diye bilinen Ndrangheta’nın karşısına gazeteciler geldi. Mafya, güneyde son birkaç yılda 21 gazetecinin yaşamına kendi geleneksel yöntemleriyle son verdi.
Quotidiano della Calabria’nın Piana muhabiri Michele Albanese mafyayı konu alan bir habere imza attığı için ölümle tehdit edildi. Calabria Ora gazetesi için çalışan Lucio Musolino’nun arabasını yaktılar, aynı gazeteden meslektaşı Pietro Comito’ya önce “B..k parçasısın” yazılı anonim bir mektup gönderildi. Ardından “Soriano ailesi ile uğraşma seni mezarlığa göndeririz!” diye bir tehdit geldi. Yerel gazete İl Quotidiano’ya yazan aynı zamanda La Repubblica’nın Calabria bölgesi muhabiri olan Giuseppe Baldessaro’ya içinde mermiler olan bir mektup iletildi.
Mafyanın hedef gözettiği ve açıkça tehdit ettiği güneyli gazetecilerin listesi oldukça uzun. Bugüne kadar gazetelere konu olmayan mafya örgütleri medya çalışanlarına “Sesinizi kesin ya da biz sizi sustururuz” diyor özetle. Güneyli gazetecilerin mesleklerini yapmasına set çeken, yaşamlarını tehdit eden bu durum karşısında İtalyan haber ajansı Ansa’nın temsilcisi Sicilyalı gazeteci Alberto Spampinato, “Enformasyona Oksijen” adını verdiği bir gözlemevi kurdu.
Alberto’nun kendisi gibi gazeteci olan kardeşi Giovanni, Ndrangheta tarafından öldürüldü. Giovanni, Ragusa’dan Calabria Ora için yazıyordu. Kardeşini katleden mafya mantığının bugün de aynı tekniklerle yola devam ettiğini anlatan Alberto, çareyi ölümle tehdit edilen gazeteciler için bu gözlemevini harekete geçirmekte ve mafyaya karşı sessiz kalmamakta buldu.
Ndrangheta, güneyli gazetecileri adım adım izlemekle kalmıyor, telefonlarını da dinliyor. Çıkarlarına dokunan haberler yayımlanmaya başlayınca da tehdit ya da cinayet mekanizması devreye giriyor. 15 bin nüfuslu Rosarno kasabasında Palermo’nun üç katı mafya örgütü üyesi yaşıyor. Calabrialı genç gazetecilerin vurguladığı gibi Ndranghheta bir zamanlar ‘hayalet’ bir suç örgütüydü, dedikodusu yapılıyordu ama kimse ortalıkta görmüyordu. Ama bugün mafya her yerde. Bazen İyon denizi kıyısındaki sahil kasabası Siderno’daki kıyı kahvesinde, bazen bir benzin istasyonunda.
“Gazeteci kendi yerinde durmalı” diye tehdit ediliyor Giornale della Caserta’nın gazetecisi Carlo Pascarella. Güney İtalya’da nerede olursanız olun mafyaya çomak sokmanın karşılığı önce tehdit, ardından da ölüm. Tablo sanıldığından da karanlık.