Düşler, çizgi romanda

Pier Paolo Pasolini, elli yıl önce ilk romanı “İl sogno di una cosa”yı kaleme aldı. 1949-1950 yılları arasında yazdığı bu romanda Pasolini, Friuli bölgesinin kırsal kesiminde bir grup genç komünistin başından geçen olayları anlatıyordu. İkinci Dünya Savaşı’nın sona erdiği dönemdi. Kuzeydoğu İtalya’da Tagliamento nehrinin batı kıyısındaki Friulili genç komünistlerin düşleri üzerine kuruluydu roman.

“İl sogno di una cosa” aradan elli yıl geçse de İtalyan edebiyatında bugünlerde yine gündemde. 1948 yılında Friuli bölgesinde yaşanan köylülerin mücadeleleri, dış göç, kasaba şenlikleri, halk orkestraları gibi konulara değinen romanın güncelliğini koruduğunu düşüncesiyle genç okurlar için “La meglio gioventù” başlığıyla bir çizgi roman yayımlandı.

Tarihi ayrıntılar
Friuli Filoloji Derneği ve Somsi* işbirliğiyle yayımlanan “La meglio gioventù”nun metnini İl Manifesto ve il Gazzettino’nun caz eleştirmeni ve San Vito Jazz’in sanat yönetmeni Flavio Massarutto yazdı. Karikatürist ve illustratör Davide Pascutti ve Dimitri Fogolin’in karikatürlerini çizdiği romanda, Pasolini’nin romanında not düştüğü tarihi öyküler ve adı geçen mekanlarla ilgili araştırmayı ise Pier Giorgio Sclippa yürüttü.

“La meglio gioventù”, Pasolini’nin anlattığı öyküleri birebir kurgulamasa da Friulili genç komünistlerin dünyasında geçmişe doğru bir yolculuk yaparak okurlarla bazı ayrıntıları paylaşıyor. Örneğin o dönemde bölgedeki çiftçilerin mücadelelerinde ön saflarda yer alan Angelo Galante, cenazesine yüzlerce kişinin katıldığı Roman vatandaşı Marion, esperantonun İtalya’daki öncülerinden matbaacı ve yayımcı Antonio Paolet (1880-1960), İtalyan Komünist Partisinin (PCI) danslı şenlikleri, kasabanın antika canları, Friuli bölgesine düzenlenen Türk akınları, fotoromanlar okuyarak düşler alemine doğru seyahara çıkan dönemin genç kızları, çizgi romanda özellikle vurgulanan tarihi ayrıntılardan yalnızca birkaçı.

“İl sogno di una cosa”
Pasolini ilk romanı “İl sogno di una cosa”yı 1949-50 yılları arasında yazsa da roman İtalya’da 1962’de yayımlandı. Özgün adı “İ giornı del Lodo di Gasperi” olan roman, bölgedeki işçi ailelerinin çocukları olan üç komünist gencin mücadele öykülerini anlatıyordu. Nini, Milio ve Eligio adlı gençler, Paskalya tatili sırasıda düzenlenen bir şenlikte tanışmışlardı. Müzik, dans ve şarapin ortak tutkuları olduğu bu gençler, o yıllarda büyük bir yoksullukla karşı karşıya kalan birçok yaşıtları gibi Friuli’den yurt dışına göç etmeyi düşlüyordu.

Milio İsviçre’ye, Nini ve Eligio ise Tito’nun yönetimindeki Yugoslavya’ya göç ettiler. Tito ile Stalin arasında patlak veren anlaşmazlıklarda Nini ve Eligio gibi Yugoslavya’ya göç eden çok sayıda İtalyan genci yaşamını yitirmişti.

Üç arkadaş yurt dışı deneyimlerinden sonra İtalya’ya geri döndüler. Friuli’de köylülerin mücadelelerinde ön saflarda sorumluluk aldılar. Pasolini’nin ilk romanında anlattığı üç genç komünistin öyküsü Eligio’nun uzun süre devam eden bir hastalığın ardından genç yaşta yaşama veda etmesiyle noktalanmıştı.

*Somsi (Le Sociètà operaie di Mutuo Soccorso/İşçilerle Yardımlaşma Derneği) 19. yüzyılda işçilere ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan destek olmak amacıyla kurulan gönüllü kuruluş. Friuli’de San Vito belediyesindeki Somsi, 1867 yılında kurulmuştu, Bugün de dayanışmacı ruhunu koruyan dernek, çoğunlukla düzenlediği kültürel etkinliklerle tanınıyor. ([email protected])

[email protected]